Sáng 11/5, tiếp tục chương trình làm việc của Hội nghị cấp cao ASEAN 42, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước dự phiên họp hẹp trao đổi về vấn đề quốc tế và khu vực.
Theo đó, quốc tế và khu vực diễn biến ngày càng phức tạp, tác động mạnh đến môi trường an ninh, phát triển, đặt ra cho ASEAN nhiều vấn đề phải xử lý. Các lãnh đạo ASEAN cho rằng, hơn bao giờ hết, đoàn kết, tự cường và tự chủ chiến lược của ASEAN cần được giữ vững và phát huy trong bối cảnh hiện nay. Đây là điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công, vai trò, uy tín và vị thế của ASEAN.
Các lãnh đạo nhất trí triển khai hiệu quả và thực chất khuôn khổ hợp tác cả nội khối và với các đối tác, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ nâng cao năng lực cho ASEAN trong ứng phó thách thức.
Bàn về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các nước hoan nghênh những tiến triển mới, nhất trí tổ chức hoạt động cấp cao giữa ASEAN với một số đối tác nhằm đưa hợp tác ngày càng đi vào chiều sâu và thiết thực.
Các lãnh đạo cũng nhất trí củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN thông qua thúc đẩy hợp tác và đối thoại, nâng cao hiệu quả cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Các nước khuyến khích các đối tác tham gia xây dựng và đóng góp trách nhiệm cho hợp tác khu vực, hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, cùng giải quyết thách thức chung.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, sau hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển, chưa bao giờ ASEAN ở vị thế tốt cũng như phải đối mặt với nhiều thách thức như hiện nay. ASEAN vừa là tâm điểm của hàng loạt sáng kiến liên kết và kết nối khu vực, đồng thời cũng là trọng điểm trong cạnh tranh chiến lược gay gắt giữa các nước lớn.
Trong bối cảnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đặt ra cho ASEAN là thích ứng năng động và tăng cường sức mạnh tự thân để khẳng định giá trị chiến lược. ASEAN cần củng cố đoàn kết và thống nhất, nêu cao tinh thần độc lập, tự lực, tự cường, phát huy mạnh mẽ vai trò trung tâm, giữ vững cân bằng chiến lược trong quan hệ với các đối tác, tạo dựng và thúc đẩy văn hoá đối thoại, hợp tác tham vấn, xây dựng lòng tin.
ASEAN cần giữ vững lập trường nguyên tắc trong vấn đề liên quan trực tiếp đến môi trường an ninh phát triển nêu trong các văn kiện nền tảng, đặc biệt là giương cao ngọn cờ thượng tôn luật pháp quốc tế…
Thủ tướng khẳng định lại điều quan trọng nhất là các nước thành viên ASEAN cần đoàn kết, phát huy tinh thần trách nhiệm, tinh thần tập thể vì mục tiêu chung, hài hòa lợi ích quốc gia với lợi ích của hiệp hội.
Thủ tướng nhấn mạnh bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm của tất cả các nước.
Thủ tướng đề nghị ASEAN, dù khó khăn, cần kiên định với mục tiêu hỗ trợ Myanmar thực hiện đầy đủ “Đồng thuận 5 điểm” vì người dân Myanmar, vì đoàn kết, uy tín và hình ảnh của ASEAN, và vì sự kỳ vọng của cộng đồng quốc tế. Việt Nam ủng hộ Chủ tịch Indonesia và Đặc phái viên phát huy vai trò tiên phong, dẫn dắt ASEAN thực hiện mục tiêu trên.
ASEAN cần duy trì cách tiếp cận khách quan, cân bằng, trách nhiệm trong vấn đề Nga-Ukraine, phối hợp với các đối tác, giảm thiểu tác động của xung đột với khu vực.
Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ Timor-Leste sớm trở thành thành viên thứ 11 của ASEAN
Cũng trong sáng nay, gặp Thủ tướng Timor-Leste Taur Matan, Thủ tướng Phạm Minh Chính chúc mừng Timor-Leste trở thành quan sát viên của ASEAN, Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ Timor-Leste sớm trở thành thành viên thứ 11 của gia đình ASEAN.
Hai bên ghi nhận còn nhiều tiềm năng hợp tác, nhất là về thương mại-đầu tư, và nhất trí tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước kinh doanh, hoạt động hiệu quả tại thị trường của nhau. Hai Thủ tướng cũng nhất trí thúc đẩy hợp tác văn hóa, du lịch, giáo dục, giao lưu nhân dân nhằm gia tăng gắn kết; mở rộng sang lĩnh vực mới như chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn…
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Timor-Leste tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam kinh doanh tại Timor-Leste thông qua giải quyết dứt điểm vấn đề pháp lý; sớm phê chuẩn Hiệp định Thương mại song phương ký năm 2013 và triển khai hiệu quả Bản ghi nhớ về Thương mại gạo ký năm 2015.
Thủ tướng Timor-Leste khẳng định Việt Nam là người bạn lớn, coi trọng và mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam; thông báo Tổng thống Jose Ramos-Horta mong muốn sớm thăm Việt Nam.
Phiên họp sáng nay đã khép lại hoạt động của hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 42, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn đại biểu Việt Nam rời Labuan Bajo về nước.