Từ quá khứ đi buôn lợn, chạy xe đường dài...
Xuất thân từ trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh và công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội, sau khi tốt nghiệp, NSƯT Hoàng Hải đã sớm chứng minh được năng lực diễn xuất của mình khi làm "kép phụ" cho cố NSND Hoàng Dũng. Tuy nhiên, đồng lương ít ỏi của nghệ sĩ đã khiến anh không thể trụ vững với nghề.
Để có tiền trang trải cho cuộc sống và lo cho gia đình, Hoàng Hải đành gác lại đam mê diễn xuất suốt một thời gian dài. Kể từ đó, anh tất tả ngược xuôi, làm đủ mọi việc để có tiền.
Nhắc về giai đoạn cực khổ nhất của cuộc đời, NSƯT Hoàng Hải không thể quên thập niên 1990, anh rời Hà Nội vào Đà Nẵng để sinh sống. Nam nghệ sĩ trải lòng, đó là những tháng ngày anh đi buôn lợn nhưng lợn bệnh rồi chết một nửa. Đi bán lạc, bán đỗ thì không qua được phà do trời bão, anh phải khắc phục bằng cách thuê bạt che.
Thế nhưng, 2 ngày sau, kéo bạt tới đâu, người anh nhũn ra tới đó, bởi mầm giá đã mọc hết lên. Chuyến xe khi ấy coi như mất trắng, anh chịu lỗ nặng, khó khăn ngày càng chồng chất.
Năm 1997, Hoàng Hải lấy vợ, năm 1998 thì đón con trai đầu lòng, rồi đến đứa con thứ 2. Khó khăn càng thêm khó khăn khi vợ chồng mới cưới chỉ có 2 bàn tay trắng.
"Tôi vẫn nhớ như in những ngày con ốm, vợ chồng tôi đi tìm lá thuốc nhai đắp cho con. Làm nghề diễn viên vô cùng thiếu thốn, không có tiền, không đủ ăn. Nhưng thật ra lúc đó, mọi người cũng khó khăn chứ không riêng gì mình", anh tâm sự.
Tôi hỏi Hoàng Hải: "Có bao giờ anh thấy chạnh lòng trong những tháng ngày vất vả, làm đủ nghề để kiếm sống?". Anh cười hiền, đáp: "Có chứ! Đó là điều không thể tránh khỏi, nhưng nó chỉ là cảm giác nhất thời, diễn ra trong một khoảnh khắc nào đó thôi".
Với Hoàng Hải, cuộc sống vốn dĩ là vậy, phải mưu sinh và lo chuyện cơm, áo, gạo, tiền. Cực khổ đủ đường đấy và cũng chạnh lòng đấy nhưng anh luôn trân trọng khoảng thời gian được va vấp, lăn lộn đủ nghề để tích lũy vốn sống, cũng như gặp gỡ nhiều kiểu người trong xã hội.
Anh nói, những cảm xúc và thăng trầm của cuộc sống ấy, những khi "lên bờ xuống ruộng" đó - một khi đã trải qua rồi mới thấy cuộc sống thú vị đến chừng nào, mới rèn giũa con người mình trở nên bản lĩnh, mạnh mẽ ra sao.
Đến sự nghiệp diễn xuất ấn tượng
Những tưởng gánh nặng cơm, áo, gạo tiền sẽ khiến NSƯT Hoàng Hải phải rời xa nghiệp diễn. Tuy nhiên, sau một thời gian bôn ba với nghề lái xe đường dài, anh đã quay lại màn ảnh nhỏ.
Hoàng Hải cho biết, chính đạo diễn Quốc Trọng là người đã kéo anh trở về với nghề diễn. Anh kể, một hôm, đang chở hàng thì đạo diễn Quốc Trọng về tận Đà Nẵng để tìm anh và mời anh tham gia phim Huyền thoại mẹ.
Kể từ đây, anh liên tiếp nhận được những lời mời làm phim. Cứ thế, nam nghệ sĩ bị cuốn đi, không thể dứt ra khỏi nghiệp diễn. Anh cảm thấy hạnh phúc khi Tổ nghiệp thương, chưa cho bỏ nghề.
Hoàng Hải để lại dấu ấn đầu tiên và sâu đậm nhất với khán giả khi quay lại màn ảnh nhỏ là với vai trung úy Trần Minh trong loạt phim Cảnh sát hình sự (năm 1997).
Vai diễn ấn tượng, gắn liền với tên tuổi NSƯT Hoàng Hải: Thiếu úy Trần Minh phim "Cảnh sát hình sự" (trái) và Hải trong "Đường đời" (Ảnh: VTV).
Đến năm 2004, anh tiếp tục gặt hái thành công với vai Hải - một cựu bộ đội với số phận phiêu bạt, loay hoay trong quá trình hội nhập với nền kinh tế thị trường của phim Đường đời. Chính vai diễn này đã mang về cho anh giải Diễn viên truyền hình được yêu thích nhất của Tạp chí Truyền hình.
Năm 2006, Hoàng Hải vào vai một tài xế xe container trong phim điện ảnh Hà Nội Hà Nội. Với trải nghiệm chạy xe đường dài, anh một lần nữa thể hiện xuất sắc vai diễn và dành giải Cánh diều vàng cho Nam diễn viên phụ xuất sắc và giải Bông sen vàng năm 2007.
Nam nghệ sĩ cũng thừa nhận, vai Hải và Trần Minh là những dấu ấn mạnh mẽ trong sự nghiệp diễn xuất của mình.
Những năm sau đó, Hoàng Hải vẫn miệt mài cho sự nghiệp diễn xuất với những vai diễn chính, phụ trong loạt phim giờ vàng của VTV như Tuổi thanh xuân 2, Chạy trốn thanh xuân, Đừng bắt em phải quên…
Vốn tạo dựng được thương hiệu qua dòng phim Cảnh sát hình sự nên ở độ tuổi trung niên, NSƯT Hoàng Hải vẫn tiếp tục được các đạo diễn "chọn mặt gửi vàng" trong các phim cùng thể loại như: Mê cung, Hồ sơ cá sấu, Mặt nạ gương...
Ở mỗi vai diễn, Hoàng Hải lại có những cách thể hiện khác nhau, minh chứng cho sự nghiên cứu kỹ lưỡng của anh về hình mẫu nhân vật ngoài thực tế.
Nam nghệ sĩ bộc bạch: "Cũng nhờ những chuyến đi từ Bắc vào Nam để chở hàng, những lần buôn lợn, bán đỗ không thành, tôi có thêm vốn sống, kinh nghiệm nuôi dưỡng cảm xúc cho những vai diễn sau này".
Anh chia sẻ, kinh nghiệm sống và quan sát quyết định tới 50-60% thành công của vai diễn. "Tôi thích trò chuyện với những người xung quanh, tìm những điểm thú vị riêng của họ. Một bác sĩ sẽ hành động, đối nhân xử thế khác một ông lái xe, một người công nhân hay một ông nhà giáo. Mỗi nhân vật có đời sống riêng và nghệ sĩ phải tìm tòi điểm riêng biệt, thu hút đó", anh nói.
Mặc dù sở hữu cả "gia tài" phim ảnh với nhiều vai diễn ấn tượng, nhưng nam nghệ sĩ chưa bao giờ coi những gì mình đã đạt được là đỉnh cao. Anh luôn xem mỗi dạng nhân vật vừa có nét "chính" lẫn nét "tà" để mình trải nghiệm. Và cứ kết thúc một vai diễn, điều đọng lại ở anh vẫn là một chút bâng khuâng, tiếc nuối.
Và một Lưu nát "gây sốt" màn ảnh nhỏ
Hoàng Hải chia sẻ, sau 20 năm kể từ vai Hải ở Đường đời, anh mới trở lại với hình tượng khắc khổ, nhiều màu sắc và gần gũi như nhân vật Lưu trong Cuộc đời vẫn đẹp sao.
NSƯT Hoàng Hải nói, vai Lưu "nát" đã mê hoặc anh ngay từ phút đầu tiên đọc kịch bản. Nhìn vẻ bề ngoài, ông Lưu là người nát rượu, xù xì gai góc, thường hay "cà khịa" người khác nhưng sâu bên trong lại là một người đàn ông nghĩa hiệp với tấm lòng độ lượng, tốt bụng.
Nam diễn viên chia sẻ, anh và nhân vật trong phim khác nhau rất nhiều. Điểm chung duy nhất là tính cách "cà khịa" người khác.
"Tôi là người hóm hỉnh, thích trêu mọi người trong đoàn phim và tôi luôn xem đó là cách truyền năng lượng tích cực cho mọi người, vì cuộc sống vốn dĩ đã quá căng thẳng, mệt mỏi rồi. Tôi nghĩ, đôi khi một câu nói của mình cũng khiến cho người khác vui vẻ, tất nhiên không để họ mất lòng", anh tâm sự.
Với Lưu "nát", Hoàng Hải cho biết, dường như anh đã nhìn thấy bóng dáng của mình trong những năm tháng bôn ba lái xe đường dài hay đi buôn lợn, buôn đỗ. Đặc biệt, anh còn tự chuẩn bị phục trang cho nhân vật của mình. Đó đều là những bộ quần áo mà anh đã mặc trong cuộc mưu sinh hàng chục năm trước.
Hoàng Hải cảm thấy may mắn khi nhờ thói quen lưu giữ những kỷ vật của quá khứ mà cho đến bây giờ, những bộ trang phục cũ sờn ấy lại rất phù hợp với vai diễn. Cùng với trải nghiệm đáng giá của những năm tháng vất vả kiếm sống, nghệ sĩ đã khắc họa một Lưu "nát" gần gũi, chân thực với khán giả.
Tuy nhiên, với anh, mọi trải nghiệm của diễn viên chỉ là một phần trong quá trình thổi hồn cho nhân vật.
"Khi bắt đầu quay, tôi thực sự chưa vào vai được và phải thử nhiều cách diễn khác nhau. Qua một vài đoạn quay thì tôi rút ra được kinh nghiệm, từ giọng nói, cách đi đứng... để có được một anh Lưu "nát" như bây giờ", nam nghệ sĩ bộc bạch.
Không chỉ ăn ngủ với nhân vật, NSƯT Hoàng Hải còn thực sự sống cuộc đời của người lao động trong khu xóm trọ nghèo. Thậm chí, anh còn ăn uống, sinh hoạt cạnh bãi rác để tập làm quen và thích nghi với hoàn cảnh sống của những công dân nơi đó.
Và thành quả cho thấy, nếu như không phải Hoàng Hải, có lẽ khó có diễn viên nào thể hiện được vai Lưu "nát" tròn trịa và xuất thần đến thế.
Vợ chưa một lần ghen tuông
Người ta vẫn nói: "Đằng sau thành công của người đàn ông luôn có bóng dáng của người phụ nữ", với Hoàng Hải cũng không ngoại lệ. Nhắc về bà xã, nam nghệ sĩ không giấu được cảm xúc trân trọng và tự hào. Anh nói, điều may mắn nhất của cuộc đời mình chính là có được một người đồng cảm và thấu hiểu, là bến đỗ bình yên, luôn tin tưởng anh tuyệt đối.
Trong những ngày tháng khó khăn nhất, bà xã luôn đồng hành, là hậu phương vững chắc cho NSƯT Hoàng Hải. Sau này, khi cuộc sống khấm khá hơn, nam nghệ sĩ quay trở lại với màn ảnh, vợ anh cũng hy sinh, lui về chăm sóc nhà cửa, con cái để chồng yên tâm cống hiến cho nghệ thuật.
Làm phim, anh liên tục phải đi về giữa Hà Nội - Đà Nẵng nhưng vợ anh đã quen và chưa bao giờ phải lo lắng về chồng. Nam diễn viên cũng thường xuyên đóng cặp với nhiều diễn viên nữ trẻ đẹp nhưng bà xã lúc nào cũng yên tâm, chưa một lần ghen tuông.
Hoàng Hải nói, quan trọng ở người đàn ông là phải tử tế, phải chuẩn mực thì chẳng có gì phải sợ. Nam nghệ sĩ biết ơn người vợ đảm đang của mình. Anh cho biết, bình thường nếu không tham gia phim ảnh, anh sẽ dành thời gian chăm lo cho gia đình, dọn dẹp nhà cửa, cà phê với hội bạn thân thiết… Cuộc sống trôi qua rất bình yên và vui vẻ.