Theo kết luận điều tra vụ Vạn Thịnh Phát, căn cứ kiến nghị của Thanh tra chính phủ (TTCP) về việc thanh tra một số tổ chức tín dụng, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chủ trì phối hợp với TTCP, Ủy ban giám sát Tài chính Quốc gia (UBGSTCQG) và mời Kiểm toán Nhà nước (KTNN) tham gia thanh tra Ngân hàng SCB.
Cuộc thanh tra được tiến hành 2 đợt. Nội dung thanh tra có việc làm rõ tình trạng sở hữu cổ phần, kiểm soát, điều hành tại Ngân hàng SCB của bà Trương Mỹ Lan, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để Chính phủ và NHNN có biện pháp xử lý phù hợp.
Ngay sau đó, ông Nguyễn Văn Hưng, Phó Chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng thuộc NHNN (TTGSNH) ra quyết định thành lập Đoàn thanh tra liên ngành gồm 18 thành viên, chia làm 5 tổ công tác Tham gia Đoàn thanh tra có các ông Trần Văn Tuấn, Trương Việt Hưng, Nguyễn Duy Phương, đều là thanh tra viên Vụ Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo khối nội chính và kinh tế tổng hợp (Vụ II), Thanh Tra Chính phủ.
Theo Kết luận điều tra, ông Tuấn với vai trò Tổ trưởng Tổ thanh tra số 4 (đợt 1), thành viên Tổ 1 (đợt 2) phải chịu trách nhiệm về nội dung, kết quả thanh tra của Tổ thanh tra và các thành viên trong Tổ.
Căn cứ kết quả thanh tra đợt 1, ông Tuấn đã làm rõ sai phạm của SCB liên quan đến 18 khách vay vốn tại Dự án Chợ Vải. Tuy nhiên, tại báo cáo kết quả thanh tra, các dự thảo và kết luận thanh tra, ông Tuấn đã không báo cáo đủ, trung thực, khách quan về những sai phạm và không kiến nghị đúng để xử lý, ngăn chặn.
Thanh tra đợt 2, ông Tuấn đã đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với khoản vay nhóm 71 khách hàng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai để bỏ 26 khoản vay của 18/71 khách hàng ra khỏi kế hoạch thanh tra.
CQĐT cho rằng, ông Tuấn trực tiếp tổng hợp kết quả thanh tra của Tổ 3, biết rõ sai phạm của 52/71 khách hàng Nguyễn Thị Minh Khai phải chuyển Cơ quan điều tra để làm rõ, nhưng đã thống nhất ký báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra không chuyển hồ sơ sai phạm sang CQĐT xử lý.
Đây cũng là căn cứ để giúp bà Đỗ Thị Nhàn, Cục trưởng Cục II, NHNN Trưởng Đoàn thanh tra và ông Nguyễn Văn Hưng tổng hợp nội dung báo cáo không trung thực, không đầy đủ kết quả thanh tra lên lãnh đạo NHNN, Chính phủ và Thủ tướng. Điều này khiến NHNN, Chính phủ không có thông tin, tài liệu để chỉ đạo xử lý các sai phạm của NH SCB, ngăn chặn hành vi phạm tội của bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm.
Nhận lợi ích vật chất từ SCB
Theo lời khai của ông Tuấn, bị can đã nhận từ NH SCB tổng cộng 6.000 USD (tương đương hơn 135 triệu đồng) và 40 triệu đồng.
Hai cựu thanh tra viên Trương Việt Hưng, Nguyễn Duy Phương cũng là thành viên thanh tra Tổ 4, bị xác định đã đồng lòng cùng ông Tuấn báo cáo không đúng, không trung thực, đầy đủ trong báo cáo kết quả thanh tra. Ở đợt 2, ông Hưng và Phương đã ký Biên bản họp đoàn thanh tra ngày 17/4/2018 thống nhất điều chỉnh thu hẹp thời kỳ, phạm vi thanh tra.
Theo CQĐT, ông Trương Việt Hưng đã phát hiện các sai phạm nghiêm trọng cho vay và kiến nghị chuyển CQĐT trong báo cáo ban đầu, nhưng sau đó ông Hưng đã đổi ý, không kiến nghị chuyển CQĐT trong các báo cáo sau đó.
Trong khi đó, ông Phương trực tiếp kiểm tra 9 khoản vay của 6/71 khách hàng có cùng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai. Bị can phát hiện phương thức cho vay, giải ngân giống nhau, đều không có hồ sơ tài liệu về pháp lý dự án, không có chứng từ, tài liệu chứng minh việc sử dụng nguồn vốn để thực hiện dự án. Dù vậy, cựu thanh tra viên đã không kiến nghị chuyển CQĐT xử lý.
Theo khai nhận của ông Phương, bị can 2 lần được NH SCB đưa tiền, tổng cộng 1.000 USD và 20 triệu đồng. Nhưng ông Phương khai không nhớ về số tiền 5.000 USD nhận từ SCB vào đợt nghỉ lễ 2/9/2017.
Ông Trương Việt Hưng chưa thừa nhận việc nhận tiền, quà từ Ngân hàng SCB trong thời gian tham gia đoàn thanh tra. Nhưng kết quả điều tra cho thấy, ông này đã 2 lần được SCB gửi tiền, quà trong những đợt mà NH này gửi chung cho tất cả thành viên trong đoàn.
Lần thứ nhất vào ngày công bố Quyết định thanh tra (15/8/2017), khi đó lãnh đạo SCB đưa cho tất cả thành viên đoàn thanh tra gồm cả thanh viên thuộc Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, mỗi người 1.000 USD.
Lần thứ hai, vào dịp nghỉ lễ 2/9/2017, lãnh đạo NH SCB đưa 5.000 USD/người cho các thành viên trong đoàn.