Sáng nay (25/5), thảo luận tại tổ về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước, ĐB Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) cho rằng, vấn đề giải ngân đầu tư công chậm đã nói nhiều tại các kỳ họp trước nhưng các giải pháp đưa ra chưa làm thế nào để có những chuyển biến tích cực.
Theo ĐB, từ khi Quốc hội bấm nút thông qua triển khai đến địa phương thì thời gian mất mấy tháng làm cho khắc phục giải ngân chậm là đương nhiên. Vì vậy, Chính phủ cần tăng cường chỉ đạo để phân bổ nguồn vốn kịp thời cho người tổ chức thực hiện được tốt.
Ngoài ra, trong các thủ tục triển khai các dự án của Luật Đấu thầu còn nhiều rắc rối nên kiến nghị Quốc hội sớm sửa luật này để khắc phục thủ tục rườm rà, để tiến độ nhanh, sớm triển khai, đem lại hiệu quả tốt hơn.
ĐB Kim Bé nêu việc gói hỗ trợ phục hồi kinh tế sau đại dịch đến nay triển khai rất chậm, địa phương rất lo. Lãnh đạo địa phương phản ánh nếu không triển khai sớm sẽ triển khai không kịp, không giải ngân kịp.
“Thủ tục giải ngân từ trên xuống giờ rất khó khăn, địa phương rất tâm tư, lo cho vấn đề này. Đề nghị có nên kéo dài thời gian gói hỗ trợ này không khi đến năm 2023 là dứt điểm, nhưng đến thời điểm này chưa được triển khai”, bà Kim Bé nói.
Một vấn đề khác được ĐB tỉnh Kiên Giang đề cập là về thuốc điều trị cho người bệnh trong lĩnh vực y tế không đáp ứng được yêu cầu. Danh mục thuốc được Bộ Y tế quy định cụ thể nhưng bác sĩ, cơ quan điều trị nói không có, người dân đi mua ở ngoài nhưng không thanh toán được.
Theo bà, cái rắc rối giữa BHXH và cơ sở điều trị là ngành y tế chưa phối hợp chặt chẽ từ việc đấu thầu thuốc, dẫn đến bức xúc của người dân khi tham gia BHYT. Vận động người dân tham gia mua BHYT nhưng chăm sóc, chăm lo cho người tham gia gặp rất nhiều khó khăn.
Vì sao có tiền không tiêu được?
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, vấn đề hiện nay mà cả Quốc hội lẫn Chính phủ quan tâm là chi ngân sách vô cùng khó khăn, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế rất thấp.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, cả năm 2020 tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công chỉ đạt 78%, riêng giải ngân vốn nước ngoài chỉ đạt 32,85%. 4 tháng đầu năm 2022 chỉ giải ngân được hơn 18%, còn gói hỗ trợ phục hồi phát triển kinh tế thì “chưa giải ngân được đồng nào”.
“Hôm qua, Chính phủ mới gửi danh mục sang, danh mục nhưng chỉ có tên danh mục chứ không phải là loại đã chuẩn bị đầu tư xong. Đặc biệt, 14.000 tỷ cho lĩnh vực y tế chưa có danh mục nào”, ông Vương Đình Huệ thông tin.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, hiện nay, ngân sách thì có nhưng không dám mua. Ngay cả mua sắm liên quan phòng, chống dịch, Quốc hội rồi Chính phủ đã có nghị quyết cho mua theo cơ chế đặc thù, đặc cách, đặc biệt nhưng một số nơi không dám mua, một số nơi mua thì sai phạm.
Quỹ Khoa học - Công nghệ chỉ mấy doanh nghiệp, tập đoàn nhà nước đã mười mấy ngàn tỷ đồng nhưng chỉ vì vướng một thông tư giữa Bộ KH-CN và Bộ Tài chính mà không tiêu được.
“Cái này không biết là do cái gì?”, Chủ tịch Quốc hội nêu. Ông cho rằng, trong giai đoạn phục hồi kinh tế mà rơi vào tình trạng có tiền không tiêu được thì sẽ rất khó khăn.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu vấn đề, phải chăng khâu chuẩn bị đầu tư chưa tốt? Ông dẫn ví dụ ngân sách năm 2020 phải chuyển nguồn sang các năm sau 600.000 - 700.000 tỷ đồng. Đây là số tiền “không tiêu được” nên phải chuyển chứ không phải không có tiền.
“Muốn phân bổ phải chuẩn bị đầu tư xong, không phân bổ được có gì mà giải ngân”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Ông nói thêm: “Cũng có người nói cần có giải pháp mới cho những vấn đề đã cũ, kéo dài, trầm kha. Nhưng giải pháp mới là gì? Ta không bàn cái này thì Quốc hội họp xong, Chính phủ họp xong rồi vẫn cứ tắc”.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, một số địa phương khi mua sắm thì mời cả cơ quan nội chính, thanh tra, công an vào ngồi hội đồng nhưng vẫn không mua được.
“Lạ thế! Mời như thế có khi chẳng hợp lý đâu. Bản thân chúng ta đều muốn cho minh bạch, rõ ràng nhưng vẫn cứ không mua sắm, chi tiêu được. Đây là cái hiện nay băn khoăn nhất”, ông Vương Đình Huệ bày tỏ.
Theo Chủ tịch Quốc hội, thể chế hiện nay không vướng gì, các chính sách đặc thù trong mua sắm rồi chỉ định thầu đều được "mở hết cỡ".
"Không còn cái gì mở được cả. Không chuyển biến được thì tôi cũng không hiểu", Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị các ĐBQH góp ý, hiến kế về vấn đề này.
Hương Quỳnh - Trần Thường