Sĩ quan mũ nồi xanh ở Trung Phi và cuộc gặp người phụ nữ gốc Hà Nội

Thượng tá Nguyễn Xuân Thành - Trưởng phòng tham mưu kế hoạch, nguyên sĩ quan tham mưu phái bộ gìn giữ hòa bình (GGHB) LHQ tại CH Trung Phi chia sẻ kỷ niệm khi công tác tại nước này. 

Đạn vương đầy sân

Nhiệm kỳ công tác năm 2015-2016 tại Trung Phi của anh Thành bắt đầu từ tháng 4/2015. Đến tháng 9 thì xảy ra cuộc xung đột giữa 2 nhóm vũ trang, châm ngòi cho cuộc nội chiến diện rộng trên toàn CH Trung Phi kéo dài hơn 1 tháng. 

Tất cả lực lượng nổi dậy của 2 nhóm vũ trang này trên khắp đất nước kéo về thủ đô Bangui, tấn công dân thường và các đoàn xe, lực lượng tuần tra LHQ; vào khu vực nhân viên LHQ ở để cướp bóc.

Hai tuần đầu, LHQ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, thông báo tất cả các nhân viên ở nhà, thực hiện lệnh giới nghiêm.

“Khu nhà của chúng tôi nằm giáp ranh thủ phủ của 2 lực lượng nên tiếng súng và giao tranh xảy ra thường xuyên.

Mọi hoạt động của 3 anh em chúng tôi đều ở trong nhà suốt 2 tuần đó. Sáng dậy mở cửa ra còn nhìn thấy cả vỏ đạn trong sân. Liên lạc cũng khó khăn, Internet bị cắt, điện thoại cũng không hoạt động.

Hai tuần sau đó, tình hình phức tạp hơn nên LHQ di chuyển chúng tôi vào trụ sở phái bộ để đảm bảo an ninh. Chúng tôi được xe bọc thép đón về trụ sở. Trên đường đi chứng kiến cảnh chiến tranh, khói lửa, những ngôi nhà bị đốt cháy, không bóng người”, Thượng tá Nguyễn Xuân Thành nhớ lại.

Vào đến trụ sở của LHQ, nơi có khoảng 300 nhân viên, nhìn giống như nhà tị nạn, rất khó khăn vì chỗ ở không đảm bảo. Trong mấy tuần không có thức ăn, nước uống. 

Ống bơ là đồ chơi

Trung tá Trương Anh Tuấn - nguyên sĩ quan liên lạc phái bộ GGHB LHQ tại Nam Sudan - kể lại những gì anh chứng kiến về sự nghèo khổ tại đây. 

Trung tá Tuấn thực hiện nhiệm vụ sĩ quan liên lạc tại phái bộ Nam Sudan năm 2015-2016, tham gia các chuyến tuần tra, áp tải đoàn, tiếp xúc với rất nhiều lực lượng.

Trong những lần như vậy, cảnh tượng anh nhìn thấy trên đường đi giống như phim trường hành động: "Làng mạc hầu như bị đốt cháy hoặc phá hủy. Lực lượng của quân chính phủ hoặc quân đối lập đi trên chiến xa, hoặc xe bán tải lắp súng máy, đeo trên người súng AK, băng đạn…

Trên đường đi, chúng tôi chỉ gặp phụ nữ, người già và trẻ em, làm việc nhà hoặc chơi những món đồ chơi đơn giản như ống bơ. Chúng tôi thấy được cái giá cực đắt của xung đột, chiến tranh”, anh nói.

Gặp người Hà Nội nơi xa ngàn dặm

Thượng tá Thành không hề nghĩ sang CH Trung Phi lại gặp người Việt. Sang được 2 tuần, qua sự giới thiệu, anh gặp được bà Nguyễn Thị Luyến (87 tuổi), ở ngay thủ đô Bangui.

Bà Nguyễn Thị Luyến và gia đình đón Tết cùng các sĩ quan mũ nồi xanh

Bà cụ sang đã lâu, tiếng Việt nói không rõ nữa, chủ yếu nói tiếng Pháp. Bà sinh ra ở Hoàn Kiếm, Hà Nội, sang đây từ những năm 20 tuổi theo lính lê dương, và chưa về Việt Nam lần nào. 

Bà kể khi đó sang Trung Phi rất khổ, bà đã tần tảo, chịu khó trồng rau, nuôi gà… để có lương thực cho con ăn. Hiện bà có 4 người con, hơn 34 cháu chắt, các con bà đều thành đạt, làm luật sư, bác sĩ, hải quan…

Thượng tá Thành kể, bà cụ cho anh xem 1 chiếc áo và gói bánh bao hết hạn. Bà nói đó là những món đồ Việt Nam mà bà rất trân trọng. Bà Luyến nhờ cháu mua từ cộng đồng người Việt ở Pháp. Bánh hết hạn, áo chưa bao giờ dám mặc vì sợ hỏng mất. Bà luôn đau đáu nhớ về Việt Nam nhưng chưa có điều kiện về được.

"Kể từ đó, chúng tôi thăm hỏi bà thường xuyên hơn, cũng có những món quà nho nhỏ mang theo tặng bà như gói mì tôm, bột canh, chai nước mắm", Thượng tá Thành chia sẻ.

Các anh cũng thường xuyên mời bà cùng con cháu tham dự những sự kiện như ngày Quốc khánh 2/9, tham gia gói bánh trưng, tổ chức Tết cổ truyền.

"Chúng tôi cũng nhận được sự giúp đỡ từ gia đình bà, ví dụ khi không mua được thực phẩm, bà lại cho cháu mang trứng gà, thịt dê… cho chúng tôi. Bà nói nếu có khó khăn, có thể nhờ con cháu của bà ở sân bay giúp đỡ”, Thượng tá Thành cho biết.

Cuộc gặp nghẹn ngào giữa cha và nữ quân nhân ‘mũ nồi xanh’

 Gặp nhau qua màn hình, Thượng úy Tô Thị Kiều Chinh (từ Bentiu, Nam Sudan) và người cha (Hà Nội) đều rơi nước mắt, người chứng kiến cũng rưng rưng…    

Thái An - Xuân Quý