Hoàng hôn dần buông xuống, từng đàn chim bay về tìm chỗ trú ngụ sau một ngày miệt mài kiếm ăn. Không lâu sau, khu vườn nhà ông Lâm Văn Huy (72 tuổi, ngụ xã Giai Hoà 1, huyện Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) phủ một màu trắng xoá. Những âm thanh phát ra từ đàn chim râm ran cả khu vực. Chúng kêu liên hồi như báo hiệu gọi nhau về tổ.
Đội chiếc nón quai, lão nông chậm rãi “đi tuần” quanh vườn chim. “Vết mổ ở bụng hồi cuối tháng 8 năm ngoái vừa lành, tôi đi lại có chút khó khăn. Biết sức khoẻ tôi có phần yếu đi, những người săn trộm thường lẻn vào vườn bắn chim”, ông Huy nói.
Đưa chúng tôi tham quan vườn, ông Huy kể chi tiết tập tính của từng loài chim từ thời gian kiếm ăn cho đến quá trình sinh sản. Nhiều nhất phải kể đến cò, diệc, cồng cộc, điên điển…
Người lập nên "cứ địa" cho đàn chim trời là cụ Lâm Văn Ịch, ông nội của ông Huy. Gần 100 năm trước, gia đình cụ Ịch phát hiện đàn cò trắng khoảng vài chục con ở đâu bay đến vườn trú ngụ.
Những ngày sau, chúng bay về mỗi lúc một đông, số lượng chim cứ thế tăng dần. Nhận thấy điềm lành, cụ đã bàn với gia đình “nhường đất”, không xua đuổi đàn chim mà để chúng sinh sôi nảy nở tự nhiên.
Kế thừa truyền thống gia đình, sau này bố của ông Huy trồng thêm dừa, tre, bần để các loài chim đến ở. Thời điểm đó, đàn chim trời lên đến cả chục nghìn con, đậu kín cả khu vườn.
“Đầu những năm 1970, chiến tranh ác liệt, những trận mưa bom liên tục trút xuống, gia đình tôi phải sơ tán. Đàn chim cũng không còn nơi trú ngụ. Mãi tới khi hòa bình, tôi về quê hương, trồng cây mới với mong muốn đàn chim trở lại”, ông Huy nói.
Không phụ lòng mong mỏi, khoảng một năm sau, từng đàn chim trời bay về làm tổ. Rồi ông làm bờ bao, đào thêm ao, khơi thông kênh mương, thả cá làm thức ăn cho chúng.
Theo lời ông Huy, đàn chim về đây trú ngụ kéo theo nỗi lo có rất nhiều người tò mò, ngó nghiêng, nhất là cánh săn bắn chim. Họ tìm mọi cách như dùng máy phát giả tiếng kêu, keo bẫy, ná thun để săn bắt đàn chim trong vườn nhà ông.
Nhiều đêm, ông Huy không dám ngủ, thức trắng bảo vệ đàn chim. “Mỗi lần phát hiện kẻ gian rình mò, tôi và mọi người trong gia đình đều cố gắng khuyên họ đừng phá hoại chúng. Bởi, đó là món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng không chỉ cho riêng gia đình tôi mà cho cả người dân quanh khu vực”, ông Huy chia sẻ.
Dẫu vậy, không phải ai cũng lắng nghe những lời khuyên đó của ông mà bỏ qua “miếng mồi ngon” trước mắt. Những tay thợ săn rình mò đêm này qua đêm khác, khi thấy gia chủ “cửa đóng then cài”, họ sẵn sàng phục kích đàn chim.
Được sự giúp đỡ của con cháu, ông Huy chi gần 100 triệu đồng làm con đường bê-tông đi quanh khu vườn. Gần đây, một số vị trí mặt đường được ông gia cố, mở rộng, tiện công thu hoạch dừa và chăm sóc đàn chim trời.
Gắn bó với đàn chim hơn 50 năm nay, chăm chút chúng từng ngày, nhìn thấy quá trình phát triển và lớn dần, ông Huy hạnh phúc vô cùng. Hơn bao giờ hết, ông mong muốn đàn chim ở nơi đây luôn được mọi người che chở, bảo vệ.