Ngân hàng chi trả số dư tài khoản thế nào khi khách hàng qua đời?

Tài khoản ngân hàng có thể bị đóng tự nguyện hoặc bắt buộc

Nghị định số 52 của Chính phủ có hiệu lực từ 1/7/2024 về thanh toán không dùng tiền mặt quy định cụ thể về thủ tục cũng như trường hợp đóng tài khoản thanh toán (tài khoản ngân hàng) như sau:

Chủ tài khoản yêu cầu và đã thanh toán đầy đủ mọi khoản phí và nghĩa vụ liên quan đến tài khoản; Chủ tài khoản qua đời; Tổ chức sở hữu tài khoản thanh toán chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật;

Chủ tài khoản vi phạm hành vi cấm theo quy định tại khoản 5 và khoản 8 Điều 8 Nghị định 52. Cụ thể:

Mở hoặc sử dụng tài khoản thanh toán, ví điện tử không đúng quy định: Mở tài khoản thanh toán, ví điện tử nặc danh, mạo danh; Mua, bán, thuê, cho thuê, cho mượn tài khoản thanh toán, ví điện tử; Thuê, cho thuê, mua, bán, mở hộ thẻ ngân hàng (trừ trường hợp thẻ trả trước vô danh); Lấy cắp, mua, bán thông tin tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, ví điện tử;

Sử dụng tài khoản thanh toán, ví điện tử cho mục đích bất hợp pháp: Sử dụng tài khoản thanh toán, ví điện tử để đánh bạc, tổ chức đánh bạc; Gian lận, lừa đảo; Kinh doanh trái pháp luật; Thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Việc đóng tài khoản ngân hàng cũng sẽ được thực hiện trong trường hợp có thỏa thuận bằng văn bản giữa chủ tài khoản và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

Việc đóng tài khoản cũng có thể được thực hiện trong các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh các quy định tại Nghị định 52, Điều 18 Thông tư 17/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, có hiệu lực từ 1/7/2024, quy định về việc mở và sử dụng tài khoản ngân hàng cũng có hướng dẫn cụ thể về thủ tục đóng tài khoản ngân hàng.

Theo đó, việc đóng tài khoản và xử lý số dư còn lại trong tài khoản khi đóng tài khoản được thực hiện theo quy định tại Điều 12 Nghị định 52 và thỏa thuận giữa ngân hàng với chủ tài khoản.

Sau khi đóng tài khoản thanh toán, ngân hàng phải thông báo cho chủ tài khoản, người đại diện hoặc người thừa kế hợp pháp biết trong trường hợp chủ tài khoản thanh toán bị chết, bị tuyên bố đã chết.

Trường hợp chủ tài khoản thanh toán, người đại diện hoặc người thừa kế hợp pháp đã được thông báo nhưng không đến nhận, ngân hàng xử lý số dư còn lại khi đóng tài khoản thanh toán theo thoả thuận trước giữa chủ tài khoản và ngân hàng theo quy định của pháp luật có liên quan.

Nghị định 52 quy định số dư khi đóng tài khoản thanh toán sẽ được chi trả cho chủ tài khoản hoặc người được uỷ quyền, hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền,...

Trường hợp người thừa hưởng là chủ tài khoản, số dư sẽ được chuyển trả cho chủ tài khoản theo yêu cầu.

Trường hợp chủ tài khoản mất hoặc hạn chế năng lực hành vi, số dư sẽ được chi trả cho người đại diện theo pháp luật hoặc người giám hộ theo quy định.

Trường hợp chủ tài khoản qua đời, số dư sẽ được chi trả cho người thừa kế hoặc đại diện thừa kế hợp pháp.

Trường hợp số dư tài khoản được chi trả theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, số dư sẽ được chi trả theo quy định của pháp luật trong trường hợp có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trường hợp này thường được áp dụng với những tài khoản có số dư tài khoản do phạm tội mà có, hoặc phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo phán quyết của toà án.

Trong trường hợp không xác định được người thụ hưởng, Nghị định 52 quy định nếu đã thông báo cho người thụ hưởng hợp pháp mà họ không đến nhận, số dư sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật.