- Lupus ban đỏ là bệnh tự miễn, có thể hiểu đó là một nhóm các rối loạn từ tương đối lành tính, thuần khiết, chỉ khu trú ở da đến rối loạn hệ thống nặng và đe dọa tính mạng, có ảnh hưởng tới da không đáng kể nhưng lại gây tổn thương nặng đến các cơ quan khác như thận, tim, máu và hệ tạo máu.


Theo bác sĩ thì bệnh lupus ban đỏ có thể do nhóm vi khuẩn cầu chuỗi A, loại vi khuẩn này khi xâm nhập vào cơ thể chúng tạo ra chất độc ảnh hưởng tới bề mặt của da gây nên tình trạng phát ban màu đỏ xuất hiện đặc trưng ở vùng mặt với hình cánh mũi hai bên má như hình con bướm.

{keywords}


Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lupus ban đỏ vẫn chưa hoàn toàn được xác định rõ ràng, cụ thể. Một số yếu tố sau đây được cho là nguyên nhân khởi phát bệnh.

Yếu tố gen

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh lupus ban đỏ hệ thống có mối liên quan về mặt di truyền học. Bệnh di truyền theo gia đình, nhưng không có một gen riêng lẻ nào được xác định là nguyên nhân gây bệnh. Nhiều gen có thể có ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển bệnh khi có những yếu tố môi trường được kích hoạt. Những gen quan trọng nhất nằm ở vùng gen kháng nguyên bạch cầu người (HLA) trên nhiễm sắc thể số 6, những đột biến có thể là ngẫu phát (de novo) hoặc di truyền. 

Yếu tố kích hoạt từ môi trường

Những yếu tố này không chỉ làm bệnh nặng thêm mà còn có thể kích hoạt quá trình hình thành bệnh. Chúng bao gồm: các loại thuốc (như một số thuốc chống trầm cảm và kháng sinh), trầm cảm nặng, phơi nắng, hoóc môn, và viêm nhiễm. Tia UV kích hoạt việc hình thành các vùng phát ban lupus và một số bằng chứng cho thấy tia UV cũng có thể thay đổi cấu trúc ADN, dẫn đến việc hình thành các kháng thể tự miễn. Hoóc môn sinh dục (như estrogen) có vai trò quan trọng trong sự hình thành bệnh và thực tế cho thấy trong thời kỳ sinh sản ở người, tần số bệnh này ở phụ nữ mắc lupus ban đỏ cao gấp 10 lần ở đàn ông.

Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm kiếm mối liên hệ với nhiễm khuẩn (virus và vi khuẩn), nhưng chưa có nguồn bệnh nào có liên hệ chặt chẽ với lupus ban đỏ hệ thống. Một số nhà khoa học thấy rằng những phụ nữ bơm ngực bằng silicone tạo ra kháng thể chống lại collagen của chính họ, nhưng không rõ kháng thể này ở những người bình thường có xuất hiện nhiều hay không, và cũng không có dữ liệu nào cho thấy những kháng thể này gây ra các bệnh về mô liên kết như lupus ban đỏ hệ thống. Có một số bằng chứng nhỏ, nhưng đang càng ngày càng nhiều hơn, về mối liên hệ giữa bệnh này và việc sử dụng son môi

Tương tác thuốc

Lupus do thuốc gây ra là tình trạng phản ứng thuốc ở những người đang điều trị các bệnh lâu dài. Lupus do thuốc gây ra cũng giống như lupus ban đỏ hệ thống. Tuy nhiên, các triệu chứng của lupus do thuốc gây ra thường biến mất khi dừng sử dụng loại thuốc. Có khoảng 400 loại thuốc có thể gây ra tình trạng này, những loại phổ biến nhất là procainamide, hydralazine, quinidine, và phenytoin. 

Các dạng lupus không phải là lupus ban đỏ hệ thống

Lupus ban đỏ dạng đĩa chỉ có các triệu chứng về da và có thể được chẩn đoán bằng cách làm sinh thiết các phát ban trên da mặt, cổ và da đầu. Lâu dần cũng sẽ là nguyên nhân dẫn đến lupus ban đỏ hệ thống.

Thái Thị Hậu