Sự linh hoạt kịp thời
Tại phiên họp Chính phủ tháng 6/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu ưu tiên hơn cho mục tiêu tăng trưởng, thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) gắn với ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm đời sống nhân dân, tạo điều kiện cho kinh tế phát triển.
Còn tại Hội nghị Chính phủ với địa phương 6 tháng đầu năm 2023 cũng thống nhất cao việc chuyển chính sách tiền tệ từ trạng thái kiểm soát "chặt chẽ", "chắc chắn" ở những thời điểm trước sang trạng thái "linh hoạt, nới lỏng hơn". Việc điều chỉnh kịp thời nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết tháo gỡ khó khăn về thanh khoản, tín dụng, thúc đẩy phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh và phù hợp với thực tiễn.
TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia, cho rằng: Cần thay đổi chính sách tiền tệ phù hợp để phục hồi và hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. Dù chúng ta nới lỏng nhưng linh hoạt, tức là vẫn bảo đảm mục tiêu ổn định được kinh tế vĩ mô. Việc phối hợp đồng bộ hơn với các chính sách khác, trong đó có chính sách tài khóa, giải ngân vốn đầu tư công và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thì chúng ta mới bảo đảm được thực hiện tốt các mục tiêu đã đề ra.
Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đánh giá: Thời điểm xây dựng Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội do Quốc hội ban hành, chúng ta hình dung gần như các hoạt động kinh tế xã hội tạm ngừng. Trong bối cảnh đó, rõ ràng, chính sách tiền tệ sẽ phát huy hiệu quả rất thấp. Chúng ta sử dụng chính sách tiền tệ thắt chặt và chính sách tài khóa nới lỏng là phù hợp.
Bây giờ bối cảnh đã hoàn toàn thay đổi. Lao động, sản xuất, kinh doanh ở chừng mực nào đó phục hồi nhưng doanh nghiệp vẫn khó khăn về vốn, về dòng tiền. Hai là dư địa về mặt tài khóa của chúng ta đã thay đổi so với trước. Như vậy, sự điều chỉnh chính sách là phù hợp.
"Chúng ta thống nhất và đưa ra được một nguyên tắc, công thức cốt lõi để điều hành, dựa trên ổn định vĩ mô và kết hợp, phối hợp chính sách tài khóa, tiền tệ. Khi có một công thức như vậy và các biến số để chúng ta điều hành thay đổi theo từng giai đoạn, rõ ràng đã tạo ra dư địa rất lớn trong việc đưa ra quyết định nhanh chóng hơn.
Trong đó, mỗi bài toán trong một giai đoạn lại phải kết hợp rất nhiều biến số khác nhau. Chúng ta đưa ra công thức này thì tính đến cả lâu dài, bởi chính sách phối hợp tài khóa và tiền tệ không chỉ giải quyết vấn đề trước mắt", ông Phan Đức Hiếu chia sẻ.
Cánh đồng khô hạn được tưới nước
Đánh giá việc chuyển hướng chính sách tiền tệ từ "chặt chẽ, chắc chắn" đến nay sang hướng "linh hoạt, nới lỏng", ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận xét "rất đúng trong yêu cầu hiện nay, rất đúng với nhu cầu".
"Tôi hình dung việc đúng này như là các mảnh ruộng đang khô hạn và Chính phủ đang cố gắng tạo nguồn nước để tưới cho các mảnh ruộng này. Bởi hoạt động kinh doanh thì cần vốn, vốn với doanh nghiệp như trồng trọt cần nước vậy. Khi bị thiếu nước thì rõ ràng nông nghiệp không thể phát triển, giống như doanh nghiệp thiếu vốn thì chắc chắn gặp khó khăn", ông Tuấn ví von.
Nhìn trong cả năm 2022, chúng ta thấy rằng riêng dòng vốn đối với doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, trước hết là dòng vốn từ trái phiếu là khó. Sau một thời gian bùng nổ, một phần cũng do kiểm soát chưa tốt nên chúng ta điều chỉnh lại, dẫn đến tình trạng đóng băng và khó huy động vốn dài hạn từ trái phiếu.
Trong khi đó, thêm những khó khăn dồn dập khác từ thị trường thế giới: Đơn hàng giảm, hoạt động kinh doanh khó khăn, vay vốn ngân hàng thì lãi suất rất cao... Có giai đoạn lãi suất mười mấy phần trăm, mà đối với hoạt động kinh doanh bình thường đã khó chứ chưa nói đến tích luỹ và phát triển.
"Chính vì thế, giải pháp hiện tại ưu tiên tập trung vào chính sách tiền tệ theo hướng kéo mặt bằng lãi suất xuống và tăng cung tiền để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp vay vốn, theo chúng tôi là chính sách rất trúng và rất cần thiết", ông Tuấn chia sẻ.
.svg){kind=icon}
