Đã từ lâu rồi tôi không thấy một chiếc laptop chạy Windows mà hễ cứ tôi cứ mang đi đâu, dùng làm gì, là lại có người hỏi: "Máy này là máy gì mà đẹp thế?". Đúng vậy, Surface Laptop là một chiếc laptop đẹp, và bạn không thể phủ nhận điều đó. Nếu như bạn vẫn đang tìm kiếm một chiếc MacBook ở thế giới PC, thì đây, Surface Laptop chính là câu trả lời mà bạn cần.
Surface Laptop được ra mắt tại sự kiện giáo dục của Microsoft hồi tháng 5 năm nay. Đây không phải là một sự trùng hợp, khi học sinh, sinh viên là đối tượng chủ yếu mà chiếc máy này được hướng tới. "Sinh viên - những người vừa tốt nghiệp trung học và sắp có 4 năm học tập phía trước, là đối tượng mà chúng tôi muốn tập trung. Chúng tôi muốn tạo ra một sản phẩm mà họ sẽ cảm thấy tự tin khi lựa chọn nó." - đó là những lời chia sẻ về Surface Laptop của Panos Panay, Phó chủ tịch tập đoàn Microsoft và cũng là người đứng đầu dự án Surface.
Tuy nhiên, nếu là tôi, tôi sẽ không lựa chọn Surface Laptop. Tôi cũng khuyên bạn làm như vậy, đặc biệt nếu bạn cũng là một sinh viên năm nhất và dự định sẽ gắn bó với chiếc laptop của mình trong 4 năm sắp tới. Đương nhiên, tôi không còn là sinh viên, nhưng tôi cũng đã từng trải qua quãng đời đó. Và tôi hy vọng rằng, 5 vấn đề của Surface Laptop mà tôi sẽ chia sẻ với bạn dưới đây cũng sẽ khiến bạn đồng tình.
Vấn đề #1: Chất liệu
Đầu tiên, cần phải nói rằng đây là một bàn phím rất tốt: các phím nẩy, được bố trí kích thước/khoảng cách hợp lý và hành trình phím dài cho cảm giác gõ dứt khoát. Điều mà tôi lo lắng ở bàn phím này lại chính là thứ tạo nên điểm nhấn của Surface Laptop: chất liệu vải Alcantara được sử dụng cho phần kê tay của máy.
Ấn tượng với Alcantara không chỉ là sự độc đáo từ chất liệu mới lạ, mà còn là cái "sướng" khi đặt tay lên: đó là cảm giác mềm mại, mượt mà mà không một chiếc laptop nào có được. Tuy nhiên, liệu cái "sướng" ấy sẽ kéo dài được bao lâu khi vải vẫn luôn là chất liệu cho độ bền thấp và dễ bám bẩn, biến dạng qua thời gian? Đặc biệt với khí hậu ẩm ướt tại Việt Nam, tôi cho rằng sự lựa chọn này của Microsoft tuy táo bạo, nhưng lại không thật sự phù hợp với một sản phẩm mang tính chất lâu dài như laptop. Vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng hơn khi khác với Surface Pro, bàn phím của Surface Laptop được gắn cố định vào máy và người dùng sẽ không thể dễ dàng thay thế nó.
Vấn đề #2: Khả năng nâng cấp và sửa chữa
Một vấn đề khác mà chất liệu vải Alcantara mang đến cho Surface Laptop là người dùng sẽ không thể tháo lắp chiếc laptop này mà không để lại "thương tổn" vĩnh viễn là phần vải bị rách. Trên thực tế, Surface Laptop cũng không có bất kỳ một con ốc vít nào mà bạn có thể vặn ra để nhìn thấy "nội tạng" bên trong. Đây là điều mà ngay cả Apple - một hãng nổi tiếng với các sản phẩm khó sửa chữa, cũng không làm trên MacBook của mình. Các bạn có thể tham khảo bài "mổ bụng" Surface Laptop tại đây của iFixit để biết thêm chi tiết.
