Singapore: Giáo viên được trao quyền độc lập để nuôi dưỡng tài năng học sinh

Vị thế người thầy

Trở thành quốc gia độc lập năm 1965, Singapore xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, là đòn bẩy để phát triển đất nước, phát triển đội ngũ giáo viên giỏi là chìa khoá thành công của hệ thống giáo dục. Vị thế của người thầy đặc biệt được đề cao, được trao quyền độc lập để sáng tạo nhằm nuôi dưỡng tài năng đa dạng của học sinh.   

Singapore kiên trì theo đuổi chính sách ưu tiên đảm bảo chất lượng giáo viên

Hiện nay, Singapore kiên trì theo đuổi chính sách ưu tiên đảm bảo chất lượng giáo viên, tuyển chọn kỹ lưỡng những ứng viên tiềm năng, đào tạo, nuôi dưỡng tình yêu nghề, trao cho họ cơ hội phát triển bản thân và thăng tiến.

Để thích ứng với bước chuyển của thời đại 4.0 với đòi hỏi rất cao về tính sáng tạo và đổi mới, Singapore đang hướng tới phát triển đội ngũ giáo viên với các phẩm chất then chốt.

Một là, liên tục sáng tạo kiến thức chứ không chỉ hấp thụ kiến thức. Hai là, đề xuất phương pháp học tập hiệu quả chứ không chỉ truyền đạt những thứ đã học. Ba là, kiến tạo môi trường học tập cho học sinh chứ không chỉ thực thi yêu cầu từ người khác. Bốn là, khả năng kiến tạo nên các thế hệ học sinh phát triển cá tính riêng và cuối cùng là dẫn dắt sự đổi mới giáo dục chứ không chỉ chạy theo sự đổi mới.

Trả lương cao, tuyển chọn kỹ 

Singapore tuyển chọn giáo viên rất kỹ lưỡng, đảm bảo là những người giỏi nhất và yêu nghề.

Cạnh tranh tuyển giáo viên khá gay gắt, tỷ lệ chọi trung bình thường là 1/10 - 1/8. Khi được lựa chọn, ứng viên nhận được khoản trợ cấp hằng tháng bằng 60% lương khởi điểm giáo viên, đồng thời được miễn học phí, cam kết dạy học ít nhất 3 năm. Mỗi năm, Singapore tính toán số lượng giáo viên cần thiết và đặt chỉ tiêu thích hợp cho chương trình đào tạo sư phạm nên khi tốt nghiệp gần như chắc chắn có việc làm.

Sau 3 năm đầu dạy học theo cam kết, giáo viên được đánh giá tiềm năng để phát triển sự nghiệp theo 3 con đường chính. Thứ nhất, trở thành giáo viên cao cấp, có trách nhiệm kèm cặp, dẫn dắt các giáo viên khác trong trường nâng cao chuyên môn. Thứ 2, trở thành chuyên gia giáo dục hay nghiên cứu. Thứ 3, trở thành nhà lãnh đạo trường học. Mỗi con đường có bậc lương riêng.

Giáo viên được hưởng mức lương hậu hĩnh tương ứng với những người có cùng trình độ ở lĩnh vực tư nhân, các ngành nghề như công nghệ, ngân hàng, hàng năm, xem xét điều chỉnh để đảm bảo sự hấp dẫn của nghề dạy học. Điều này giúp họ yên tâm tập trung vào phát triển chuyên môn, công việc giảng dạy.

Chế độ thưởng cũng rất hấp dẫn, gồm tiền thưởng năm, thưởng kết quả công việc, tiền đóng quỹ hưu trí, tiền thuốc men… Ngoài ra còn có những phần thưởng tôn vinh đóng góp cho sự nghiệp giáo dục. Giáo viên có thành tích xuất sắc có cơ hội nhận tiền thưởng lưu dụng với số tiền từ 10.000 - 36.000 USD từ 3-5 năm/lần; tiền thưởng năng suất lao động lên tới 30% lương cơ bản. Người có thành tích xuất sắc gắn bó lâu dài với nghề còn nhận thưởng 125.000 USD cho 30 năm công tác.

Đào tạo bài bản, bồi dưỡng thường xuyên

Giáo viên Singapore được đào tạo tại Viện Giáo dục quốc gia. Chương trình đào tạo phụ thuộc vào trình độ của ứng viên, kéo dài từ 2-4 năm. Sinh viên sẽ thực tập từ năm thứ nhất để làm quen với nghề.

