Nghề y là một nghề đặc biệt, nhân lực y tế cần đãi ngộ đặc biệt

Trân trọng giới thiệu phát biểu của Thủ tướng tại lễ kỷ niệm.

"Thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước,

Thưa đồng bào, đồng chí,

Thưa các thầy thuốc, nhân viên y tế trên mọi miền Tổ quốc thân mến!

Hôm nay, tôi rất vui mừng, xúc động có mặt ở đây để tôn vinh và tri ân những người tiếp tục viết nên phẩm giá cao quý của ngành y tế; nhất là khi cả dân tộc ta vượt qua khó khăn, kiên cường, đoàn kết chống lại dịch bệnh COVID-19. Nhân dịp kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi xin gửi lời chào trân trọng, lời chúc mừng nồng nhiệt, lời cảm ơn sâu sắc đến thầy thuốc, nhân viên y tế trên toàn quốc.

Các thầy thuốc, nhân viên y tế quý mến!

Lời thề y đức "sâu y lý - giỏi y thuật - giàu y đức" luôn thắp sáng tư tưởng và hành động trong mỗi thầy thuốc và nhân viên y tế của chúng ta. Các thế hệ thầy thuốc Việt Nam đã vượt qua những năm tháng gian khổ, ác liệt của chiến tranh, có mặt trên khắp các chiến trường để chăm sóc, cứu chữa thương binh, bệnh binh, đồng bào bằng trí tuệ và lòng yêu nước cao cả. Chúng ta nhớ đến giáo sư, bác sĩ Hồ Đắc Di, người đã có công lớn xây dựng nền y dược Việt Nam. Bác sĩ Vũ Đình Tụng nổi tiếng về phẫu thuật, là cha của 2 liệt sĩ mà trong thư gửi bác sĩ Tụng, Bác Hồ đã xúc động viết: "Ngài đã đem món quà quý báu nhất là con của mình, sẵn sàng hiến cho Tổ quốc". Chúng ta nhớ đến Giáo sư, bác sĩ Đặng Văn Ngữ đã tổ chức sản xuất "nước lọc Penicillin" để cứu nhiều thương binh, bệnh binh không phải cưa chân, cưa tay... Giáo sư, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, người đặt nền móng phát triển nền y tế nhân dân, y tế dự phòng… Giáo sư, bác sĩ Tôn Thất Tùng, người đi đầu trong việc áp dụng các kỹ thuật phát triển ngành ngoại khoa Việt Nam… Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Tài Thu, huyền thoại khám chữa bệnh bằng châm cứu của Việt Nam. Chúng ta nhớ đến hàng ngàn bác sĩ, nhân viên y tế thầm lặng phục vụ trong các chiến trường gian nan và nguy hiểm, nhiều người đã anh dũng hy sinh góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước.

Chúng ta nhớ  đến các bác sĩ, nhân viên y tế đã phục vụ trong các cơ sở y tế còn nghèo nàn, lạc hậu sau thời kỳ chiến tranh để bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân. Dù trong thời chiến hay thời bình, sự tận hiến phục vụ đồng bào, chiến sĩ của các thầy thuốc và nhân viên y tế luôn để lại ấn tượng và sự biết ơn sâu sắc trong mỗi chúng ta.

Và hôm nay, nhìn lại hơn 2 năm đại dịch COVID-19 bùng phát và gây hệ lụy nghiêm trọng trên toàn cầu và nước ta, những "chiến sĩ áo trắng", "anh hùng khoác áo blouse" luôn là hình ảnh đẹp về sự hy sinh, về y đức, về sự quả cảm, về tấm lòng nhân ái...

Chúng ta nhớ đến những cán bộ và nhân viên y tế hết mình phục vụ trong các cơ sở y tế, trong các khu cách ly, nhất là vào thời điểm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Hơn 25 nghìn chuyên gia, cán bộ y tế, y bác sĩ, sinh viên các trường y dược đã không quản ngại vất vả và hiểm nguy lên đường hỗ trợ các địa phương. Chúng ta nhớ đến hình ảnh những nhân viên y tế trong bộ đồ bảo hộ giữa mùa hè, ướt đẫm mồ hôi, những bàn tay nhăn nheo… Đặc biệt là những cử chỉ ân cần, vỗ về, an ủi thậm chí chăm sóc thay người nhà bệnh nhân trong lúc cứu chữa bệnh... Nhưng có lẽ điều ám ảnh, day dứt nhất đối với nhiều bác sĩ, nhân viên y tế là khi phải chứng kiến những giây phút lằn ranh giữa sự sống và cái chết… rồi cần mẫn, lặng lẽ giữ gìn những đồ đạc, kỷ vật để trao lại cho gia đình bệnh nhân khi họ ra đi mà không có người thân bên cạnh… Đó là mạch nguồn, là ánh sáng của lương tri, của lòng nhân ái, của đạo đức, của trái tim đôn hậu như Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã từng căn dặn: "Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu".

