Thủ tướng gửi thông điệp khai thông bế tắc đàm phán biến đổi khí hậu

Trưa 2/12 (giờ địa phương), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị Thượng đỉnh hành động khí hậu thế giới trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 28 các Bên tham gia Công ước khung về biến đổi khí hậu (COP28).

Khoảng cách giữa cam kết và hành động khí hậu vẫn còn xa

Thủ tướng cảnh báo, hệ thống khí hậu toàn cầu gần đến giới hạn đỏ. Nhiều lãnh thổ, cộng đồng có nguy cơ bị ngập lụt, nhấn chìm. An ninh lương thực, an ninh năng lượng bị đe doạ, thành quả phát triển có nguy cơ bị đẩy lùi. Bên cạnh đó, vấn đề già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên là những vấn đề cộng hưởng làm gia tăng khó khăn, thách thức cho toàn cầu.

Tuy nhiên, khoảng cách giữa cam kết và hành động vẫn còn xa. Sự cạnh tranh, chia rẽ, phân tách, chiến tranh, xung đột, dịch bệnh càng làm phân tán nguồn lực cho biến đổi khí hậu.

Sau 14 năm đến nay, các nước vẫn chưa đạt được cam kết 100 tỉ USD mỗi năm cho các hành động về biến đổi khí hậu (COP15 năm 2009).

Vì vậy, Thủ tướng nhấn mạnh phương châm “đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện là chìa khoá” để củng cố lòng tin giữa các quốc gia và khai thông bế tắc trong đàm phán về biến đổi khí hậu.

Theo Thủ tướng, tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh những năm qua càng chứng tỏ đây là vấn đề có tác động, ảnh hưởng đến toàn cầu, vấn đề của toàn dân. Các nước phải có nhận thức, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới, chủ động, tích cực, thiết thực, hiệu quả hơn và hành động thống nhất mang tính toàn cầu.

Mỗi quốc gia phải có trách nhiệm quản lý thực hiện hiệu quả, khai thác tối đa sức mạnh nội sinh của dân tộc mình là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; kết hợp với sức mạnh đoàn kết quốc tế là quan trọng và đề cao chủ nghĩa đa phương; lấy người dân, lợi ích chung toàn cầu là trung tâm, chủ thể, không để bất cứ quốc gia nào, người dân nào bị bỏ lại phía sau.

Cùng với đó là đa dạng hóa huy động nguồn lực, kết hợp công và tư, kết hợp trong và ngoài nước; song phương và đa phương và các nguồn lực hợp pháp khác, nhất là nguồn lực từ tư nhân.

“Các quốc gia phát triển phải tăng cường hỗ trợ hơn nữa cho các quốc gia đang phát triển và chậm phát triển, nhất là nguồn vốn ưu đãi, chuyển giao công nghệ tiên tiến, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, quản trị thông minh và hoàn thiện thể chế thị trường hiện đại, phù hợp, hiệu quả với từng quốc gia”, người đứng đầu Chính phủ nói.

Ngược lại, Thủ tướng cho rằng, các quốc gia đang phát triển, chậm phát triển phải nỗ lực hơn nữa không bị động, không trông chờ, không ỉ lại mà phải nâng cao năng lực, tự cường, tự chủ, tự vươn lên với tinh thần "không ai làm tốt cho mình hơn chính bản thân mình".

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến việc cần bảo đảm công bằng, công lý về chống biến đổi khí hậu. Bởi, điều đó đồng nghĩa với đảm bảo tự chủ và an ninh năng lượng quốc gia, khả năng tiếp cận năng lượng sạch với chi phí phù hợp, hiệu quả cho mọi doanh nghiệp, người dân và với mỗi quốc gia.

Khái quái lại hành đồng của Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu thời gian qua, Thủ tướng cho biết, kể từ sau COP26 ở Glasgow, tình hình thế giới có nhiều biến động, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi nhưng Việt Nam với trách nhiệm với toàn cầu và toàn dân đã thực hiện toàn diện 3 nhóm nội dung.

Cụ thể, Việt Nam đã xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện: Chiến lược biến đổi khí hậu; chiến lược tăng trưởng xanh; quy hoạch điện 8 tiến đến năng lượng tái tạo là chủ đạo; phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo và xây dựng hệ sinh thái năng lượng tái tạo (như nhân lực, nguồn lực, quy hoạch, cơ sở vật chất...).

Nhóm thứ 2 là thực hiện đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC); thành lập Ban Thư ký; công bố kế hoạch thực hiện và kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện JETP; ban hành và thực hiện kế hoạch phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp (nhất là khí mê-tan).

Lãnh đạo cấp cao nhiều nước và tổ chức quốc tế đánh giá cao bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính, đồng thời khẳng định sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ, đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình thực hiện các mục tiêu khí hậu và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Nhóm thứ 3 là xây dựng thể chế, gồm xây dựng Luật Dầu khí, hoàn thiện Luật Đất đai, Luật Điện lực theo hướng hỗ trợ kiến tạo phát triển năng lượng tái tạo.

Hiện Việt Nam đang xây dựng, hoàn thiện nghị định mua bán điện trực tiếp, xử lý các dự án điện tái tạo và các vấn đề tồn đọng, vướng mắc cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Thủ tướng lưu ý, thời gian không chờ đợi. Khó khăn, thách thức ngày càng nhiều, phức tạp và khó lường hơn.

"Vì vậy, chúng ta đã đoàn kết rồi thì đoàn kết hơn nữa, đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, đã hành động rồi thì phải hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa, đã cố gắng rồi thì phải cố gắng nhiều hơn nữa; vì sự phát triển thịnh vượng của cả nhân loại, vì sự mát lành của trái đất và vì sự ấm no, hạnh phúc của mọi người dân trên thế giới”, Thủ tướng kết thúc bài phát biểu của mình.