NVNONN là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam

Hiện nay, với khoảng 6 triệu người sinh sống tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó 80% ở các nước phát triển, cộng đồng NVNONN ngày càng lớn mạnh, khẳng định được vai trò, vị thế, uy tín của mình. Cộng đồng NVNONN không chỉ đóng góp tích cực vào phát triển của sở tại, mà còn góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa Việt Nam với các nước, cũng như công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Trong năm 2023, Ủy ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài đã chủ trì hoặc phối hợp, bảo trợ tổ chức 15 hội nghị, hội thảo, tọa đàm, chương trình, sự kiện nhằm kết nối, thu hút nguồn lực NVNONN, tập trung vào những vấn đề mang tính đột phá chiến lược như đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xanh, tuần hoàn, bao trùm; tăng cường hỗ trợ các hội doanh nhân, trí thức kiều bào tổ chức cách hoạt động gắn kết với trong nước. Nổi bật là phối hợp với UBND TP. Hải Phòng tổ chức Hội nghị "Phát huy nguồn lực NVNONN - kết nối địa phương và doanh nghiệp"; phối hợp với Cục Du lịch Quốc gia tổ chức Hội thảo "Thu hút nguồn lực NVNONN cho phát triển du lịch"; tham dự, ủng hộ các hoạt động do kiều bào tổ chức như Diễn đàn doanh nghiệp kiều bào lần thứ 2 tại Nhật, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt kiều Châu Âu lần thứ 12 tại Hungary, Đại hội lần thứ 4 Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài (BAOOV)...

Theo ông Nguyễn Mạnh Đông Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao, nguồn lực của cộng đồng NVNONN tập trung ở 03 lĩnh vực:

Thứ nhất, đó là nguồn lực về kinh tế. Có thể khẳng định, đây là nguồn lực mang tính truyền thống và phổ biến. Trong khoảng 3 thập kỷ qua, lượng kiều hối mà kiều bào gửi về trong nước đạt trên 206 tỷ đô la, tương đương với lượng vốn FDI được giải ngân trong cùng thời kỳ. Lượng kiều hối này đã góp phần không nhỏ đối với phát triển kinh tế xã hội của đất nước, thúc đẩy hoạt động thương mại, dịch vụ, sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ và duy trì an sinh xã hội...

Năm 2023, mặc dù tình hình chính trị, kinh tế thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, khó khăn, song theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, kiều hối cả nước đạt mức trên 16 tỷ USD, trong đó riêng lượng kiều hối về TPHCM là 9,46 tỷ USD, cao gần gấp đôi lượng vốn FDI được giải ngân của Thành phố. Bên cạnh đó, kiều bào hiện đang đầu tư 421 dự án FDI về Việt Nam với tổng vốn đăng ký 1,72 tỷ USD, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho lao động các địa phương có đầu tư.

Thứ hai là nguồn lực về tri thức. Cộng đồng NVNONN hiện có khoảng 600.000 người (trên 10%) có trình độ trên đại học, trong đó có nhiều nhà khoa học thành danh trong nhiều lĩnh vực khoa học công nghệ, là xu thế phát triển của thế giới như điện tử, chất bán dẫn, vật liệu mới, y sinh học... Nguồn lực này ngày càng phát triển do cộng đồng NVNONN chủ yếu sinh sống tại các quốc gia phát triển, có điều kiện tiếp cận với nền khoa học tiên tiến và trong độ tuổi thích hợp cho việc nắm bắt các công nghệ, xu thế phát triển mới của thế giới. Bên cạnh đó, lực lượng lao động VNONN với kỹ năng, kinh nghiệm và tác phong công nghiệp được rèn luyện ở nước ngoài, sau khi về nước cũng được phát huy, đã và đang trở thành nguồn nhân lực quan trọng trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thứ ba là nguồn lực văn hóa và kết nối - một nguồn lực mang tính bền vững, lâu dài. 6 triệu NVNONN cũng chính là 6 triệu "sứ giả" văn hóa, đưa văn hóa Việt Nam ra nước ngoài thông qua việc gìn giữ, phát huy các bản sắc văn hóa, các tập quán, thói quen sinh hoạt trong gia đình Việt. Vừa hiểu rõ văn hóa Việt Nam, vừa hiểu rõ văn hóa sở tại nơi mình sinh sống, cộng đồng NVNONN có lợi thế quý báu trong việc kết nối nhân dân, nền tảng duy trì quan hệ hữu nghị giữa các nước; kết nối kinh tế, thương mại, quảng bá hàng hóa, sản phẩm... của Việt Nam tại sở tại. Ngoài ra, từ thiện và nhân đạo cũng là lĩnh vực mà kiều bào tích cực tham gia, đặc biệt trong các chương trình từ thiện và hỗ trợ xã hội ở trong nước.

Trong những năm qua, thành tựu phát triển và vị thế của đất nước cũng đã giúp cộng đồng NVNONN ngày càng có địa vị và điều kiện phát triển tốt hơn ở sở tại. Đồng bào ta sống xa Tổ quốc không chỉ tự hào về đất nước, mà còn thấy rõ hơn mối quan hệ hữu cơ giữa vai trò, vị thế của đất nước đối với sự phát triển của chính mình, qua đó có thêm nhiều niềm tin và động lực để đóng góp cho việc xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Nắm bắt được xu thế này, đồng thời triển khai chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta là "NVNONN là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam", trong năm 2023, Bộ Ngoại giao đã chủ trì, phối hợp cùng các bộ, ngành, địa phương tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban bành Đề án "Phát huy nguồn lực của NVNONN phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới". Đề án đã xác định các quan điểm chỉ đạo, phương châm, mục tiêu, các nhóm giải pháp nhằm phát huy nguồn lực quan trọng này, trong đó chú trọng cả việc phát huy và chăm lo, nuôi dưỡng và củng cố, phát huy nguồn lực. Hiện các bộ, ngành và địa phương đang tích cực xây dựng các chương trình hành động để triển khai Đề án và hy vọng việc này sẽ tạo ra bước chuyển quan trọng trong việc phát huy nguồn lực của cộng đồng NVNONN.