Sáng 13/4, theo thông tin từ Sở Y tế TP.HCM, tình hình số ca mắc và tử vong vì ung thư có khuynh hướng tăng. Căn bệnh này vẫn luôn là vấn đề sức khỏe được quan tâm hàng đầu trên toàn cầu. 

Theo thống kê của Tổ chức ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2020, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng tăng. Theo đó, Việt Nam là một trong những nước thuộc nhóm có tỷ lệ mắc cao (97,3-111,9/100.000 dân).

Năm 2020, tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư, cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư, tỷ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam đã tăng lên 9 bậc (xếp thứ 90/185 quốc gia), trong đó tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc (xếp thứ 50/185 quốc gia) so với ghi nhận của năm 2018. 

Việc phòng chống ung thư của TP.HCM chưa hiệu quả

Bên cạnh tình trạng quá tải điều trị do Bệnh viện Ung bướu cũ xuống cấp, Sở Y tế cho rằng công tác phòng chống ung thư của thành phố cũng chưa hiệu quả vì nhiều khó khăn. 

Cụ thể, việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn còn phổ biến, có thể do hoạt động tầm soát còn dàn trải, chưa tập trung nguồn lực đầu tư.

Chương trình tầm soát phát hiện sớm ung thư chủ yếu ở các bệnh viện trên địa bàn TP.HCM cho người dân có nhu cầu, rất ít chương trình tầm soát thực hiện trong cộng đồng.

Năng lực chẩn đoán và điều trị ung thư không đồng đều giữa các tuyến. Nguồn lực chưa được đầu tư đúng mức để áp dụng các công nghệ và phương pháp chẩn đoán, điều trị mới nhất…

Năng lực điều trị không đồng đều dẫn đến bệnh nhân có xu hướng tập trung về các bệnh viện tuyến cuối, gây quá tải và kéo dài thời gian chờ điều trị.

Hoạt động chăm sóc giảm nhẹ bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối chủ yếu ở tuyến trên. Việc cung ứng thuốc, vật tư y tế cho chăm sóc giảm nhẹ tại tuyến y tế cơ sở, nhất là thuốc giảm đau morphin dùng trong ung thư, còn gặp nhiều khó khăn.

Người bệnh các tỉnh thành đổ về TP.HCM chờ khám ung thư. Ảnh: Thế Sơn.

6 giải pháp phòng chống ung thư cho TP.HCM

Sở Y tế TP.HCM đánh giá: "Thật sai lầm nếu như cho rằng có bệnh viện ung thư mới, Bệnh viện Ung bướu TPHCM cơ sở 2, sẽ giải quyết được tình trạng quá tải bệnh nhân ung thư. Đầu tư xây dựng mới bệnh viện ung bướu hiện đại là rất cần thiết nhưng chưa đủ, cần tiếp tục huy động nguồn lực xã hội để triển khai hiệu quả chiến lược phòng chống ung thư mới thật sự là giải pháp vừa mang tính toàn diện, vừa mang tính khoa học và thực tiễn".

Vì vậy, cơ quan này cho rằng sẽ thiếu sót nếu chỉ quan tâm đầu tư cho chẩn đoán và điều trị. Do đó, ngành y tế lên dự thảo chiến lược phòng chống ung thư do các chuyên gia biên soạn và lấy ý kiến các sở ngành. Chiến lược này bao gồm 6 giải pháp.

1. Triển khai hiệu quả các giải pháp truyền thông, giáo dục sức khỏe, tiêm ngừa vắc xin,... trong phòng ngừa ung thư.

2. Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng tỷ lệ tầm soát phát hiện sớm bệnh lý ung thư trong cộng đồng, bao gồm cả chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm của WHO tại tuyến y tế cơ sở và nghiên cứu triển khai Trung tâm tầm soát và phát hiện sớm ung thư bằng công nghệ cao (mô hình Ningen dock của Nhật Bản).

Bệnh nhân ung thư vào hóa chất tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM. Ảnh: N.L.

3. Xây dựng và củng cố mạng lưới y tế về chẩn đoán, điều trị ung thư từ tuyến y tế cơ sở đến các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa. Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị nhằm phát triển kỹ thuật chuyên sâu trong điều trị ung thư tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối.

4. Xây dựng, hoàn thiện mạng lưới chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư trong cộng đồng.

5. Chuyển đổi số công tác báo cáo, giám sát các trường hợp bệnh nhằm quản lý dữ liệu bệnh nhân ung thư, từng bước hình thành bản đồ điều trị ung thư tại thành phố. 

6. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng chống ung thư.