Để kỷ niệm 50 năm Sotheby's ở châu Á, nhà đấu giá tổ chức nhiều đợt bán tác phẩm nghệ thuật vào tháng 10 tại Hong Kong (Trung Quốc). Mọi sự chú ý đổ dồn vào cuộc đấu giá dành cho bộ sưu tập của vợ chồng tỷ phú Lưu Ích Khiêm - người đứng sau Bảo tàng Long ở Thượng Hải (Trung Quốc). 

ty phu 1.jpg
Tỷ phú Lưu Ích Khiêm và vợ, Vương Vi. Ảnh: The Value

Trong số 39 tác phẩm được chào bán, 10 tác phẩm chưa có người mua. Tổng số tiền thu về là 69,8 triệu USD. Theo thông cáo báo chí của Sotheby's, số tiền trên sẽ được dùng để “tiếp tục thực hiện một số sáng kiến ​​quan trọng tại bảo tàng đồng thời tài trợ cho các hoạt động trong tương lai”.

Được quảng cáo rầm rộ nhất là bức chân dung Paulette Jourdain của họa sĩ Amedeo Modigliani. Theo The Value, người chủ mới đã chi ra 35 triệu USD. Năm 2015, Lưu Ích Khiêm mua bức tranh với giá 42,8 triệu USD. Như vậy, sau 8 năm, tác phẩm giảm 7,8 triệu USD. 

Trên thực tế, các sáng tác của Modigliani rất khó tìm trên thị trường. Là một nghệ sĩ tài giỏi nhưng gặp nhiều bi kịch, Modigliani qua đời ở tuổi 35, để lại khoảng 350 tác phẩm, nhiều bức thuộc sở hữu của các bảo tàng.

Đổi đời thành tỷ phú chi mạnh cho nghệ thuật

Sinh năm 1963 trong một gia đình nghèo khó ở Thượng Hải, Lưu Ích Khiêm bỏ học năm 14 tuổi để giúp mẹ bán túi xách trên đường. Nhờ đầu óc nhanh nhạy, ông tìm ra cách hạ giá thành sản phẩm, kiếm nhiều tiền lời, giúp mẹ có cửa hàng riêng. 

Sau đó, ông trở thành tài xế taxi. Đầu những năm 1990, ông tận dụng làn sóng mở cửa kinh tế của Trung Quốc và tạo dựng tài sản thông qua đầu tư chứng khoán, bất động sản, dược phẩm. 

tranh dau gia.jpg
Bức 'Paulette Jourdain' do họa sĩ Amedeo Modigliani sáng tác. Ảnh: Value

Hiện nay, Lưu Ích Khiêm là Chủ tịch Tập đoàn Sunline hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, dược phẩm và dịch vụ tài chính. Theo Forbes, năm 2016, ông có 1,33 tỷ USD. Trong Danh sách người giàu Trung Quốc 2022, gia đình tỷ phú Lưu xếp ở vị trí thứ 131 với khối tài sản ước tính 5 tỷ USD. 

Cặp vợ chồng bắt đầu sưu tầm nghệ thuật vào năm 1994 khi mua tranh của Lý Khả Nhiễm. 

Năm 2012, họ thành lập Bảo tàng Long để trưng bày bộ sưu tập nghệ thuật của mình. Năm 2015, họ mua lại bức tranh khỏa thân Nu couché do Amedeo Modigliani vẽ với giá kỷ lục 170,4 triệu USD.

Những vụ ầm ĩ

Theo Artnews, vợ chồng Lưu Ích Khiêm trở thành nhà sưu tập Trung Quốc nổi tiếng nhất ở phương Tây khi mua những món đồ đắt đỏ. Giai đoạn đầu, ông biết rất ít về tác phẩm mình mua. Ông từng nói: "Bất cứ khi nào thấy người khác đấu giá, tôi sẽ tham gia cạnh tranh. Sau khi mua, tôi sẽ hỏi họ: Tại sao sản phẩm này lại được đánh giá cao?”.

chen con ga.jpg
Lưu Ích Khiêm uống trà đựng trong chiếc chén giá 38 triệu USD. Ảnh: National Post

Năm 2014, Lưu Ích Khiêm mua Chén con gà 500 tuổi có từ thời nhà Minh với giá 38 triệu USD. Kế tiếp, nhà sưu tập giàu sụ dùng chiếc chén với họa tiết đàn gà để uống trà. Vào thời điểm đó, vị tỷ phú nhận nhiều lời chỉ trích. Ông bào chữa mình thực hiện hành động như vậy để thu hút sự chú ý tới bộ sưu tập của mình.

“Tôi có một bảo tàng mở cửa cho công chúng. Nếu tôi không nói với mọi người rằng tôi đã mua được những tác phẩm này thì sẽ không ai biết và sẽ không có ai đến bảo tàng của tôi để xem”, Lưu Ích Khiêm trả lời phỏng vấn SCMP năm 2015. 

Ông từng mua một chiếc bình màu xanh 800 tuổi thời Tống có giá 12 triệu USD, tập thư pháp và nghệ thuật Phật giáo nhà Minh với mức giá tương tự. Vị tỷ phú bày tỏ mong muốn đem những bảo vật của Trung Quốc trở lại quê hương. 

Lưu Ích Khiêm từng gặp vận đen khi mua một tác phẩm được cho có từ thời nhà Tống với giá 6,6 triệu USD. Tuy nhiên, một nhóm chuyên gia Trung Quốc xác định đó là đồ giả mạo. 

Trong những năm gần đây, hai vợ chồng khá kín tiếng và việc mua các tác phẩm nghệ thuật của họ cũng chậm lại.