Cuối năm 2023, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên có chủ trương giao cho 18 xã trên địa bàn thực hiện dự án cấp bò giống sinh sản cho đối tượng là hộ nghèo.
Tính đến ngày 10/1/2024, thống kê của UBND huyện Điện Biên cho thấy, đã có 2.160 con bò được cấp cho trên 1.600 hộ dân. Việc cấp bò giống được thực hiện theo 2 chương trình mục tiêu quốc gia gồm: Chương trình giảm nghèo bền vững; Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Theo giá trị được công bố, các đơn vị thống nhất mức giá 100 nghìn đồng/kg/con bò giống; mỗi con bò dao động từ 170 - 220kg.
Tuy nhiên, quá trình tiếp nhận bò, nhiều người dân băn khoăn về chất lượng bò giống có những điểm bất thường khi có con bò gầy, yếu, mắc triệu chứng lạ. Người dân cũng cho biết những con bò được cấp đã già và cần xác định giá trị dựa trên chất lượng bò thực tế.
Sau chưa đầy 1 tháng bàn giao bò giống cho người dân, có xã phải dừng dự án và thu hồi bò giống trả lại cho bên cung ứng (xã Hẹ Muông với khoảng 180 con).
Ông Trần Văn Tới, Chủ tịch UBND xã Hẹ Muông cho biết, việc thu hồi bò là do "hồ sơ và nguồn gốc con giống không đảm bảo theo quy định".
Trong khi đó, ngày 17/1, đại diện lãnh đạo xã Hua Thanh cho biết, đang làm việc với huyện Điện Biên để bàn phương án tháo gỡ sau khi tiếp nhận 160 con bò và phân bổ đến các hộ nghèo trong xã.
Chia sẻ với phóng viên, hai lãnh đạo xã Hua Thanh và Hẹ Muông đều xác nhận số bò cấp cho dân có nguồn cung ứng là Công ty TNHH Một thành viên đầu tư xây dựng Đại Thành (viết tắt là công ty Đại Thành).
Về nguồn gốc số bò giống đã cấp cho hộ nghèo, báo cáo của UBND huyện Điện Biên cho thấy có một số đơn vị cung ứng đủ điều kiện, Phòng NN&PTNT huyện đã ra thông báo công khai thông tin đến các xã và nhân dân.
Tại văn bản số 567 ngày 25/10/2023 do Trưởng phòng NN&PTNT huyện Chu Văn Bách ký, gửi UBND các xã về việc cung cấp thông tin cơ sở sản xuất kinh doanh giống gia súc, đã giới thiệu Công ty Đại Thành "có đủ năng lực cung ứng giống gia súc".
Được biết, văn bản nêu trên được ban hành sau khi phòng "đã kiểm tra các hồ sơ liên quan của công ty" và "báo cáo, xin ý kiến lãnh đạo UBND huyện".
Ông Chu Văn Bách - Trưởng phòng NN&PTNT huyện xác nhận nội dung văn bản trên là đúng sự thật. Đồng thời, ông Bách cung cấp cho PV bộ hồ sơ năng lực của Công ty Đại Thành có độ dài trên 130 trang dưới định dạng PDF là bản sao đã được công chứng.
Theo hồ sơ năng lực của Công ty Đại Thành do ông Bách cung cấp, địa chỉ doanh nghiệp tại phường Cốc Lếu, TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai; vị trí trang trại chăn nuôi gia súc tại xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai; người đại diện theo pháp luật của Công ty Đại Thành là ông Mai Văn Dương (chức vụ giám đốc); tổng số đàn gia súc tại trang trại là 300 con gồm trâu, bò, dê, lợn....
Trang trại "ma" ở Lào Cai
Khi nguồn gốc và chất lượng bò giống do Công ty Đại Thành cung cấp vẫn chưa được huyện Điện Biên công bố chính thức, ngày 17/1, PV VietNamNet tìm đến tỉnh Lào Cai để ghi nhận thực tế về tình hình hoạt động và mô hình chăn nuôi chuồng trại của Công ty Đại Thành.
Khoảng 11h30 cùng ngày, PV có mặt tại địa chỉ số nhà 539, đường Điện Biên (phường Cốc Lếu, TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai) - nơi được huyện Điện Biên công bố địa chỉ của Công ty Đại Thành tại văn bản số 567.
Căn nhà nêu trên ở ngoài cổng có gắn tên doanh nghiệp "Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng Đại Thành" kèm theo mã số thuế có dãy số trùng khớp với công bố của Phòng NN&PTNT huyện Điện Biên.