Sau khi tốt nghiệp và đi làm, giáo viên mới sẽ dành 2 năm đầu tiên để học tập với những chuyên gia, chỉ dạy 2/3 số giờ dạy của một giáo viên có kinh nghiệm. Họ sẽ tham gia các khóa về quản lý lớp học, tư vấn, thực hành việc đánh giá của Viện Giáo dục quốc gia và Bộ Giáo dục.

Vị thế người thầy đặc biệt được đề cao trong nền giáo dục Singapore

Hàng năm, giáo viên trải qua 100 giờ đào tạo để trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật những kiến thức tiên tiến nhất. Họ có thể chọn khóa đào tạo theo chủ đề hoặc chương trình sau đại học tại  Viện Giáo dục quốc gia. Tuy nhiên, hầu hết các khóa bồi dưỡng đều được thực hiện tại trường do các chuyên gia phát triển nhân lực của trường đảm nhiệm, thường tập trung vào phát hiện các vấn đề trong giảng dạy và cách khắc phục hoặc giới thiệu những phương pháp giảng dạy hay công nghệ mới.

Singapore cấp học bổng cho các giáo viên muốn có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ trong nước hoặc ở nước ngoài, toàn thời gian hoặc bán thời gian. Mỗi trường có một khoản kinh phí giúp giáo viên phát triển năng lực gồm cả việc ra nước ngoài học hỏi nền giáo dục của nước khác.

Đảo quốc có hình thức biệt phái nhằm tạo điều kiện cho giáo viên làm việc ở một số tổ chức ngoài nhà trường. Điều này giúp giáo viên có thêm kinh nghiệm thực tiễn, từ đó nâng cao tinh thần đổi mới. Thời gian biệt phái trong nước hay nước ngoài có thể là 1 tuần, 1 tháng, hay có khi cả năm.

Lãnh đạo trường học phải là người tài

Singapore rất coi trọng việc đảm bảo chất lượng lãnh đạo trường học với quan niệm lãnh đạo kém là nguyên nhân chính dẫn đến thất bại giáo dục. Các nhà lãnh đạo trường học được tuyển chọn rất kỹ lưỡng, đào tạo bài bản từ rất sớm.

Những giáo viên có tiềm năng được tuyển vào nhóm lãnh đạo bậc trung và được đào tạo để đảm nhiệm vị trí mới. Một số giáo viên giỏi nhất sẽ có vị trí trong Bộ Giáo dục và khi tích lũy đủ kinh nghiệm thì tham gia phỏng vấn, thực hiện những bài tập tình huống lãnh đạo. Sau khi vượt qua bài kiểm tra, họ sẽ theo học khóa 6 tháng dành cho lãnh đạo tại Viện Giáo dục quốc gia. Mỗi năm có khoảng 35 người được lựa chọn cho khóa này.

Singapore chỉ bổ nhiệm người tài giỏi nhất đáp ứng tốt tiêu chuẩn làm lãnh đạo. Nước này còn chiêu mộ nhân tài từ các trường đại học hàng đầu thế giới. Điển hình là Đại học Quản lý Singapore SMU thuê cả giám đốc và phó giám đốc từ Mỹ, Anh.

Người được thuê phải làm 3 việc: Quản lý trường theo chuẩn quốc tế; Chỉ định và đào tạo người đủ năng lực để tiếp quản công việc này và chuyển giao toàn bộ quy trình công nghệ quản lý cho người được lựa chọn kế nhiệm.

Làm việc trong môi trường giáo dục hàng đầu thế giới, áp lực mà giáo viên đối mặt không hề nhẹ. Họ có thể phải làm việc tới 2h sáng, làm việc cuối tuần, dành rất nhiều thời gian ngoài giờ để có bài giảng tốt nhất.  

Vị thế người thầy đặc biệt được đề cao trong nền giáo dục Singapore, thấm nhuần trong các chính sách cụ thể và được thực hiện trên thực tế. Việc ưu tiên, dồn lực phát triển đội ngũ giáo viên giỏi, yêu nghề, đảm bảo mỗi trường có đủ giáo viên chất lượng và được lãnh đạo bởi một hiệu trưởng tài giỏi chắp cánh cho học sinh cũng như nền giáo dục Singapore bay cao, bay xa trên bầu trời giáo dục toàn cầu.

Phạm Mạnh Hùng 

Dạy thật, học thật: Hãy dùng người như dùng cầu thủ bóng đá

Muốn dạy thật, phải học thật. Cần có cơ chế sử dụng con người dựa trên giá trị họ đem lại cho xã hội, giống như cầu thủ bóng đá phải thể hiện tài năng trên sân cỏ, chứ không phải bằng cấp.