Sáng nay (19/4), Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai tổ chức họp trực tuyến ứng phó với động đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu Nguyễn Xuân Anh cho biết, theo thống kê của Viện Vật lý Địa cầu, trong khoảng thời gian từ năm 1903 đến năm 2020, trên khu vực huyện Kon Plong và lân cận đã ghi nhận được 33 trận động đất có độ lớn từ 2.5 độ richter trở lên.
Trong thời gian gần đây, từ tháng 4/2021 đến nay, các số liệu thống kê cho thấy hiện tượng động đất xảy ra tại khu vực huyện Kon Plông và lân cận có tần suất xảy ra thường xuyên và xu hướng mạnh dần.
Cụ thể, trong năm 2021 đến nay ghi nhận 169 trận động đất có độ lớn >=2.5 độ richter xảy ra tại khu vực huyện Kon Plong, tỉnh Kon Kum. Đặc biệt trong các ngày 15-18/4 đã ghi nhận động đất xảy ra liên tục tại khu vực này với tổng số 22 trận động đất với độ lớn từ 2.5 đến 4.5 độ richter.
Trên cơ sở số liệu động đất ghi nhận được tại khu vực huyện Kon Plong cho thấy động đất xảy ra thường xuyên hơn trong thời gian gần đây và có xu hướng tăng lên về độ lớn.
Phân tích về chuyên môn, ông Nguyễn Xuân Anh cho biết, động đất kích thích sẽ có tác nhân nào đó như đập thủy điện, kích hoạt vào đấy xảy ra trận động đất sớm hơn. Theo nhận định sơ bộ thì tháng 3/2021 thủy điện thượng Kon Tum có tích nước và sau đó liên tiếp xảy ra động đất.
Ông Xuân Anh cho rằng, theo đánh giá sơ bộ thì động đất ở Kon Tum có khả năng liên quan động đất kích thích như trường hợp ở sông Tranh 2.
Theo Viện Vật lý địa cầu, mặc dù cho đến nay chưa ghi nhận thiệt hại về nhà cửa và người tại khu vực trên, tuy nhiên chắc chắn các rung động địa chấn do động đất gây ra đã ảnh hưởng nhất định đến đời sống của nhân dân trong khu vực.
Ông Nguyễn Xuân Anh nhận định, dự kiến thời gian tới khu vực này vẫn có thể xảy ra các trận động đất từ 5-5,5 độ richter.
Nhằm giảm thiểu thiệt hại do động đất có khả năng gây ra tại khu vực trên, Viện Vật lý địa cầu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam kiến nghị Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai xem xét cho phép tiến hành thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu về độ nguy hiểm và rủi ro động đất đối với khu vực huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum.
Rà soát lại hệ thống cảnh báo động đất và sóng thần
Đại diện xã Măng Bút (huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum) thông tin, từ ngày 15/4 đến hôm nay, địa bàn xã xảy ra nhiều lần rung chấn, lần rung chấn mạnh nhất lúc 12h55 ngày 18/4, thời gian kéo dài 15 giây và rung lắc mạnh. Tới đêm qua, lúc 21h34 lại xảy ra một trận rung chấn với cường độ nhỏ.
“Qua những lần rung chấn như vậy thì nhân dân trên địa bàn cũng hoang mang, tinh thần không ổn định. Hiện tại chưa có thiệt hại gì về người và tài sản”, vị đại diện xã Măng Bút nói.
Một lãnh đạo huyện Kon Plong thông tin, độ rung chấn từ đầu năm 2022 đến nay dưới 3,8 độ richter. Tuy nhiên trận rung chấn ngày 18/4 khoảng 4,5 độ richter, sau rung chấn có tiếng nổ lớn trong lòng đất, nhân dân trên địa bàn hoang mang, lo lắng.
“Bản thân tôi chuẩn bị đi làm thì thấy rung hết cả nhà đang ở, sau đó có tiếng nổ”, vị lãnh đạo huyện Kon Plong kể.
Trước việc liên tiếp xảy ra động đất ở huyện Kon Plong, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Kon Tum Nguyễn Hữu Tháp cho biết, UBND tỉnh đã giao Sở TN-MT phối hợp các ngành liên quan theo dõi động đất, dư chấn để kịp thời ứng phó.
Đề cập đến nhận định sơ bộ của ông Nguyễn Xuân Anh là động đất ở Kon Tum có khả năng liên quan động đất kích thích, ông Phạm Trọng Thực - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) bày tỏ không chủ quan với cả những nguyên nhân khác.
Theo ông Thực, thủy điện thượng Kon Tum mới đưa vào vận hành nên đề nghị tỉnh Kon Tum hoàn thiện phương án phê duyệt an toàn hồ chứa, quy trình vận hành để đảm bảo vận hành hồ an toàn, cũng như không gia tăng thêm dư chấn…
Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai Trần Quang Hoài đề nghị các đơn vị liên quan theo dõi diễn biến tình hình động đất, nếu thực sự xảy ra sự cố gì thì thời lượng trễ này đang là thời gian ứng phó. Viện Vật lý địa cầu phải kết hợp với thủy điện và địa phương cung cấp thông tin nhanh chóng hơn. Viện Vật lý địa cầu rà soát lại hệ thống cảnh báo động đất và sóng thần thời gian qua đã xây dựng.
Ông Hoài cũng nhấn mạnh, những tình huống thiên tai như động đất phải có giám sát chuyên môn. Ban chỉ huy tìm kiếm cứu nạn tỉnh phải thông báo tới nhân dân, chủ động trong việc ứng phó, nắm bắt tình hình diễn biến, không hoang mang, tránh thông tin thất thiệt…
Hương Quỳnh