Dân phản ánh, chính quyền xác minh, 'Bông hồng đen' chưa cung cấp đầy đủ hồ sơ pháp lý

Theo lãnh đạo UBND quận Đồ Sơn (Hải Phòng), khoảng 10h sáng 18/8, một số phụ huynh phản ánh, tại căn nhà số 44 đường Nguyễn Hữu Cầu, phường Hải Sơn, có một nhóm phụ nữ lấy máu hàng loạt học sinh không rõ mục đích. Mỗi cháu đến lấy máu xét nghiệm được bồi dưỡng 100.000 đồng. Thông tin trên gây hoang mang cho nhiều phụ huynh học sinh.

10h30 phút cùng ngày, phường Hải Sơn thành lập đoàn kiểm tra trực tiếp nội dung thông tin phản ánh trên.

15h cùng ngày, UBND phường Hải Sơn và các ngành liên quan tiếp tục tổ chức buổi làm việc với những người thực hiện việc lấy máu để xác minh, làm rõ.

Kết quả xác minh ban đầu, những người lấy máu cho các cháu học sinh là thành viên của Nhóm Tự lực "Bông hồng đen" (gồm 6 thành viên), có văn phòng tại số 44 Nguyễn Hữu Cầu, Đồ Sơn, do bà Đ.T.U (sinh năm 1971, tổ dân phố 2, phường Hải Sơn, quận Đồ Sơn, Hải Phòng) làm trưởng nhóm.

Tại căn nhà được nhóm người trên thuê làm văn phòng hoạt động, cơ quan chức năng phát hiện có 12 học sinh, trong đó có 4 học sinh nữ đang ở phía trong và được nhóm người trên tư vấn lấy mẫu xét nghiệm HIV, bên ngoài 8 học sinh dưới 16 tuổi đang chờ.

Bà Đ.T.U (áo xanh thẫm) và một người có liên quan. Ảnh: Tuyên giáo Đồ Sơn

Theo giải trình của bà U., nhóm được thành lập với chức năng tuyên truyền, tư vấn, nhằm ngăn chặn lây nhiễm HIV trong nhóm người sử dụng ma túy trẻ, các vấn đề về sức khỏe sinh sản... trong độ tuổi từ 16 đến 24.

Tại buổi làm việc, 5 người thuộc nhóm này chưa cung cấp được đầy đủ hồ sơ pháp lý về việc tổ chức hoạt động theo quy định và thừa nhận chưa báo cáo chính quyền địa phương. 

Theo Truyền hình Hải Phòng, trong biên bản làm việc có sự tham gia của chính quyền địa phương, phụ huynh..., bà U. ký, ghi rõ họ tên và dòng chữ "nhóm tôi chỉ lấy dịch miệng để xét nghiệm HIV".

Ngày 21/8 "Bông hồng đen" phải cung cấp đầy đủ giấy tờ

Ông Lưu Đình Dũng, Chủ tịch UBND phường Hải Sơn, cho hay sau khi họp thống nhất với các lực lượng chức năng, yêu cầu nhóm Bông hồng đen dừng ngay hoạt động trên địa bàn. Yêu cầu nhóm trong ngày 21/8 cung cấp đầy đủ giấy tờ, hồ sơ liên quan đến hoạt động của nhóm được các cấp có thẩm quyền cho phép.

Các lực lượng chức năng, từng lĩnh vực được đề nghị tham mưu giúp địa phương để có biện pháp xử lý khi có dấu hiệu vi phạm.

Sổ ghi danh sách tên người lấy mẫu, kết quả xét nghiệm, số điện thoại và số tiền thanh toán. Ảnh: Truyền hình Hải Phòng

Lãnh đạo Trạm Y tế phường Hải Sơn cho hay, cơ quan công an đã thu giữ cuốn sổ của nhóm "Bông hồng đen" ghi tên những người tham gia lấy máu xét nghiệm. Trong sổ có danh sách những người lấy máu từ tháng 4 đến nay, số lượng lên tới 200 trường hợp, có ghi tên nhưng không lưu tuổi. Theo thông tin ban đầu, nhiều trường hợp là thiếu niên dưới 16 tuổi tham gia hoạt động này. 

Bà Bùi Thu Thủy, Trạm phó Trạm y tế phường Hải Sơn cho biết, 5 người trong nhóm Bông hồng đen đều nhiễm HIV.  

