Haruki Murakami, nhà văn 74 tuổi người Nhật vừa ra mắt cuốn tiểu thuyết viết bằng tiếng Nhật dựa trên tác phẩm đăng báo cách đây 40 năm.
Đó là câu chuyện về thành phố có tường bao quanh được Murakami viết khi ông bắt đầu sự nghiệp văn chương. Hơn 4 thập kỷ sau, ông mang đến cho câu chuyện một cuộc sống mới với tên gọi The City and Its Uncertain Walls (tạm dịch: Thành phố và những bức tường mơ hồ).
Câu chuyện về những bức tường và cái bóng
Những người đam mê tiểu thuyết của Murakami chào đón cuốn sách mới của ông bên ngoài hiệu sách nổi tiếng ở trung tâm Tokyo (Nhật) trong sự kiện đếm ngược lúc nửa đêm 13/4. Những người khác tới dự buổi bán sách đặc biệt vào sáng hôm sau, 14/4.
“Tôi rất hào hứng”, Kaori Otoh, một người hâm mộ các tác phẩm của Murakami, nói khi nâng niu cuốn sách mới mua. “Tôi phải chống lại cám dỗ đọc sách tại nơi làm việc”, Kotaro Watanabe, 32 tuổi, cho biết. Anh định đọc sách cả đêm tại quán cà phê với bạn bè. Anh đã đọc hai câu chuyện trước đó về thành phố có tường bao quanh: “Tôi thực sự muốn biết câu chuyện này có kết thúc khác như thế nào”.
Theo Nikkei, trong phần mở đầu của tiểu thuyết, Boku (tôi) và Kimi (bạn) xây dựng một thành phố bí ẩn có tường bao quanh. Watashi (một tôi khác) đi vào thành phố và thăm Kimi, người đang làm tại thư viện.
Để vào thành phố, mọi người phải rũ bỏ cái bóng của mình. Bởi vậy, Watashi để lại bóng của mình ở chỗ người gác cổng. Không lâu sau, Boku bước sang 40 tuổi và Watashi đứng trước một quyết định.
Trong phần 2, Watashi nhận công việc phụ trách thư viện tại một thị trấn nhỏ ở Fukushima, nơi anh gặp người tiền nhiệm bí ẩn và một cậu bé tuổi teen.
Thư viện là bối cảnh quan trọng trong cả 3 phần của cuốn sách mới. "Thời niên thiếu, tôi đến thư viện rất nhiều. Tôi là người thích thư viện và mùi của những cuốn sách”, Murakami kể.
Nhân vật Watashi từng bị tổn thương tâm lý và cậu bé tuổi teen hay nghỉ học để tới thư viện. “Để bước vào thế giới khác, bạn cần có sự quyết tâm và sức mạnh của niềm tin cũng như sức mạnh thể chất. Bạn không thể đi tới một thế giới khác mà không tập trung toàn bộ sức mạnh của mình”, nhà văn Nhật nói.
Ba năm trước, Murakami cảm thấy đã đến lúc xem lại câu chuyện mà ông cho rằng không hoàn hảo nhưng có những yếu tố quan trọng, chẳng hạn như bức tường và bóng tối. Ông muốn giải quyết một lần nữa dựa trên những điều ông đã cảm nhận được rõ ràng.
“Vì dịch Covid-19 tôi hầu như chỉ ở nhà, không ra ngoài. Tôi nhìn vào nội tâm của mình. Sau đó tôi nghĩ, có lẽ đã đến lúc viết câu chuyện đó”, Murakami nói.
Lý giải của Murakami
Theo AP, Murakami bắt đầu viết vào tháng 1/2020 và hoàn thành vào tháng 12/2022, những năm chồng chéo với nhiều sự kiện chấn động. Đó là chiến sự Nga - Ukraine, chủ nghĩa toàn cầu bị lung lay và mạng xã hội bộc lộ nhiều vấn đề.
“Trong thời đại xã hội trải qua những thay đổi dữ dội, việc ở lại bên trong bức tường hay đi sang phía bên kia đã trở thành một vấn đề lớn hơn bao giờ hết”, Murakami chia sẻ trong cuộc phỏng vấn trước khi cuốn sách được phát hành.
