Tổ chức Y tế Thế giới ước tính mỗi năm có khoảng 236.000 người tử vong do đuối nước. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi.
Tại Việt Nam, mỗi năm có gần 2.000 trẻ dưới 16 tuổi thiệt mạng do đuối nước. Riêng Bệnh viện Nhi Trung ương cấp cứu, điều trị hàng trăm trẻ đuối nước, nhiều trường hợp nguy kịch.
Theo các thầy thuốc, sơ cấp cứu ban đầu cho trẻ đuối nước rất quan trọng vì nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ đuối nước là tổn thương não do thiếu oxy.
Thời gian chịu đựng thiếu oxy của não tối đa chỉ khoảng 4-5 phút, nếu quá thời gian này sẽ dẫn tới tổn thương não không hồi phục, gây tử vong hoặc di chứng thần kinh.
Do đó, khi thấy một trẻ bị đuối nước không tỉnh, không thở, ngừng tim thì cần phải hồi sức tim phổi (thổi ngạt, ép tim) ngay trong giai đoạn sớm, vì đây là thời điểm vàng để cứu sống trẻ.
Tuyệt đối không dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy, làm các dịch dạ dày trào ngược, hít vào đường thở, mất thời gian vàng cấp cứu trẻ; không được ngừng hồi sức tim phổi nếu trẻ chưa có nhịp thở.
Năm bước cấp cứu đuối nước ở trẻ em:
Bước 1. Gọi trợ giúp: cần nhanh chóng tìm sự trợ giúp của những người xung quanh khi thấy trẻ bị đuối nước bằng cách gọi to, gọi cấp cứu 115.
Bước 2: Nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi nước bằng mọi cách như dùng phao, gậy, các vật nổi trên nước hoặc bơi xuống.
Bước 3: Đánh giá nhanh tình trạng của trẻ xem có tỉnh không.
Bước 4: Nếu trẻ không tỉnh, hãy mở thông đường thở bằng ngửa đầu nâng cằm. Lưu ý: Không ngửa đầu, nâng cằm nếu nghi có chấn thương cột sống cổ.
- Kiểm tra thở bằng cách nhìn sự di chuyển của lồng ngực, nghe và cảm nhận hơi thở.
- Nếu trẻ không thở: hãy bắt đầu hồi sức tim phổi (CPR) ngay: Thổi ngạt 5 nhịp, tiến hành ép tim 30 nhịp.
Sử dụng một tay đặt vuông góc với lồng ngực (trẻ lớn/người lớn có thể dùng hai tay). Vị trí ép tim: 1/2 dưới xương ức, ấn xuống ngực sâu khoảng 1/3 -1/2 lồng ngực theo đường kính trước sau. Tốc độ ép tim 100 -120 lần/phút.
Những lần tiếp theo tiếp tục thực hiện theo chu kỳ 30 lần ép tim/2 lần thổi ngạt. Tiếp tục ép tim và thổi ngạt liên tục theo chu kỳ này (cả trong quá trình vận chuyển cấp cứu) cho tới khi trẻ tự thở lại được, hồng hào trở lại hoặc nhân viên y tế đến giúp đỡ.
Bước 5: Sau khi nạn nhân tỉnh cần đặt nạn nhân ở tư thế an toàn và đưa đến cơ sở y tế gần nhất.