Nhóm tồn tại, hoạt động từ lâu

Ngày 19/8, qua báo chí, Cục Phòng chống HIV/AIDS tiếp nhận thông tin về sự việc nhóm Bông hồng đen tổ chức tuyên truyền và lấy mẫu máu xét nghiệm của học sinh trường THCS ở phường Hải Sơn mà không thông qua phụ huynh, nhà trường và chính quyền địa phương, lãnh đạo Cục này đã liên lạc ngay qua điện thoại với các đơn vị ở Hải Phòng để nghe báo cáo sơ bộ.

Theo đó, nhóm "Bông hồng đen" đã tồn tại từ lâu, có nhiều hoạt động cộng đồng trong truyền thông, phòng chống HIV/AIDS, phát hiện người nhiễm, chuyển tuyến điều trị dự phòng lây nhiễm HIV cho người có nguy cơ cao… trong một dự án của VUSTA (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam).

Ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS, thông tin vừa qua, họ cũng nhận triển khai một hoạt động dự án có nội dung liên quan ngăn chặn lây nhiễm HIV cho người trẻ tuổi trong nhóm người sử dụng ma túy trên địa bàn Hải Phòng.

Theo thông tin từ Truyền hình Hải Phòng, thỏa thuận giữa Trung tâm hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) và nhóm tự lực "Bông hồng đen" về dự án này được ký kết cuối năm 2022, trong đó có việc SCDI hỗ trợ tài chính cho các hoạt động do nhóm "Bông hồng đen" đề xuất đã được phê duyệt. 

Nhiều nội dung băn khoăn cần được làm rõ 

Ngày 20/8, Cục Phòng chống HIV/AIDS có công văn đề "hỏa tốc" đề nghị Sở Y tế Hải Phòng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố này phối hợp các đơn vị liên quan làm rõ thông tin báo chí phản ánh, báo cáo về cục này trước 12h ngày mai, 22/8. Ngoài ra, tăng cường việc quản lý và chấn chỉnh các hoạt động của nhóm cộng đồng triển khai hoạt động tư vấn, xét nghiệm HIV tại cộng đồng theo đúng quy định của pháp luật và hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.

Nói với VietNamNet, lãnh đạo cục này cho rằng cần xác minh làm rõ vì sao nhóm này chưa báo cáo hoạt động lấy máu của học sinh với chính quyền địa phương; hồ sơ cấp phép của nhóm; nhân viên của nhóm cộng đồng có được tập huấn về xét nghiệm HIV hay không.

Ngoài ra, cần làm rõ các hoạt động của nhóm được triển khai theo dự án nào; nguồn gốc, chất lượng của các bộ test nhanh; tình hình triển khai xét nghiệm cho các học sinh, hình thức lấy mẫu xét nghiệm bằng mẫu máu hay mẫu dịch họng; đánh giá việc tuân thủ quy định về xét nghiệm HIV tại cộng đồng theo hướng dẫn…

Nhiều người băn khoăn khả năng phơi nhiễm, lây nhiễm HIV nếu lấy mẫu máu xét nghiệm, theo ông Võ Hải Sơn, nếu chỉ chích nhẹ, lấy mẫu máu dưới da đầu ngón tay rồi đưa vào test kit xét nghiệm HIV thì "nguy cơ phơi nhiễm, lây nhiễm là không có".  “Vấn đề chúng tôi lo lắng là các cháu học sinh có được tư vấn đầy đủ, chính xác hay không”, ông Hải Sơn nói.

Vị cục phó cũng bày tỏ quan ngại liệu nhóm người này có "làm liều" khi tự ý lấy mẫu xét nghiệm HIV của học sinh dưới 15 tuổi khi chưa có sự đồng ý của bố mẹ hay không.

Việc truyền thông, tư vấn cho người dưới 15 tuổi, người có nguy cơ cao, thuộc nhóm quan hệ tình dục đồng giới (MSM) về nguy cơ lây nhiễm HIV và cần xét nghiệm HIV theo ông Sơn rất quan trọng, cần làm càng sớm càng tốt. Nhưng việc tư vấn cần phải giúp trẻ bộc lộ trẻ là MSM, thuyết phục cha mẹ đồng ý để trẻ được xét nghiệm. 

Liên quan thông tin nhóm "Bông hồng đen" chi trả 100.000 đồng cho một người đến xét nghiệm HIV, một chuyên gia trong lĩnh vực can thiệp cộng đồng cho rằng việc này không mới.