Sau khi tăng dựng đứng và đạt đỉnh lịch sử 134.000 đồng/kg hồi cuối tháng 4 năm nay, tới đầu tháng 5, giá cà phê nhân ở nước ta bất ngờ giảm sốc, về mốc 95.000 đồng/kg. Tức chỉ trong 1 tuần, giá loại hạt này đã “bốc hơi” gần 39.000 đồng/kg, tương đương giảm 28,5%.
Nông dân, doanh nghiệp và các chuyên gia cho biết, đây là đợt giảm giá mạnh nhất trong lịch sử khi có phiên ghi nhận biên độ giảm 15.300 đồng mỗi cân. Khi đó, nhiều người còn dùng cụm từ “rơi tự do” để nói về đà giảm giá cà phê.
Tuy nhiên, đến nửa cuối tháng 5, đà giảm đã ngừng lại và giá cà phê bắt đầu hồi phục. Những ngày này, giá cà phê trở lại đường đua, hướng tới đỉnh lịch sử thiết lập hồi cuối tháng 4 vừa qua.
Sau nhiều phiên tăng mạnh liên tiếp, ngày 30/5, cà phê nhân xô ở nước ta được thu mua với giá 121.000-122.200 đồng/kg.
Trên thị trường thế giới, giá cà phê cũng duy trì đà tăng. Hiện giá cà phê Robusta trên sàn London tăng vọt 228 USD/tấn, lên mức 4.120 USD/tấn. Kỳ hạn giao tháng 9 cũng tăng 219 USD, lên 4.025 USD/tấn và kỳ hạn giao tháng 11 tăng 206 USD, lên mức 3.915 USD/tấn.
Giá cà phê Arabica trên sàn New York cũng tăng rất mạnh. Cụ thể, kỳ hạn tháng 7 tăng 279,4 USD lên 5.090 USD/tấn, kỳ hạn tháng 9 tăng 273,9 lên 5.070 USD/tấn, tháng 12 tăng 271,7 lên 5.030 USD/tấn.
Thị trường đang tập trung đánh giá triển vọng sản lượng cà phê của một số quốc gia chủ chốt. Tại Brazil, nông dân nước này dần bước vào vụ thu hoạch kéo dài từ tháng 5-9 hàng năm. Tuy nhiên, một số dự báo sớm cảnh báo hiện tượng La Nina có thể quay lại, thay cho hiện tượng El Nino, từ tháng 7 tới đây với các đợt mưa lớn sẽ cản trở quá trình thu hoạch tại Brazil.
Còn tại khu vực Tây Nguyên - thủ phủ cà phê chính của Việt Nam - đang bước vào mùa mưa, kết thúc đợt khô hạn khốc liệt, thuận lợi hơn cho sản xuất cà phê. Tuy nhiên, tồn kho cà phê của nước ta được đánh giá gần như đã cạn kiệt.
Theo số liệu thống kê, 7 tháng đầu niên vụ 2023-2024 (từ tháng 10/2023 đến tháng 4/2024), Việt Nam xuất khẩu hơn 1,1 triệu tấn cà phê nhân, giảm 1,5% so với cùng kỳ niên vụ 2022-2023. Với kết quả này, nước ta đã xuất khẩu khoảng 65-70% trong tổng sản lượng dự kiến vào khoảng 1,6-1,7 triệu tấn của niên vụ hiện tại.
Hiện Việt Nam vẫn là nguồn cung cà phê Robusta lớn nhất thế giới. Thế nhưng, những tháng gần đây, lượng cà phê xuất khẩu có chiều hướng sụt giảm.
Báo cáo mới nhất của Bộ NN-PTNT cho thấy, tính đến hết tháng 5/2024, nước ta xuất khẩu khoảng 833 nghìn tấn cà phê, thu về 2,9 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, lượng cà phê xuất khẩu giảm 3,9%, nhưng giá trị tăng mạnh 44,1% do giá cà phê tăng và neo ở mức cao.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo sản lượng cà phê Arabica của Brazil niên vụ 2023-2024 sẽ tăng 12,8% so với niên vụ trước, đạt 44,9 triệu bao nhờ năng suất cao hơn và diện tích trồng tăng. Sản lượng cà phê Arabica của Colombia dự kiến cũng tăng 7,5%, đạt 11,5 triệu bao... Trong khi dự báo sản lượng cà phê Robusta toàn cầu giảm 3,3%, còn 74,1 triệu bao.
Nhà kinh doanh cà phê Volcafe tính toán mức thâm hụt cà phê Robusta toàn cầu năm 2024-2025 là 4,6 triệu bao. Mức này dù thấp hơn mức đã bị thâm hụt đến 9 triệu bao niên vụ 2023-2024 nhưng là năm thứ 4 liên tiếp thâm hụt cà phê Robusta.
Carsten Fritsch - một nhà phân tích hàng hóa của Commerzbank Đức - cho rằng, các xung đột địa chính trị đang gây thách thức tới thị trường cà phê, nhất là với cà phê Robusta vì nguồn cung chủ yếu từ khu vực Đông Nam Á. Do đó, giá cà phê Robusta có thể tăng đột ngột.
Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam ước tính sản lượng cà phê niên vụ 2023-2024 của nước ta giảm 10% so với vụ trước, còn khoảng 1,6 triệu tấn (tương đương 26 triệu bao loại 60kg).
Hiện các quỹ đầu cơ gia tăng vị thế mua ròng, với dự báo nguồn cung Robusta từ Việt Nam tiếp tục khan hiếm trong thời gian tới. Điều này thúc đẩy giá cà phê nội địa Việt Nam đi lên, khi nhu cầu của các nhà rang xay thế giới với Robusta vẫn rất cao.
Song giá cà phê có chạm đỉnh cũ hay không còn phụ thuộc nhiều vào dòng tiền đầu cơ có quay trở lại với mặt hàng này.