Vùng ven biển Nghĩa Hưng có đặc thù địa hình trũng thấp, chủ yếu là bãi bồi, trước được tỉnh quy hoạch phát triển kinh tế thủy sản. Tuy nhiên, việc nuôi trồng thủy sản ở khu vực này gặp khó khăn bởi mang tính manh mún và tự phát, hiệu quả kinh tế chưa cao, đa số các hộ đang nuôi trồng thủy sản đều ký hợp đồng thuê đất trong thời gian ngắn từ 1 đến 2 năm, một số hộ đã hết thời hạn hợp đồng.
Nhằm khơi dậy tiềm năng phát triển cảng nước sâu gắn với các ngành công nghiệp cơ bản, đem lại giá trị gia tăng cao, tạo nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương, tháng 7/2020, UBND tỉnh Nam Định đã có quyết định về việc chấm dứt hiệu lực của quy hoạch vùng thủy sản này. Đồng thời, lập và phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu đô thị Nam Rạng Đông và khu chức năng phía Nam đô thị Rạng Đông đến năm 2040, với mục tiêu đẩy mạnh phát triển công nghiệp, đô thị, dịch vụ, thu hút các dự án lớn làm tiền đề để thành lập Khu kinh tế Ninh Cơ, theo quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ.
Cồn Xanh với diện tích trên 800ha là khu vực được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển cảng nước sâu gắn với các ngành công nghiệp cơ bản. Để khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của khu vực này, tỉnh đã chấp thuận cho Tập đoàn Xuân Thiện đầu tư vào Cồn Xanh.
Đây là nhóm dự án đã được Ban TVTU, BCH Đảng bộ tỉnh đồng ý chủ trương, hoàn toàn phù hợp với quy hoạch khu vực Cồn Xanh là khu vực phát triển công nghiệp, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của huyện Nghĩa Hưng và của tỉnh, từng bước đưa Nghĩa Hưng trở thành 1 trong 4 cực tăng trưởng theo định hướng Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cũng như định hướng, chủ trương phát triển vùng đồng bằng sông Hồng và quốc gia.
Theo đó, tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án: Nhà máy gang thép số 1 Xuân Thiện Nam Định, Nhà máy cán thép Xuân Thiện Nghĩa Hưng, Nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn Xuân Thiện Nam Định. Ngày 22-3-2022, UBND tỉnh quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư theo hướng tăng vốn, tăng công suất, sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường và thay đổi tên 2 dự án: “Nhà máy gang thép số 1 Xuân Thiện Nam Định” thành “Nhà máy Thép Xanh số 1 Xuân Thiện Nam Định”, “Nhà máy cán thép Xuân Thiện Nghĩa Hưng” thành “Nhà máy Thép Xanh Xuân Thiện Nghĩa Hưng”.
Tổng vốn đầu tư của cả 3 dự án là 98.900 tỷ đồng.
Địa điểm thực hiện 3 dự án của Tập đoàn Xuân Thiện thuộc khu vực bãi triều Cồn Xanh, ngoài đê Tây Cồn Xanh. Đây là vùng đất công thuộc quyền quản lý của Nhà nước, được tạm giao quyền quản lý hành chính cho 4 xã Nghĩa Hải, Nghĩa Thành, Nghĩa Lâm và Nam Điền.
Theo ông Hoàng Trọng Nghĩa, Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Hưng, tổ hợp 3 dự án thép xanh tại khu vực Cồn Xanh đi vào hoạt động sẽ đóng góp vào tăng thu ngân sách của tỉnh hàng năm, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển mạnh ngành công nghiệp, thương mại, dịch vụ, tăng thu ngân sách Nhà nước và nâng cao đời sống của nhân dân trên địa bàn tỉnh, huyện.
Dự kiến, khi tổ hợp 3 dự án đi vào hoạt động sẽ tạo thêm việc làm cho khoảng 16.200 lao động với tiến độ tuyển dụng từ 2023-2025, chủ yếu là các lao động kỹ thuật và được đào tạo chuyên ngành, theo các ngành và dây chuyền sản xuất cụ thể; lao động phổ thông khoảng 2.000 người; đồng thời sẽ thu hút nhiều lao động gián tiếp từ các ngành nghề dịch vụ, công nghiệp phụ trợ. UBND huyện Nghĩa Hưng đang tiến hành điều tra, khảo sát nhu cầu đào tạo trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho lao động thuộc diện thu hồi đất tại khu vực Cồn Xanh để có kế hoạch đào tạo nghề.
Để triển khai dự án, tại khu vực Cồn Xanh, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định chủ trương thu hồi 425ha đất bãi bồi ven biển. Về nguồn gốc đất đai thực hiện các dự án, UBND tỉnh Nam Định cho biết, diện tích đất Cồn Xanh, huyện Nghĩa Hưng là vùng đất công, UBND tỉnh đã tạm giao quyền quản lý hành chính cho các xã Nghĩa Hải, Nghĩa Thành, Nghĩa Lâm và Nam Điền theo Quyết định số 1917/2001/QĐ-UBND ngày 14-9-2001 của UBND tỉnh. Trên cơ sở đó, UBND các xã đã ký hợp đồng cho các hộ gia đình thuê để sản xuất nông nghiệp có thời hạn (không phải là đất giao ổn định, lâu dài cho nhân dân). Từ năm 2022, tất cả các hợp đồng thuê đất đã hết hiệu lực, nhưng còn một số hộ không di dời tài sản, tiếp tục kiến nghị, thắc mắc, chủ yếu liên quan đến quyền lợi kinh tế, gây ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án và môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh.
Thống nhất quyết tâm chính trị phải thực hiện thành công các dự án tại khu vực Cồn Xanh, Bí thư Tỉnh ủy Nam Định, Phạm Gia Túc yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội của tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để một số hộ dân Cồn Xanh khẩn trương thu hoạch thủy sản còn lại, bàn giao đất cho chính quyền để triển khai các dự án; đồng thời khẳng định, tỉnh và các ngành chức năng sẵn sàng tiếp tục đối thoại với các hộ dân nuôi trồng thủy sản nếu các hộ dân có nội dung kiến nghị mới trên cơ sở bảo đảm lợi ích cho người dân trong khuôn khổ quy định của pháp luật.
Nhằm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân, cũng như tiến độ dự án, từ năm 2023 đến nay, tỉnh Nam Định đã tổ chức 6 buổi đối thoại với đại diện các hộ dân khu vực Cồn Xanh. Việc giải quyết đơn thư kiến nghị của các hộ nuôi trồng thủy sản đã được các cấp chính quyền thực hiện văn bản trả lời theo quy định. Bên cạnh đó, lãnh đạo tỉnh giao các sở, ngành, UBND huyện Nghĩa Hưng lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu hỗ trợ chính đáng của người dân để sớm giải quyết theo thẩm quyền và kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền tạo điều kiện hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống; bảo đảm an sinh xã hội, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho các hộ dân bị ảnh hưởng khi thu hồi đất.
Hiện đa số người dân Cồn Xanh đã nắm bắt rõ chủ trương của cả hệ thống chính trị với việc thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế-xã hội tại khu vực này.
Thành Nam
.svg){kind=icon}
