Mâm cỗ cúng cô hồn tháng 7 âm lịch theo nghệ nhân ẩm thực hướng dẫn

Cúng cô hồn (chúng sinh) rằm tháng 7 âm lịch là phong tục phổ biến ở Việt Nam. Lễ cúng thể hiện sự thành tâm mong cầu may mắn và bình an, giảm bớt tai ương.

Dân gian Việt Nam quan niệm, lễ cúng cô hồn tháng 7 âm lịch không nhất thiết phải đúng ngày rằm. Gia chủ có thể cúng từ ngày 17/8 đến ngày 30/8, tức ngày 2/7 đến trưa ngày 15/7 âm lịch.

Nghệ nhân ẩm thực Ánh Tuyết cho biết, lễ cúng trong tháng 7 âm lịch nhằm tưởng nhớ ông bà tổ tiên và cúng cho những vong hồn chưa siêu thoát.

Ngoài các món truyền thống như gà luộc, xôi, giò lụa… mâm cỗ cúng còn có các món tươi ngon theo mùa.

“Các gia đình cũng đừng quá câu nệ phải tuân thủ theo mâm cỗ truyền thống mà có thể chọn thực phẩm theo mùa, chế biến món ăn phù hợp khẩu vị. Đặc biệt, các bà nội trợ cần tính toán làm mâm cơm mà chi phí phù hợp với hoàn cảnh, tránh lãng phí”, nghệ nhân Ánh Tuyết nhấn mạnh.

Cụ thể, khi thực hiện lễ cúng trong tháng 7 âm lịch cần chuẩn bị 1 mâm cúng Phật, 1 mâm cúng thần linh và gia tiên, 1 mâm cúng cô hồn (chúng sinh).

Mâm cúng Phật

Việc cúng thần linh có thể diễn ra vào bất kỳ ngày nào trong tháng 7 âm lịch, nhưng thường được chọn vào ngày rằm (15/7 âm lịch).

Đối với những gia đình theo đạo Phật, rằm tháng 7 là một ngày lễ lớn. Rằm tháng 7 cũng là ngày lễ Vu Lan, xuất phát từ tích kể đức Mục Kiền Liên xả thân cứu mẹ.

Vào ngày lễ Vu Lan, bạn chỉ cần sắp một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà.

Mâm cúng gia tiên

Mâm cúng gia tiên thường là mâm cỗ mặn, kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy.

Mâm cỗ mặn có đủ các món như: Xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho…

Gạo và đỗ ngâm trong vòng 4-5 tiếng (hoặc trước khi đi ngủ ngâm gạo đỗ, sáng hôm sau nấu), nếu không có thời gian thì ngâm 3 tiếng cũng được.

Gạo đỗ sau khi ngâm nở to hơn, đem vo nhẹ, xóc, để ráo nước. Cho muối, đường/mật ong vào xóc đều để gạo ngấm rồi đổ gạo vào chõ đồ chín. Khi xôi đã chín tới lần 1, bạn mở chõ ra để đảo đều nước cốt dừa vào xôi rồi hấp tiếp khoảng 15 phút nữa là chín.

Đặt gà vào nồi rồi đổ nước lạnh xăm xắp con gà, cho 1 thìa muối hòa với nước. Đập dập gừng và cắt đôi hành tím ra rồi cho vào nồi nước, đun lửa to trong vòng 5 - 10 phút, đến khi nước sôi thì vặn lửa nhỏ để nước luộc sôi liu riu cho chín ở bên trong mình gà. Không nên để sôi sùng sục, tránh làm rách da gà.

Cuối cùng là đập dập 1 củ nghệ. Cho mỡ gà vào chảo nhỏ rồi rán lên cho đến khi mỡ bắt đầu chảy ra. Cho nghệ vào mỡ gà rồi tiếp tục rán cho đến khi được hỗn hợp màu vàng đẹp mắt. Tiếp tục đun khoảng 15 phút rồi tắt bếp và ngâm gà trong nồi thêm 30 phút nữa.

Sau khi luộc chín, nhấc gà ra rồi nhúng ngay vào chậu nước sạch để nguội có đá lạnh. Bước này sẽ giúp da gà được căng giòn. Dùng hỗn hợp mỡ gà và nghệ bôi đều lên da gà để có màu vàng ươm đẹp mắt.

Muối, gạo (1 đĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong), cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ), hoa quả (5 loại 5 mầu),12 cục đường thẻ.

Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...). Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo...

Món cháo loãng không thể thiếu trong lễ cúng cô hồn. Dân gian tin rằng món này dành cho những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường.

Bày lễ và cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể đọc các bài văn cúng hoặc khấn nôm theo tâm nguyện.

Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối được vãi ra sân, đường, sau đó là đốt vàng mã. Tuy nhiên, việc cúng vàng mã cũng nên hạn chế.