Với mức cấu hình chuẩn chỉ là RAM 4GB và SSD 128GB, chắc chắn đến một lúc nào đó, người dùng sẽ có nhu cầu nâng cấp chiếc máy này. Tuy nhiên, họ sẽ nhanh chóng phải thất vọng khi biết rằng Surface Laptop không thể thay thế bất kỳ thành phần nào bên trong.
Kể cả khi gạt đi vấn đề về nâng cấp, thì, nhu cầu của người dùng về việc bảo trì, cũng như sửa chữa laptop cũng quan trọng không kém. Bạn đã bao giờ thấy một chiếc laptop nào dùng vài năm mà không phải trét keo tản nhiệt? Hay nếu chẳng may có một linh kiện nào đó bên trong Surface Laptop bị hỏng, liệu có ai có thể sửa chữa được hay không? Chuyện gì sẽ xảy ra nếu như máy bị chai pin và bạn muốn thay một viên pin khác?
Tôi biểu dương sự mạnh dạn của Microsoft trong việc đưa một chất liệu mới như Alcantara lên một sản phẩm như laptop, tuy nhiên, bước đi này của hãng đang mang đến nhiều vấn đề cho người dùng hơn là lợi ích. Và tôi, một người dùng, không thích điều này một chút nào.
Vấn đề #3: Màn hình
Surface Laptop sở hữu màn hình 13.5 inch, độ phân giải 2256x1504, đạt mật độ điểm ảnh 201ppi. Về cơ bản thì đây là một màn hình với chất lượng tốt, tuy nhiên khi so sánh với MacBook Pro 2016 thì Surface Laptop vẫn thua kém hơn một chút về khả năng tái tạo màu sắc và độ sáng tối đa. Mặc dù vậy, nếu bạn không phải là một designer chuyên nghiệp và không quá khắt khe về màu sắc, bạn sẽ không có gì phải nàn nàn về màn hình của Surface Laptop.
Điều mà tôi cảm thấy không thích nhất ở màn hình của Surface Laptop là việc nó hỗ trợ cảm ứng và bút Surface Pen. Dẫu biết rằng các dòng sản phẩm Surface trước đây như Surface Pro, Surface Book hay Surface Studio vẫn luôn nổi tiếng bởi khả năng viết/vẽ trực tiếp, lên màn hình tuy nhiên cần nhớ rằng cả 3 sản phẩm trên đều có thể "biến hóa" để nằm song song với mặt bàn, cho phép người dùng thao tác bằng bút một cách rất dễ dàng. Surface Laptop không thể làm được điều này. Chính vì vậy, trải nghiệm của người dùng khi thao tác trên màn hình trở nên rất kỳ quặc, thiếu tự nhiên, không thoải mái và độ chính xác cũng kém hơn. Người dùng sẽ nhanh chóng cảm thấy bị mỏi vai chỉ sau ít phút sử dụng màn hình này.
Trong suốt nhiều năm qua, tôi chưa bao giờ hiểu nổi động lực nào đã thôi thúc các nhà sản xuất laptop tích hợp màn hình cảm ứng vào sản phẩm của mình; khi mà rõ ràng lượng ứng dụng hỗ trợ tốt cảm ứng không nhiều và tư thế thao tác không thoải mái khiến người dùng không muốn sử dụng, trong khi chi phí sản phẩm lại bị tăng và tỷ lệ hỏng hóc cũng lớn hơn màn hình thông thường rất nhiều. Tôi tin rằng kể cả khi có sự tham gia Microsoft - người đi đầu thế giới PC thì tình trạng này cũng khó lòng mà thay đổi, và người dùng sẽ có thêm một lý do để nói không với Surface Laptop.
