Ngày Giỗ Tổ sân khấu vắng lặng

Ngày 18/9 (nhằm ngày 12/8 âm lịch), các ông bà bầu sân khấu miền Nam tổ chức lễ Giỗ Tổ nghiệp trong điều kiện TP.HCM thực hiện giãn cách xã hội.

NSND Hồng Vân nói với VietNamNet, đây là lần đầu tiên chị cúng Tổ nghiệp tại nhà. Từ khi là sinh viên năm nhất ở trường sân khấu đến nay, chị luôn cúng Tổ ở sân khấu. "Tôi thấy buồn, tủi thân và có lỗi với Tổ nghiệp. Tôi không có bàn thờ Tổ nghiệp tại nhà", chị nói.

Đổi lại, Hồng Vân thấy ấm lòng khi được tự tay làm hầu hết đồ cúng. Chị quay heo, luộc gà, nướng bánh trung thu, đồ xôi, nấu chè... dâng lên Tổ nghiệp. "Nhìn từng món mình chuẩn bị, tôi thấy ấm áp, cảm giác như thể hiện được lòng thành của mình", chị cho hay.

NSƯT Mỹ Uyên - bà bầu Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ 5B, cùng trợ lý đến sân khấu tại số 5B Võ Văn Tần (Quận 3, TP.HCM) quét dọn, lau chùi và cúng một mâm cơm cho Tổ nghiệp.

Mấy tháng qua, Mỹ Uyên thỉnh thoảng lau chùi đồ diễn đang để tại nhà. Mỗi cuối tuần, chị lại vô thức ngồi vào bàn trang điểm như một thói quen, lấy công cụ ra trang điểm nhẹ nhàng cho khuây khỏa.

Mắt Mỹ Uyên ngấn nước nhìn hàng ghế vắng lặng.

"Tôi và các anh em trong sân khấu đều rất nhớ nghề nhưng xuôi theo tình hình chung. Chân thành cảm ơn sự ủng hộ của khán giả và báo chí, mong chúng ta sớm ngày gặp lại nhau", chị nói. 

Sáng 18/9, đạo diễn Ngọc Hùng và diễn viên Khả Như đại diện đến Sân khấu Thế giới trẻ số 125 Cống Quỳnh (Quận 1, TP.HCM). Thời dịch, các nghệ sĩ dâng heo quay lên Tổ nghiệp không khác gì những năm trước đây.

"Có lẽ đây là năm buồn nhất của sân khấu. Ngày này mọi năm đều rất vui, các nghệ sĩ ai cũng háo hức chuẩn bị đi cúng Tổ từ sân khấu này sang sân khấu khác như đi hội. Và dịch bệnh đã làm mọi thứ thay đổi.

Chúng tôi không tụ họp với nhau được, ai ở nhà nấy. Mỗi người tự thành tâm khấn nguyện Tổ nguyện, mong sao cho đại dịch qua đi, mọi người trở lại cuộc sống bình thường và nghệ sĩ được trở lại với sân khấu phục vụ khán giả", Ngọc Hùng nói với VietNamNet.

Trong các ông, bà bầu, hoàn cảnh của danh hài Minh Nhí đặc biệt hơn cả khi anh đang ở Mỹ. Anh có công việc nên qua Mỹ thì quê nhà bùng dịch, đến nay đã kẹt lại hơn 3 tháng chưa về. Do đó, anh ở Mỹ chỉ đạo từ xa.

Minh Nhí đến tiệc giỗ Tổ nghiệp của nghệ sĩ hải ngoại tại Mỹ. Anh "ôm chặt" điện thoại vì bận rộn chỉ đạo từ xa, trả lời tin nhắn của học trò, đồng nghiệp.

Các học trò ở Sân khấu kịch Minh Nhí cúng Tổ nghiệp 2 ngày liên tiếp gồm một giỗ ngọt và một giỗ mặn. Ở nhà riêng, con trai anh - diễn viên Minh Khải, cũng cúng Tổ giống vậy. Danh hài dặn dò mọi người không tụ tập, ai có điều kiện thì ở nhà có gì cúng nấy, quan trọng là niềm tin và lòng thành đối với Tổ nghiệp.

Mâm cơm cúng Tổ nghiệp ở sân khấu Minh Nhí

"Điện thoại tôi như "nổ tung" vì quá nhiều lời hỏi thăm. Tính tôi từ xưa vẫn luôn trân trọng những gì mình đang có, sau dịch bệnh lại càng biết quý trọng, giữ gìn mọi thứ xung quanh mình. Tôi nhớ sân khấu, nhớ nhà, nhớ gia đình, học trò, đồng nghiệp và nhất là thằng bé Minh Khải", anh nói.

Ở sân khấu Trịnh Kim Chi, bà bầu đã nhắn toàn thể diễn viên, nhân viên về việc tổ chức lễ Giỗ Tổ nghiệp sân khấu tại nhà mình. NSƯT thông báo thời gian phát livestream để họ cúng vọng tại nhà.

