Một số kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở thôn Yên Thịnh

Xác định xây dựng nông thôn mới là quá trình lâu dài, liên tục, chỉ có điểm khởi đầu chứ không có kết thúc, nên sau khi đạt chuẩn nông thôn mới, tỉnh tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm giữ vững và nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí theo hướng bền vững, với đích đến là nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Đồng thời, xác định xây dựng nông thôn mới (NTM) từ tổ chức cộng đồng dân cư cấp cơ sở, với phương châm “ở đâu có nhiều thôn/bản NTM thì ở đó sẽ có xã NTM”, ngay từ đầu năm 2014, tỉnh Thanh Hóa đã chủ động ban hành Bộ tiêu chí và quy định trình tự, thủ tục, hồ sơ xét, công nhận thôn/bản đạt chuẩn NTM và đến năm 2017 được điều chỉnh, bổ sung gồm 14 tiêu chí: việc làm, thu nhập, hộ nghèo, nhà ở dân cư và vườn hộ, giao thông, giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, môi trường và an toàn thực phẩm, thủy lợi, điện, thông tin và truyền thông, hệ thống chính trị, quốc phòng và an ninh. Đây là căn cứ để các thôn/bản rà soát, đánh giá thực trạng, xây dựng kế hoạch phấn đấu và tổ chức thực hiện. Thẩm quyền quyết định công nhận thôn/bản đạt chuẩn NTM được giao cho Chủ tịch UBND cấp huyện.

Xác định xây dựng thôn NTM kiểu mẫu là nâng cao mức sống, mức hưởng thụ cho người dân, nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Nhận thức sâu sắc về xây dựng NTM, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, xã Thành Tâm, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa năm 2016 đã về đích xã nông thôn mới đầu tiên của huyện Thạch Thành thì đến năm 2018 thôn Yên Thịnh, xã Thành Tâm là thôn được tỉnh lựa chọn thí điểm xây dựng thôn NTM kiểu mẫu.

Yên Thịnh là 01 trong 03 thôn, bản miền núi được Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh phối hợp với các huyện, rà soát, lựa chọn tiếp tục thí điểm xây dựng "Thôn nông thôn mới kiểu mẫu", cùng với Thôn Giáng, xã Quang Hiến (huyện Lang Chánh) và bản Ngàm, xã Sơn Điện (huyện Quan Sơn).

Thôn Yên Thịnh có 106 hộ, 428 nhân khẩu, với 2 dân tộc Kinh, Mường cùng sinh sống. Sau 02 năm xây dựng NTM kiểu mẫu bộ mặt của Thôn thay đổi khác xưa, trước cửa mỗi gia đình đều gắn biển “Nhà sạch, vườn mẫu”, giữa cái nắng oi ả nhưng đi đến đâu trong thôn cũng cảm thấy mát rượi bởi bóng cây, không khí trong lành vì không có khói bụi, môi trường cảnh quan sạch, đẹp. Người dân trong Thôn ai ai cũng phấn khởi,tự hào bởi sau 10 năm xây dựng NTM, từ vùng đất nghèo, nơi đây đã trở thành miền quê đáng sống.

Để thực hiện hiệu quả các tiêu chí, sau khi có chủ trương xây dựng NTM kiểu mẫu, Chi bộ thôn đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về xây dựng thôn NTM kiểu mẫu. Đồng thời, phát huy sức mạnh của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể vận động hội viên của mình tích cực tham gia. Ngoài ra, Ban chỉ đạo NTM xã Thành Tâm còn phân công cho các ngành, các tổ chức, Thôn chỉ đạo một số nội dung theo yêu cầu của tiêu chí thôn NTM kiểu mẫu...

Xác định mục tiêu xây dựng thôn NTM kiểu mẫu là nâng cao mức sống, mức hưởng thụ cho người dân, Ban Phát triển Thôn phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chung tay xây dựng mô hình NTM kiểu mẫu; đồng thời xã cũng tổ chức cho toàn bộ nhân dân thôn Yên Thịnh mỗi hộ 1 người đi thăm quan học tập mô hình thôn kiểu mẫu tại thôn Xuân Lập, xã Ngọc Phụng, huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa với tổng kinh phí là 50.000.000 đồng. Ngoài ra, còn phối hợp với Hội Phụ nữ huyện Thạch Thành và tỉnh tổ chức cho 10 hộ dân liền kề trong Thôn đi thăm quan mô hình vườn mẫu tại tỉnh Hà Tĩnh.

Nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, thôn đã vận động nhân dân thực hiện cải tạo vườn tạp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng các mô hình vườn mẫu gắn với phát triển kinh tế hộ gia đình, mở mang các ngành nghề, dịch vụ. Đến nay, thôn đã chuyển đổi được 4 ha đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng ổi Đài Loan, thanh long ruột đỏ, 3,5 ha mía nguyên liệu, 25 ha dứa, 5 ha đất vườn tạp trồng các loại cây ăn quả như: Mít, bưởi, ổi, cam; tập trung phát triển trang trại, phát triển ngành nghề, dịch vụ, tạo việc làm cho nhiều lao động nông thôn. Ngoài tạo việc làm tại chỗ, hiện nay thôn có 135 lao động đang làm việc tại các công ty trong và ngoài huyện, tạo nguồn thu nhập ổn định cho gia đình.

Kinh tế phát triển, người dân có điều kiện đóng góp tiền, ngày công xây dựng NTM. Sau hơn 1 năm xây dựng NTM kiểu mẫu, thôn Yên Thịnh đã huy động tổng nguồn lực được trên 10 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp trên 9 tỷ đồng nâng cấp chỉnh trang nhà cửa, xây dựng vườn mẫu. Bằng nguồn vốn trên, thôn đã đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng, như: Đường giao thông, nhà văn hóa, hệ thống đèn chiếu sáng, chỉnh trang nhà cửa dân cư. Ngoài việc phát triển kinh tế, người dân trong thôn còn tự giác, hăng hái tham gia làm đẹp đường làng, ngõ xóm, trồng hoa ven đường, giữ gìn vệ sinh chung. Đến nay, trên 83% hộ gia đình trong thôn đạt danh hiệu “Gia đình kiểu mẫu”, nhiều gia đình xây dựng thành công mô hình “Nhà sạch, vườn mẫu”. Đó chính là những nhân tố quan trọng, góp phần làm nên một thôn NTM kiểu mẫu.

Với kết quả đạt được, có thể rút ra một số kinh nghiệm trong xây dựng NTM kiểu mẫu tại thôn Yên Thịnh, xã Thành Tâm, Thanh Hóa như sau:

Trước hết,làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, nội dung của chương trình xây dựng thôn NTM kiểu mẫu cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân; tạo sự đồng thuận và tinh thần thi đua chung sức xây dựng NTM kiểu mẫu.

Hai là, sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên và vai trò tiền phong, gương mẫu của cấp ủy và các đảng viên trong chi bộ thôn Yên Thịnh có tính quyết định. Chi bộ đã tập hợp được sức dân, đồng sức, đồng lòng, đoàn kết thực hiện thành công nâng cao chất lượng các tiêu chí.

Ba là, phải đề cao tính dân chủ để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ. Các bước tiến hành phải trên cơ sở phù hợp với điều kiện thực tế của thôn, trong đó xác định được khâu đột phá để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Nhân dân cùng vào cuộc thực hiện. Nhằm phát huy vai trò làm chủ của người dân trong xây dựng NTM kiểu mẫu.

Bốn là, trong quá trình huy động nguồn lực phải đẩy mạnh công tác xã hội hóa, tranh thủ được sự ủng hộ của con em thành đạt xa quê, huy động Nhân dân ủng hộ ngày công trong xây dựng nhà sạch, vườn mẫu, bê tông hóa mặt đường, trồng hoa...

Năm là, xây dựng thôn NTM kiểu mẫu là cả một quá trình dài, tổng hòa nhiều mối quan hệ. Do đó, cần tăng cường đào tạo, tập huấn để có lực lượng chuyên sâu. Trong quá trình tổ chức thực hiện không chủ quan, nóng vội, vừa làm vừa học tập kinh nghiệm, vừa đúc kết thực tiễn, vừa gắn chặt với những đặc điểm, tình cảm của người dân tại địa phương, vận dụng tốt các quy định của cấp trên, lấy hiệu quả là mục tiêu quan trọng để đánh giá các tiêu chí.

Việc hoàn thành các tiêu chí của 01 thôn NTM kiểu mẫu sẽ là tiền đề và cũng là động lực để chính quyền địa phương và đặc biệt là người dân trong thôn tiếp tục nâng cao đời sống, phát triển kinh tế - xã hội. Nhất là, tạo động lực quan trọng để Đảng bộ chính quyền và nhân dân xã Thành Tâm, huyện Thạch Thành tiếp tục thực hiện sự nghiệp xây dựng NTM kiểu mẫu, NTM nâng cao trên địa bàn xã trong thời gian tới.