Nghịch cảnh nghìn hộ dân khu 'ổ chuột' dưới chân cao ốc giữa trung tâm TPHCM

Ngay bên những tòa cao ốc, công trình hiện đại, đồ sộ của thành phố lớn nhất cả nước là khu nhà "ổ chuột" tạm bợ ven rạch Văn Thánh. 

Rạch Văn Thánh dài khoảng 1,5km từ cầu Điện Biên Phủ đến ngã ba kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, chảy qua phường 19, 21, 22 (quận Bình Thạnh). Đây là một trong những tuyến rạch đóng vai trò quan trọng giúp thoát nước, giảm ngập úng của thành phố.

Tuy nhiên, do bị bồi lấp và nhà dân lấn chiếm, con rạch này không còn khả năng tự thoát nước, tình trạng ô nhiễm diễn ra suốt nhiều năm nay. Những lớp rác dày đan kín con rạch. Sát bờ, dưới những sàn nhà, một đàn chuột lớn dễ dàng bò theo các cây gỗ mục. Hơn 1.000 hộ dân ven rạch Văn Thánh phải sống tạm bợ hơn 20 năm để chờ dự án nạo vét, cải tạo được triển khai.

Bà Nguyễn Thị Hằng chẳng biết căn nhà hơn 50m2 của gia đình mình có từ khi nào. 76 năm sống ở đây, bà từng thấy dòng nước trong xanh, khách du lịch qua lại, nhưng đến giờ thì chỉ còn là con rạch rác. "Cũng chẳng biết rác từ đâu tới mà ngày càng nhiều dọn không xuể. Tôi ở đây quen rồi, nhưng khách tới nhà ngửi mùi hôi thối từ rạch ô nhiễm đều không chịu nổi", bà nói.

Gia đình bà Hằng có cả chục người cùng chung sống trong ngôi nhà tạm bợ, "hỏng đâu vá đó" vì biết căn nhà nằm trong dự án cải tạo, di dời.

Cách đó không xa, ông Phạm Hoàng Tiến (51 tuổi) dùng chiếc ghe để thu gom rác ra khỏi khu vực cống ngay sát căn nhà trong hẻm đường Xô Viết Nghệ Tĩnh. Rác thải đủ loại như: thùng xốp, túi nilon, chai lọ, gối nệm bỏ đi… nổi lềnh bềnh, đóng thành từng mảng lớn trông rất nhếch nhác. "Nước lớn thì đỡ, nước ròng thì rất dơ, con kênh đen bốc mùi hôi thối", ông Tiến nói.

Nhiều người dân mong chờ được bồi thường hợp lý để thoát khỏi cảnh sống tạm bợ này.

Căn nhà hơn 80m2 của bà Nguyễn Thị Thuý (59 tuổi) có nhiều vết nứt dài nhưng gặp khó khi xin phép phường để sửa. Lý do là vướng quy hoạch, giải tỏa. Phía sau nhà là nơi bà Thuý trồng cây, thư giãn nhưng từ lâu đã ngập ngụa rác trôi vào.

Bà Thuý chỉ về hướng người hàng ngày chèo ghe đi thu gom ve chai trên dòng kênh Văn Thánh và nói: "Tôi phải mang ủng xuống lùa rác chứ hễ không vệ sinh là hôi rình. Có những này dọn không xuể phải nhờ bà già ấy giúp".

Rác thải ùn ứ, đóng thành từng mảng lớn, phủ kín mặt dòng nước ngay phía dưới chân cột của những ngôi nhà liêu xiêu.

Tháng 4 vừa qua, cải tạo rạch Văn Thánh nằm trong ba dự án trọng điểm được Sở Xây dựng TPHCM đề xuất bổ sung vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025. Đơn vị này đã đề xuất chi khoảng 6.200 tỷ đồng vốn ngân sách để cải tạo rạch Văn Thánh từ nay đến năm 2028. Dự án sẽ di dời 1.063 căn nhà.

Vị trí rạch Văn Thánh.