Sở hữu trí tuệ nên là nền tảng của sản phẩm Make in Vietnam

PV ICTnews có cuộc trao đổi với ông Thiều Phương Nam, Giám đốc Qualcomm Việt Nam, Lào, Campuchia về vai trò của sở hữu trí tuệ đối với ngành kinh tế và với sản phẩm Make in Vietnam. Dưới đây là nội dung buổi trò chuyện.

Ông Thiều Phương Nam trong một sự kiện về sở hữu trí tuệ.

- Theo ông, sở hữu trí tuệ quan trọng như thế nào trong lĩnh vực công nghệ nói riêng và đối với ngành kinh tế nói chung?

Nếu sự đổi mới được cho là yếu tố chính thúc đẩy lĩnh vực công nghệ thì quyền sở hữu trí tuệ/tài sản trí tuệ (Intellectual Property) chính là nền tảng của các công ty công nghệ trên thế giới, trong đó có Qualcomm. 

Bảo hộ bằng sáng chế - một trong những yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, sẽ giúp thu hút vốn đầu tư dành cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển sản phẩm công nghệ. Việc này giúp nâng cao và thay đổi cuộc sống của con người, trong đó có cả công nghệ mạng không dây chúng ta đang sử dụng rộng rãi. 

Bằng sáng chế nói riêng, cũng như sở hữu trí tuệ nói chung là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ví dụ: các ngành công nghiệp thuộc nhóm thâm dụng sở hữu trí tuệ (IP-intensive) chiếm hơn 38,2% tổng GDP của Hoa Kỳ và 45% GDP của EU.

Tại Việt Nam, chúng tôi hoan nghênh những nỗ lực gần đây của Chính phủ nhằm phát triển và củng cố hệ sinh thái sở hữu trí tuệ của đất nước, đặc biệt là thông qua việc ban hành Chiến lược Sở hữu trí tuệ đến năm 2030. Chiến lược bao gồm những kế hoạch phát triển tập trung dành cho các ngành công nghiệp thâm dụng sở hữu trí tuệ.

- Ông đánh giá thế nào về việc tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam?

Việc xây dựng và nâng cao nhận thức về quyền sở hữu trí tuệ giữa các bên liên quan, bao gồm doanh nghiệp địa phương, vẫn đang tiếp tục phát triển ở Việt Nam.

Cụ thể, điểm sở hữu trí tuệ của Việt Nam trên bảng xếp hạng Global Innovation Policy Center’s (GIPC) International IP Index tăng mạnh nhất trong số các nền kinh tế châu Á trong năm 2020.

Dù vẫn còn một số hạn chế, chúng tôi tin tưởng rằng với sự hỗ trợ của Chính phủ thông qua “Quyết định số 1068/QĐ-TTg” hay ban hành “Chiến lược Sở hữu trí tuệ Quốc gia với tầm nhìn đến năm 2030” vào năm 2019, thì nhận thức về sở hữu trí tuệ và tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ ở địa phương sẽ tiếp tục được cải thiện.

Chúng tôi đang nỗ lực đóng góp vào quá trình này thông qua việc đào tạo về sở hữu trí tuệ và cung cấp sự hỗ trợ về việc đăng ký bằng sáng chế dành cho các đội tham gia một cuộc thi về sở hữu trí tuệ gần đây. 

- Việc đăng ký sở hữu trí tuệ và tôn trọng sở hữu trí tuệ đối với các công ty khởi nghiệp quan trọng như thế nào?

Sở hữu trí tuệ rất quan trọng vì nó được coi là tài sản vô hình. Cụ thể, sở hữu trí tuệ có thể mang đến lợi điểm bán hàng độc nhất (USP) cho các công ty khởi nghiệp. 

Đăng ký sở hữu trí tuệ có thể giúp doanh nghiệp khởi nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh và hình thành điểm khác biệt có tính bền vững cho doanh nghiệp cũng như các sản phẩm, dịch vụ của họ với đối thủ cạnh tranh.

Đặc biệt là trong lĩnh vực luôn tìm kiếm sự đổi mới như công nghệ thì việc quyền sở hữu trí tuệ được bảo hộ đúng cách có thể giúp các startup được định giá tốt hơn, từ đó thu hút nguồn vốn để phát triển.

- Ông thấy vai trò của sở hữu trí tuệ thế nào trong bối cảnh Chính phủ thúc đẩy phát triển những sản phẩm Make in Vietnam? 

Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ và giúp các công ty khởi nghiệp bảo vệ tài sản trí tuệ của họ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chương trình “Make in Vietnam” của Chính phủ, với mục tiêu phấn đấu có được 100.000 công ty công nghệ trong cả nước vào năm 2030. 

Bên cạnh đó, nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ cũng hỗ trợ các hoạt động của Chính phủ Việt Nam nhằm thiết lập một môi trường khởi nghiệp lành mạnh trong nước như Dự án 844 (Dự án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”). 

Nếu các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam bảo vệ được sản phẩm trí tuệ của mình, họ có thể sở hữu độc quyền đối với một số công nghệ. Nhờ đó, các startup sẽ thu hút được những khoản đầu tư đáng kể cũng như kiếm được doanh thu không hề nhỏ nếu họ mở rộng quy mô hoạt động và dịch vụ của công ty.

Điều này giúp Việt Nam có chỗ đứng ngang hàng với các nước láng giềng; đồng thời tiến một bước dài trong việc hoàn thành mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ của khu vực.

Do đó, điều quan trọng là phải nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ với các doanh nghiệp khởi nghiệp và khuyến khích họ thực hiện một số biện pháp cần thiết trong việc bảo vệ sản phẩm trí tuệ của mình.

- Vì sao các công ty công nghệ lớn trên thế giới sở hữu nhiều bằng sáng chế? Các bằng sáng chế liên quan thế nào đến sở hữu trí tuệ?

Bằng sáng chế là một loại tài sản trí tuệ, là quyền độc quyền được cấp cho một sáng chế. Sáng chế là một sản phẩm hoặc một quy trình cung cấp một phương pháp mới để thực hiện một điều gì đó hoặc đưa ra giải pháp kỹ thuật mới cho một vấn đề cụ thể.

Các công ty công nghệ lớn sở hữu nhiều bằng sáng chế vì các bằng sáng chế này là trọng tâm của những đổi mới mà họ tạo ra. Bằng sáng chế cũng là một cách để phân biệt các công ty và sản phẩm của họ với đối thủ cạnh tranh.

Bằng sáng chế khuyến khích sự đổi mới theo một vòng thuận phát triển (virtuous cycle). Theo đó, các công ty đăng ký bằng sáng chế cho các phát minh của họ và sau đó cấp phép sử dụng phát minh đó cho các công ty khác để tạo ra doanh thu. Doanh thu này sau đó lại được tái đầu tư vào nghiên cứu và phát triển. 

Tại Qualcomm, chúng tôi đã đầu tư tích lũy 67 tỷ USD vào hoạt động R&D trong suốt thời gian hoạt động để liên tục thúc đẩy chu kỳ sáng chế này.

- Xin cảm ơn ông!

Hải Đăng (Thực hiện)

Make in Vietnam và thách thức tái sinh thời chuyển đổi số

Khi giải quyết được những thách thức của thời 4.0 và đặt cho mình những mục tiêu không tưởng, các doanh nghiệp công nghệ số sẽ đưa Việt Nam phát triển vượt bậc.