Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), dịp lễ Tết là thời điểm việc ăn uống, nghỉ ngơi, lọc máu của bệnh nhân suy thận mạn bị ảnh hưởng.
Vì nhiều lý do, người bệnh bị lỡ lịch chạy thận, hoặc ăn đồ ăn thức uống không phù hợp. Hậu quả là bệnh nhân rơi vào nguy hiểm, có trường hợp phải cấp cứu.
Bác sĩ phân tích ngày Tết, hầu hết gia đình đều chuẩn bị nhiều đồ ăn chế biến sẵn, trái cây, bánh mứt. Một số trái cây như chuối, thơm (dứa), dưa hấu, nước dừa, quýt, cam, quả bơ, mơ, bưởi.. có ích cho người bình thường. Tuy nhiên, chúng tiềm ẩn nguy hiểm với bệnh nhân suy thận do chứa nhiều kali.
Kali đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhịp tim ổn định và sự co cơ. Đối với bệnh nhân suy thận, khả năng đào thải kali qua nước tiểu bị suy giảm, dẫn đến tình trạng tăng kali trong máu. Tình trạng này có thể gây yếu cơ, rối loạn nhịp tim, thậm chí là ngưng tim.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Hoàng Ngọc Quý, Trưởng đơn vị Thận nhân tạo, Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM, cho biết chạy thận chỉ là một phần trong quá trình điều trị của bệnh nhân suy thận mạn. Người bệnh còn phải đảm bảo tuân thủ chế độ dinh dưỡng và uống thuốc đều đặn.
Quá trình ăn uống và lọc diễn ra liên tục trong cơ thể người. Nhưng với bệnh nhân suy thận mạn, quá trình lọc không tự nhiên mà phụ thuộc vào máy lọc máu.
Dịp lễ tết, việc đi lại khó khăn, người ở tỉnh xa có thể bị lỡ ngày chạy thận. Các chất, muối, nước bị ứ lại, dễ dẫn đến đến phù, suy tim, cao huyết áp, phù phổi. Nếu ăn phải những trái cây nhiều kali, nguy cơ sẽ càng cao hơn.
Bác sĩ Quý nói thêm trẻ nhỏ thường thích món gà rán hay khoai tây chiên chấm tương cà. Tương cà cũng khiến kali trong máu tăng cao nên trẻ đang chạy thận cần phải kiêng cữ.
Ngoài ra, người bệnh suy thận mạn cũng nên ăn nhạt, tránh các thực phẩm chứa muối (dưa cà muối, thịt cá muối, thực phẩm chế biến sẵn như giò chả, thịt hộp, xúc xích, thịt xông khói…). Hạn chế các thực phẩm giàu phốt pho như nội tạng động vật, chocolate, ca cao. Tuyệt đối không sử dụng các loại bia rượu, nước ngọt có ga.
Người bệnh phải lọc máu đúng chỉ định, không nên có tâm lý ngày Tết kiêng đến bệnh viện mà bỏ lỡ ngày chạy thận. Trong thời gian nghỉ Tết, người bệnh có bất kỳ vấn đề gì về sức khỏe cần liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.