Vấn đề #4: Cổng kết nối
Khác với MacBook Pro, Microsoft chưa đủ "can đảm" để loại bỏ tất cả các cổng kết nối truyền thống trên Surface Laptop để thay bằng USB-C. Thay vào đó, hãng trang bị cho máy 1 cổng USB-A, 1 cổng MiniDisplay Port, 1 cổng Surface Connect (kiêm cổng sạc) và jack cắm tai nghe 3.5mm.
Khi được hỏi lý do tại sao Surface Laptop không được trang bị cổng USB-C khi mà kỷ nguyên của nó đã đến, Microsoft cho biết "Người dùng chưa sẵn sàng với nó. Nếu bạn thích USB Type-C, có nghĩa là bạn sẽ thích các loại adapter chuyển đổi (dongles)".
Lời giải thích của Microsoft không hẳn là không có cơ sở, khi ở thời điểm hiển tại, chắc chắn ai trong chúng ta cũng sở hữu nhiều thiết bị sử dụng cổng USB-A hơn là USB-C. Và nếu Surface Laptop được thiết kế để chỉ có một cổng USB-C duy nhất, chắc chắn người dùng sẽ phải mua thêm các loại adapter chuyển đổi.
Thế nhưng, cho dù USB-A phổ biến và tiện dụng đến mấy, thì khi chỉ có một cổng duy nhất, nó vẫn tạo nên những phiền toái dành cho người tiêu dùng. Và hạn chế này của Surface Laptop lại mở ra một vấn đề khác cho người dùng: đó là hạn chế về mặt băng thông và điện năng. Nếu như với 1 cổng USB-C, chúng ta có thể mua thêm một adapter multi-port với đủ các cổng như USB-A, Ethernet, HDMI, khe cắm thẻ nhớ... và vẫn đảm bảo cho các thiết bị này hoạt động ổn định khi cắm cùng lúc (do USB-C có thể cung cấp một lượng điện năng rất lớn), thì với USB-A, điều này là không thể. Hub sử dụng cổng USB-A trên thị trường hiện có giá rất rẻ (chỉ từ 100.000 đồng), tuy nhiên khi sử dụng nó bạn sẽ ngay lập tức gặp vấn đề. Ví dụ, một số loại ổ cứng gắn ngoài sẽ không hoạt động nếu như không được cấp đủ điện. Hay khi có nhiều thiết bị cùng kết nối vào một hub, đôi khi lượng điện sẽ không đủ để "nuôi" tất cả chúng, dẫn đến tình trạng mất kết nối có thể xảy ra.
Thực chất, người dùng hoàn toàn có thể mang USB-C lên Surface Laptop thông qua một adapter kết nối qua cổng Surface Connect. Tuy nhiên, đây chắc chắn sẽ là một khoản đầu tư tốn kém (do Surface Connect là chuẩn của riêng Microsoft chứ không phải là một chuẩn chung, dẫn đến giá phụ kiện sẽ cao) và khiến mọi thứ trở nên rắc rối hơn khi adapter sẽ phải nối đuôi adapter.
Tổng kết lại, nếu như Microsoft có ý định chỉ sử dụng 1 cổng kết nối duy nhất trên thiết bị của mình, thì hãy lựa chọn cổng kết nối có khả năng mở rộng tốt nhất (USB-C), vì cho dù USB-A tiện dụng đến mấy thì 1 cũng không bao giờ là đủ. Với việc USB-C đang có tốc độ phát triển vũ bão, cộng thêm việc Microsoft hướng tới Surface Laptop như một người bạn đồng hành của sinh viên trong suốt nhiều năm học, USB-A mặc dù tốt ở thời điểm hiện tại, nhưng sẽ nhanh chóng bị lỗi thời và bộc lộ những điểm yếu trong thời gian tới.