Trước đó, Trịnh Kim Chi đã nhờ một học trò đến sân khấu quét dọn, lau chùi và cúng trái cây, xin Tổ nghiệp cho phép năm nay được cúng tại nhà. Sân khấu kịch Trịnh Kim Chi tại số 259 Hậu Giang (Quận 6, TP.HCM) nhiều tháng trời không có khán giả vẫn sạch sẽ, gọn gàng vì chị đã nhờ lao công làm vệ sinh hằng tuần. 

"Giỗ Tổ nghiệp ví như ngày Tết của nghệ sĩ. Những năm trước, chúng tôi luôn thực hiện đủ nghi thức, có kiệu, có lân sư rồng, nhóm múa trình diễn trong sân khấu đã được trang hoàng lộng lẫy. Chúng tôi đón khách có khi cả nghìn người trong ngày lễ. Năm nay, một mình tôi chuẩn bị tất cả từ chiều 17/9. Lễ lạt đã xong nhưng lòng tôi cứ nao nao tiếc nuối. Chúng tôi không được lên sân khấu đã lâu, đến ngày này cũng không được gặp nhau, càng nói càng thấy thương nghệ sĩ", Trịnh Kim Chi tâm sự. 

Ở Nhà thờ tổ sân khấu số 133 Cô Bắc (Quận 1, TP.HCM), đạo diễn Hồng Dung - Trưởng ban Ái hữu nghệ sĩ, Hội Sân khấu TP.HCM, cho biết năm nay không tổ chức lễ Giỗ Tổ nghiệp tại đây. "Đây là năm đầu tiên Nhà thờ tổ sân khấu số 133 Cô Bắc không tổ chức lễ Giỗ Tổ nghiệp. Trong lịch sử 70 năm nơi đây, ngay cả trong thời chiến tranh, chúng tôi chưa từng gián đoạn như vậy", bà nói.

Một tuần trước, bà và NSND Trần Ngọc Giàu - Chủ tịch Hội sân khấu TP.HCM, đã bàn bạc chi tiết về tổ chức lễ Giỗ Tổ nghiệp. Dù lễ vật đã sẵn sàng nhưng khi thành phố chỉ đạo tiếp tục thực hiện giãn cách xã hội, mọi người đều chấp hành, ngậm ngùi gác lại buổi lễ.

Đạo diễn Hồng Dung vừa buồn vừa vui khi thấy đồng nghiệp ai cũng cúng Tổ nghiệp tại nhà. "Trong thời dịch, không nghệ sĩ nào quên cúng Tổ, điều đó làm tôi hạnh phúc. Tôi nhủ thầm hẳn Tổ nghiệp của chúng ta sẽ rất bận rộn đây vì phải đi từng nhà nghệ sĩ", bà nói. 

Bà Dung chia sẻ thêm sau khi hết giãn cách xã hội, Hội Sân khấu TP.HCM sẽ tổ chức một buổi lễ dâng hương lên Tổ nghiệp (bù lại lễ Giỗ Tổ 12/8 ÂL) kết hợp với lễ tưởng niệm những nghệ sĩ qua đời trong những tháng qua. Bà nghẹn giọng nói: "Chúng tôi đã mất quá nhiều anh chị em nghệ sĩ. Họ ra đi âm thầm trong mùa dịch mà không ai có thể tới thắp nén nhang đưa tiễn. Vì vậy, chúng tôi muốn tổ chức một lễ tưởng niệm vừa để nhớ đã khuất, vừa để mời họ về đây trong vòng tay Tổ nghiệp". 

NSND Lan Hương ngày giỗ tổ sân khấu.

Tại Hà Nội, NSND Lan Hương cũng có chia sẻ nhân ngày giỗ tổ sân khấu. Chị viết: ''Vẫn ban thờ tổ như mọi năm, được bày biện chỉn chu trang trọng, chu đáo tỉ mỉ, chỉ có khán phòng Nhà hát Lớn Hà Nội không có bóng nghệ sĩ nào! Tôi may mắn được biết và rẽ vào thắp nén tâm hương, cúi xin tổ nghiệp gia hộ cho nghệ sĩ, diễn viên, khán giả cả nước mà nước mắt cứ trào ra!

Các đồng nghiệp của tôi ơi, khán giả yêu quý của chúng tôi ơi! Cầu mong ai cũng mạnh khoẻ, bình an. Xin cảm ơn NSND Trịnh Thuý Mùi, NSND Thuý Hường cùng các nghệ sĩ, cán bộ của Hội Nghệ sĩ sân khấu đã giúp cho những nghệ sĩ chúng tôi đỡ cảm thấy tủi trong ngày giỗ tổ nghiệp của mình!''.

Gia Bảo

Hồng Đào, Quang Lê cúng Tổ nghề ở Mỹ

Diễn viên Hồng Đào, Thúy Nga, ca sĩ Hàn Thái Tú và nhiều nghệ sĩ Việt đã đến dâng hương trong ngày giỗ Tổ nghề sân khấu tổ chức tại Mỹ.