Chúng ta nhớ đến những bác sĩ và nhân viên y tế đã phục vụ chữa bệnh ở các cơ sở y tế cho Nhân dân trên mọi miền Tổ quốc với tần suất làm việc không kể ngày đêm. Họ đã gánh vác công việc gấp nhiều lần lúc bình thường do nhiều đồng nghiệp phải tăng cường phục vụ phòng, chống dịch COVID-19.

Chúng ta nhớ  đến những bác sĩ, y tá ngày đêm túc trực, làm việc tại các cơ sở y tế vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo… với nhiều khó khăn và vất vả. Họ đã chăm chỉ, hết lòng vượt qua gian nan để chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh cho đồng bào. Nhiều ngư dân đã cảm động khi được các bác sĩ trên các đảo cứu sống khi gặp nạn và bị bệnh trên biển khi đi làm việc, công tác… Nhiều bà con đồng bào thiểu số đã vui mừng khi được bác sĩ cứu chữa kịp thời ở các bản làng xa xôi, vùng sâu, vùng xa…

Chúng ta nhớ  đến hàng ngàn nhân viên y tế đã không quản ngại ngày đêm để thực hiện chiến dịch thần tốc tiêm chủng vaccine lớn chưa từng có trong lịch sử. Hiện nay, nước ta là một trong những nước có tỷ lệ tiêm chủng lớn nhất thế giới mặc dù việc tiếp cận vaccine rất khó khăn, dân số đông và tỷ lệ nhân viên y tế trên dân số còn thấp. Tỷ lệ tiêm chủng cao là cơ sở để nước ta tự tin đưa cuộc sống dần trở lại bình thường, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các tổ chức Đảng và chính quyền các cấp, cùng toàn thể Nhân dân luôn đánh giá cao, thấu hiểu và chia sẻ với những khó khăn, vất vả, hy sinh của ngành y tế, bác sĩ và nhân viên y tế. Trong Lời kêu gọi đồng bào, đồng chí và chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài đoàn kết để chiến thắng dịch bệnh COVID-19, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã biểu dương sự nỗ lực không mệt mỏi của ngành y tế, cùng các lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Để ứng phó với dịch bệnh, Nhân dân đã đồng lòng, chung sức với Đảng, Nhà nước và ngành y tế để đi qua nghịch cảnh và khó khăn. Hàng chục nghìn tỷ đồng đã được ủng hộ cho Quỹ Vaccine, xây dựng bệnh viện dã chiến, mua sinh phẩm, thiết bị y tế… Đồng thời, đã xuất hiện nhiều bài thơ, nhiều ca khúc sâu lắng của các nhạc sĩ, nhà thơ và Nhân dân cả nước tặng riêng thầy thuốc và nhân viên y tế trong đại dịch COVID-19. Đó là những giá trị tinh thần không gì đo đếm được. Với truyền thống đoàn kết, sự nỗ lực, quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, năm 2021 đất nước ta đã đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực; trong đó có đóng góp rất quan trọng của ngành y tế.

Thưa đồng bào, đồng chí,

Đại dịch COVID-19 đã thách thức và làm bộc lộ nhiều hạn chế với tất cả hệ thống y tế trên toàn cầu, kể cả ở những nước phát triển. Nhiều quốc gia đã rút ra những bài học và có kế hoạch xây dựng hệ thống y tế chống chọi với những sự cố bất ngờ, trong đó có đại dịch.

Những năm qua, ngành y tế nước ta đã có sự phát triển toàn diện về nhiều mặt, chất lượng khám chữa bệnh, ứng dụng công nghệ, khoa học sáng tạo trong lĩnh vực y dược phát triển, một số lĩnh vực không thua kém gì các nước tiên tiến trên thế giới, được Nhân dân tin tưởng, bạn bè quốc tế  ủng hộ. Tuy nhiên, dịch COVID-19 đã làm bộc lộ những bất cập đối với hệ thống y tế của nước ta. Cơ sở vật chất, nhất là hệ thống y tế dự phòng, y tế cơ sở còn hạn chế, nhất là nguồn nhân lực; chế độ  đãi ngộ với bác sĩ, cán bộ, nhân viên y tế còn chưa tương xứng; lực lượng bác sĩ và nhân viên y tế, độ phủ ở cơ sở còn thiếu.

Sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân ngày càng tốt hơn luôn là ưu tiên hàng đầu, là trăn trở của lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Chúng ta còn nhiều việc phải làm để đáp ứng hơn nữa kỳ vọng của Nhân dân. Nhân dân mong muốn các cơ sở khám chữa bệnh sạch sẽ hơn, văn minh hơn, tiện lợi hơn; giá cả khám chữa bệnh, thuốc chữa bệnh, sinh phẩm, vật tư y tế được quản lý tốt hơn, công khai, minh bạch hơn; cơ chế, chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội phù hợp và hiệu quả hơn…

Dịch bệnh cơ bản đang được kiểm soát nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp. Để thực hiện "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19", tạo nền tảng quan trọng phục hồi nhanh, phát triển kinh tế - xã hội bền vững, nhiệm vụ ngành y tế là rất nặng nề. Để giảm bớt vất vả cho đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế; đồng thời bảo vệ sức khỏe cho chính mình, gia đình và cộng đồng, mỗi người dân cần nêu cao ý thức "mỗi người vì mọi người" trong việc chấp hành các quy định y tế, phòng chống dịch, tiêm chủng… Đây là nhân tố hết sức quan trọng và quyết định; là quyền lợi, nghĩa vụ và là trách nhiệm của mỗi người dân chúng ta. Tôi đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương và kêu gọi Nhân dân cả nước tiếp tục tập trung cao độ, hiệu quả, với tinh thần trách nhiệm cao nhất cho Chiến dịch tiêm chủng, trong đó đẩy mạnh việc tiêm vaccine cho trẻ em đảm bảo an toàn, khoa học, hiệu quả để bảo vệ sức khỏe các cháu và giúp các cháu trở lại trường học an toàn.

Chính phủ trong thẩm quyền sẽ cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Quốc hội; nhất là Nghị quyết số 20 Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới, đã xác định: "Nghề y là một nghề đặc biệt. Nhân lực y tế phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và y đức; cần được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt". Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành khẩn trương nghiên cứu đề xuất ban hành chính sách đặc thù đối với nhân viên y tế, như: Nâng mức phụ cấp ưu đãi nghề đối với viên chức làm việc trong các cơ sở y tế công lập; nâng cao năng lực, hiệu quả của y tế dự phòng và y tế cơ sở; đổi mới chính sách tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ để thu hút nguồn nhân lực y tế trong phòng, chống dịch và khám, chữa bệnh; khuyến khích cán bộ có trình độ chuyên môn làm việc ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn…; xử lý các bất cập liên quan đến chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, quản lý giá về khám chữa bệnh, thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế, quản lý, quản trị các cơ sở y tế, tạo môi trường thuận lợi để khám và điều trị cho Nhân dân.

Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung cho Chương trình phòng, chống dịch COVID-19, chú trọng bảo vệ những người dễ bị tổn thương, người có nguy cơ cao, người ở tuyến đầu chống dịch; không để khủng hoảng y tế, quá tải hệ thống y tế; tăng cường quản lý bệnh nhân từ sớm, từ xa, từ cơ sở, nhất là bệnh nhân tại nhà.

Chúng ta cũng tuyệt đối không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác với các biến chủng mới; triển khai thần tốc hơn nữa tiêm chủng vaccine, bảo đảm an toàn, khoa học, hợp lý, hiệu quả; tập trung nghiên cứu việc tiêm mũi thứ 4, khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để triển khai tiêm vaccine cho trẻ em từ 5 tuổi đến dưới 12 tuổi; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số; thúc đẩy nghiên cứu, xây dựng kịch bản ứng phó dịch bệnh, bảo đảm chủ động về thuốc điều trị; tăng cường thông tin truyền thông, nâng cao ý thức người dân; giám sát, kiểm tra, khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh, kịp thời.

Nhân dịp kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, một lần nữa, tôi gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến tất cả các thầy thuốc, cán bộ, nhân viên và người lao động ngành y tế trên mọi miền Tổ quốc của chúng ta. Mỗi người dân Việt Nam đều muốn nói lời tri ân, lời cảm ơn, lời chia sẻ, lời thấu hiểu, sự đồng lòng đến các thầy thuốc và nhân viên y tế với sứ mệnh tự hào, cao cả "Thầy thuốc như mẹ hiền" để chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân, góp phần xây dựng Dân tộc khỏe mạnh, Đất nước phồn vinh, hùng cường và thịnh vượng!

Xin trân trọng cảm ơn.