Khi PV gõ cửa liên hệ để hỏi về tình hình cung ứng bò giống thì được một người phụ nữ bước ra từ trong nhà cho biết: Trang trại bò không nằm ở thành phố mà "hình như ở huyện Bát Xát hay ở đâu chị không nhớ".
PV tiếp tục hỏi về ông Mai Văn Dương - giám đốc doanh nghiệp thì người phụ nữ này phản hồi, ông Dương "đang ở trên Điện Biên".
Để tìm hiểu kĩ hơn về quy trình, mô hình chăn nuôi của Công ty Đại Thành, PV tiếp tục tìm đến địa chỉ trang trại của công ty này tại xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai (theo hồ sơ năng lực Công ty Đại Thành cung cấp cho UBND huyện Điện Biên).
Trước câu hỏi của PV về hoạt động trang trại của Công ty Đại Thành trên địa bàn, ông Phạm Minh Bắc (Chủ tịch UBND xã Gia Phú) và ông Lê Khánh Trọng (Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách mảng nông lâm nghiệp) đều khẳng định hiện nay xã "không có" doanh nghiệp có tên Công ty TNHH Một thành viên đầu tư xây dựng Đại Thành mở trang trại gia súc.
Ông Lê Khánh Trọng sau đó đã hỏi thông tin các Trưởng thôn trong xã về trang trại gia súc của Công ty Đại Thành nhưng tất cả đều chưa từng nghe đến tên doanh nghiệp này.
Để thêm chắc chắn, ông Trọng tiếp tục gọi điện thoại cho người có tên Mai Văn Dương (tên và số điện thoại liên lạc được công bố trên văn bản 567 của Phòng NN&PTNT huyện Điện Biên) để hỏi về việc hoạt động của đơn vị này.
Quá trình gọi, ông Trọng nghe được một giọng nam giới phản hồi. Sau khi giới thiệu là Phó Chủ tịch xã Gia Phú, ông Trọng đề nghị người được cho là đại diện Công ty Đại Thành cung cấp vị trí trang trại trên địa bàn xã thì nhận được câu trả lời "đang nằm viện" rồi dập máy ngay lập tức.
"Tôi phụ trách lĩnh vực này nên hiểu rất rõ, nếu ai làm trang trại quy mô 300 con như vậy thì bắt buộc phải thông qua UBND cấp xã. Tuy nhiên, đến nay, qua rà soát tôi khẳng định xã Gia Phú không có trang trại nào của Công ty Đại Thành", ông Trọng khẳng định.
Ngoài ra, ông Lê Khánh Trọng cung cấp chi tiết đáng chú ý là xã Gia Phú hiện nay không có trang trại chăn nuôi bò. Nếu có bò hoặc trâu thì đều là do các hộ dân chăn nuôi tự phát mà không hình thành trang trại.
"Nghe anh em báo cáo là xã đã đi Lào Cai"
Sáng 18/1, trả lời PV VietNamNet qua điện thoại, ông Bùi Hải Bình, Chủ tịch UBND huyện Điện Biên cho biết huyện đang thành lập 3 đoàn công tác để xác minh, làm rõ về dự án cấp bò giống cho hộ nghèo theo các chương trình mục tiêu quốc gia.
"Các đoàn công tác kiểm tra các nội dung gồm: Hồ sơ triển khai dự án, con giống và quy trình cấp bò giống", ông Bình nói và cho biết, đến nay các đoàn vẫn đang làm việc, chưa có báo cáo kết quả lên UBND huyện.
Khi PV cung cấp thông tin về việc Công ty Đại Thành không có trang trại tại xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, ông Bùi Hải Bình cho biết "tôi nghe anh em báo cáo xã và tổ cộng đồng đã đi Lào Cai nhưng không biết thực hư có đúng không?".
Trước câu hỏi đến nay Công ty Đại Thành đã cung ứng bao nhiêu con bò giống cho huyện Điện Biên, ông Bùi Hải Bình cho biết chưa nắm được vì có nhiều đơn vị cung ứng bò trên địa bàn huyện.
Về văn bản giới thiệu Công ty Đại Thành của Phòng NN&PTNT huyện Điện Biên, ông Bùi Hải Bình cho rằng văn bản này chỉ mang tính chất giới thiệu chứ không áp đặt, chỉ định các xã (là các chủ đầu tư) phải chọn doanh nghiệp Đại Thành cung ứng bò giống cho dự án.