Nhìn lại 4 hành động của phương Tây dẫn đến căng thẳng Mỹ - Nga hiện nay

Binh sĩ Nga tại một cuộc tập trận quân sự. Ảnh: AP.

Trên trang responsiblestatecraft.org mới đây, Tiến sĩ Ted Galen Carpenter, nghiên cứu viên cao cấp về quốc phòng và chính sách đối ngoại tại Viện Cato ở Washington (Mỹ), nhận định: Các quan chức Mỹ và NATO, cũng như hầu hết các phương tiện truyền thông phương Tây, cho rằng Nga là nguyên nhân gây ra cuộc đối đầu căng thẳng hiện nay. Họ nêu bốn hành động của Nga khiến căng thẳng Đông - Tây gia tăng nghiêm trọng.

Thứ nhất, năm 2008, Nga “xâm lược” Gruzia. Thứ hai, năm 2014, Nga sáp nhập Crưm từ Ukraina. Thứ ba, chỉ vài tháng sau, Nga “hậu thuẫn” cuộc nổi dậy ly khai ở khu vực Donbas, miền Đông Ukraina và điều quân đến hỗ trợ cuộc nổi dậy. Trong những năm tiếp theo, Chính phủ Nga đã làm trầm trọng thêm mối quan hệ đang xấu đi “bằng cách can thiệp vào các vấn đề chính trị nội bộ của nhiều nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ”.

Những cáo buộc đó có thể có một phần sự thật, nhưng tất cả đều lờ đi bối cảnh quan trọng. Ví dụ, sự kiện Gruzia năm 2008 chỉ xảy ra sau khi quân đội Gruzia nã đạn vào lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga vốn ở khu vực ly khai Nam Ossetia từ đầu những năm 1990. Thậm chí, một cuộc điều tra của Liên minh châu Âu (EU) đã kết luận rằng các lực lượng Gruzia đã khơi mào cuộc giao tranh. Xung đột cũng xảy ra phần lớn vì khi đó Tổng thống Mỹ George W. Bush khuyến khích Tổng thống Gruzia, Mikheil Saakashvili, tin rằng Mỹ và NATO sẽ hỗ trợ nếu nước này bị lôi kéo vào một cuộc xung đột với Nga.

Việc Nga sáp nhập Crưm cũng xảy ra sau khi Mỹ và các đồng minh chủ chốt của EU hỗ trợ người biểu tình lật đổ Tổng thống đắc cử Ukraina, Viktor Yanukovych. Cuộc đảo chính được che đậy đó khiến Nga lo ngại rằng Ukraina sắp trở thành một tiền đồn quân sự của NATO và Nga mất quyền tiếp cận căn cứ hải quân quan trọng ở Sevastopol trên bán đảo Crưm. 

Có thể nói, phương Tây thường đưa ra các cáo buộc một chiều về hành vi của Nga, nhưng luôn phớt lờ nhiều hành vi khiêu khích của mình trước khi Nga thực hiện các hành động phản ứng. Theo Tiến sĩ Carpenter, dưới đây là một số hành động khiêu khích của phương Tây đối với Nga kể từ thời Tổng thống Mỹ Bill Cliton.

Một là sự mở rộng đầu tiên về phía Đông của NATO. Trong cuốn hồi ký “Madame Secretary”, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc và Ngoại trưởng Madeleine Albright thừa nhận rằng, năm 1993, các quan chức Chính quyền Clinton đã quyết định ủng hộ một số quốc gia Trung và Đông Âu gia nhập NATO. Sau đó, Liên minh này đã kết nạp thêm Ba Lan, Cộng hòa Séc và Hungary năm 1998.

Bà Albright thừa nhận rằng Tổng thống Nga Boris Yeltsin và các quan chức Nga rất không hài lòng với diễn biến đó. Phản ứng của Nga là dễ hiểu, vì việc mở rộng đã vi phạm những cam kết không chính thức mà Chính quyền của Tổng thống George HW Bush đã đưa ra khi ông Mikhail Gorbachev đồng ý không chỉ chấp nhận một nước Đức thống nhất mà còn là một nước Đức thống nhất trong NATO. Thỏa thuận ngầm ở đây được hiểu là NATO sẽ không vượt ra ngoài biên giới phía Đông của một nước Đức thống nhất.  

Hai là sự can thiệp quân sự của NATO ở Balkan. Cuộc không kích của NATO năm 1995 nhằm vào những người Serbia ở Bosnia đang tìm cách ly khai khỏi Bosnia-Herzegovina cùng với việc áp đặt Hiệp định Hòa bình Dayton đã khiến Chính phủ của Tổng thống Yeltsin và người dân Nga không hài lòng. Balkan từng là khu vực có lợi ích chiến lược với Nga trong nhiều thập kỷ.

4 năm sau, các cường quốc phương Tây đã tiến hành một cuộc khiêu khích thậm chí còn lớn hơn khi họ can thiệp nhân danh một cuộc nổi dậy ly khai ở tỉnh Kosovo của Serbia. Việc tách tỉnh đó khỏi Serbia và đặt nó dưới sự kiểm soát của Liên hợp quốc không chỉ đặt ra một tiền lệ quốc tế không tốt, mà động thái này còn thể hiện sự coi thường các lợi ích và ưu tiên của Nga ở Balkan.  

Theo baotintuc.vn

>>> Đọc tin thế giới trên Vietnamnet

Điều Tổng thống Biden nói với lãnh đạo Ukraina sau hội đàm với ông Putin

Trong cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Ukraina, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã trao đổi về cuộc gặp trực tuyến của ông với người đồng cấp Nga, cuộc khủng hoảng ở Donbass, tư cách thành viên NATO cho Ukraina, và các cải cách nội bộ ở Kiev.

Mỹ, Nga leo thang căng thẳng ngoại giao

Moscow lên án việc Washington bổ sung những người Nga mong muốn nhận được thị thực của Mỹ vào danh "các công dân vô gia cư", những đối tượng có thể xin cấp thị thực ở các nước thứ 3.