Vấn đề #5: Windows 10 S
Surface Laptop mặc định được cài đặt sẵn Windows 10 S - phiên bản mới của hệ điều hành Windows 10 được Microsoft nhấn mạnh về sự vượt trội trong hiệu năng và tính bảo mật. Tuy nhiên để đạt được điều đó, Windows 10 S buộc phải hy sinh khả năng chạy các file .exe - định dạng file chương trình cơ bản và đã gắn liền với hệ điều hành Windows trong suốt hàng chục năm qua.
Chính vì vậy, người dùng sẽ buộc phải cài đặt ứng dụng từ kho Windows Store. Mặc dù số lượng ứng dụng mà Windows Store sở hữu là không hề ít (theo số liệu mới nhất do Microsoft công bố hồi tháng 9/2015 là gần 700.000), tuy nhiên hãy tin tôi đi, còn rất nhiều ứng dụng phổ biến vẫn đang vắng bóng trên Store, và kể cả khi có đi chăng nữa, chất lượng của nó cũng thua kém rất nhiều phiên bản .exe truyền thống. Chính điều này đã gây nên một số tình huống khá oái oăm, ví dụ như việc tôi không thể gõ tiếng Việt trên Windows 10 S.
Điều này có thể thay đổi trong tương lai khi lượng người dùng Windows 10 S đông đảo hơn, kho ứng dụng Windows Store trở nên phổ biến hơn và đội ngũ lập trình viên sẽ từ đó bị thu hút hơn bởi nền tảng này. Tuy nhiên, đó vẫn là chuyện của lương lai. Còn ở thời điểm hiện tại, Windows 10 S vẫn vô dụng và bạn sẽ buộc phải nâng cấp lên Windows 10 Pro (may thay là miễn phí) để biến Surface Laptop trở thành một thiết bị có ích.
Kết luận
Cần phải nhắc lại một lần nữa: Surface Laptop là một chiếc laptop rất đẹp. Tôi là đàn ông, tôi yêu bằng mắt, và tôi cảm thấy con tim mình rạo rực mỗi khi nhìn thấy chiếc máy này. Và tôi tin rằng, bạn cũng sẽ cảm thấy như vậy.
Tuy nhiên, khi mà giờ đây các tác vụ đơn giản như lướt web, xem phim, nghe nhạc, truy cập mạng xã hội đều đã được gánh vác hoàn hảo bởi các thiết bị di động, thì người ta chỉ ngồi vào máy tính khi có nhu cầu làm việc thật sự. Và đối với tôi, Surface Laptop vẫn chưa đủ để trở thành một sản phẩm đích thực dành cho công việc.
Đương nhiên, nếu những gì bạn làm trên laptop chỉ là lướt web, sử dụng bộ ứng dụng văn phòng Microsoft Office, chỉnh sửa ảnh đơn giản, và bạn đòi hỏi chiếc laptop của mình phải mỏng, gọn, nhẹ nhàng, thì Surface Laptop là một chiếc máy rất tốt. Nếu bạn là "sếp" và cần một chiếc laptop để khẳng định đẳng cấp trước đối tác trong phòng họp, đây cũng là một sự lựa chọn rất đáng để quan tâm, đặc biệt là trong thời điểm những chiếc MacBook đang ngày càng trở nên phổ biến đến độ bão hòa.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng đối tượng mà Microsoft hướng đến trên Surface Laptop là các bạn học sinh, sinh viên. Đó là những người cần kết nối nhiều hơn một thiết bị ngoại vi cùng một lúc. Đó là những người không có nhiều tiền để liên tục đổi máy, mà thay vào đó là nhu cầu nâng cấp phần cứng bên trong để đáp ứng cho các nhu cầu cao hơn. Đó là những người có hàng tá các phần mềm .exe khác nhau cần phải chạy. Đó là những người hậu đậu, thường xuyên ăn uống gần laptop và có những lúc chẳng may làm đổ nước hay đồ ăn vào máy.
Và nếu bạn là một trong những người như trên, thì Surface Laptop không dành cho bạn.
Theo GenK
.svg){kind=icon}