Ban đầu, Murakami có ý định chỉ hoàn thiện câu chuyện The City and Its Uncertain Walls viết năm 1980. Sau đó, ông tiếp tục viết thêm. Phiên bản đăng trên tạp chí văn học Bungakukai được viết lại và trở thành chương đầu tiên của cuốn tiểu thuyết dài 672 trang.
Ông đã gác nỗ lực viết lại suốt nhiều năm mặc dù câu chuyện vẫn còn trong tâm trí “giống như một chiếc xương cá nhỏ mắc trong cổ họng”.
Murakami nói, đi đến phía bên kia bức tường đòi hỏi sự quyết tâm, niềm tin và sức mạnh thể chất: “Bạn phải vắt kiệt sức lực của mình, nếu không bạn không thể đi đến bên kia thế giới”.
Ông cho rằng những câu chuyện của mình không bi quan. “Mặc dù có nhiều điều kỳ quái và mặt tối, những câu chuyện của tôi về cơ bản là tích cực. Tôi nghĩ những câu chuyện phải tích cực”, Murakami nói.
Trong một số tác phẩm trước đây của ông, các nhân vật chính du hành giữa hai thế giới, xuyên qua tường, giếng hoặc hang động.
Ông nói, có nhiều loại bức tường - giữa ý thức và vô thức, thực tại và huyền ảo và những bức tường ngăn cách các xã hội như bức tường Berlin và hàng rào giữa các vùng lãnh thổ của Palestine và Israel.
Ông không ngừng suy nghĩ về ý nghĩa của bức tường khi viết. Murakami nói, những bức tường có thể mang những ý nghĩa và mục đích khác nhau, tùy thuộc vào người ở bên trong.
Điều quan trọng không kém đối với Murakami là cái bóng. Ông nói cái bóng là một dạng tiềm thức của mình hay một bản ngã thay thế, giống với mặt tiêu cực của ông và giúp ông hiểu về bản thân.
Murakami nói: “Đối với tôi, viết một cuốn tiểu thuyết là đào xuống tới độ sâu đó”. Sự khác biệt giữa cơ thể và cái bóng trở nên mờ nhạt trong cuốn sách, điều này đã mở rộng phạm vi câu chuyện. Ông cho biết đó là một quá trình khó khăn và ông phải viết lại nhiều lần.
“Bây giờ, tôi đã ngoài 70 tuổi và tôi không biết mình có thể viết bao nhiêu tiểu thuyết nữa. Vì vậy, tôi có cảm giác thôi thúc mình phải viết câu chuyện này tình cảm và dành nhiều thời gian để viết”, Murakami nói.
Murakami ra mắt tiểu thuyết đầu tay Lắng nghe gió hát vào năm 1979. Ông bắt đầu cảm thấy tự tin về khả năng kể chuyện của mình khi tới giữa sự nghiệp, khoảng năm 2000, ngay trước khi ông viết Kafka bên bờ biển, cuốn tiểu thuyết bán chạy phát hành năm 2002.
Ở tuổi 74, Murakami tâm sự, ông bị hấp dẫn với sự yên bình như trong phần Chốn tận cùng thế giới hơn phần “Xứ sở diệu kỳ tàn bạo” của cuốn tiểu thuyết phát hành năm 1985 (Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng thế giới).
Ông không bao giờ cảm thấy mệt mỏi với việc cân bằng giữa viết tiểu thuyết, dịch tác phẩm văn học phương Tây yêu thích của mình và trong những năm gần đây, dẫn chương trình radio cá nhân. “Tôi thực sự thích viết lách. Thật thú vị khi viết và viết lại còn thú vị hơn”, ông nói.
Động lực cho hoạt động đa định dạng của Murakami là chạy. Đó là thói quen buổi sáng hằng ngày và ông đã tham gia 40 giải marathon. “Dịch thuật, chạy và sưu tập các đĩa nhạc cũ. Tôi không có thời gian cho cuộc sống về đêm, đó có thể là một điều tốt”, ông nói về các sở thích của mình.