Trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Philadelphia Inquirer hôm 30/6, ông Zelensky cho biết Ukraine “có thể tìm ra một hình mẫu” cho giải pháp tiềm năng nhằm chấm dứt xung đột với Nga. Tổng thống Ukraine đề cập đến thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian dàn xếp 2 năm trước, giúp thiết lập hành lang xuất khẩu nông sản từ các cảng của nước này.

tong thong Ukraine Guardian.jpg
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: The Guardian

Theo ông Zelensky, Ankara và Liên Hợp Quốc đã ký các thỏa thuận riêng với Moscow và Kiev. “Việc đó đã thành công. Hành lang xuất khẩu ngũ cốc sau đó đã tồn tại đủ lâu”, người đứng đầu Ukraine bày tỏ.

Ông Zelensky tin Moscow và Kiev có thể ký kết các thỏa thuận về “sự toàn vẹn lãnh thổ, năng lượng và tự do hàng hải” theo hình thức tương tự. Ông đề xuất có thể mời các nước khác ở châu Á, châu Phi hay Nam Mỹ tham gia hòa giải. Tuy nhiên, ông Zelensky lưu ý, thỏa thuận cuối cùng phải “phù hợp” với Kiev và dựa trên các điều khoản của Ukraine.

Hai nước láng giềng đã đổ lỗi cho nhau về sự đổ vỡ đối thoại. Đài RT đưa tin, Moscow và Kiev đã gần đạt được một thỏa thuận ngũ cốc khác vào tháng 3 năm nay, nhưng các nhà đàm phán Ukraine “đột ngột rời đi” sau 2 tháng thương lượng.

Tổng thống Zelensky lâu nay vẫn tìm cách thúc đẩy kế hoạch hòa bình 10 điểm do ông đề xuất, nhưng Moscow nhất quyết bác bỏ. Nhà chức trách Nga coi kế hoạch này là “phi thực tế” khi đòi hỏi Moscow phải trao trả bán đảo Crưm, trả tiền bồi thường thiệt hại do xung đột gây ra cũng như lập tòa án xét xử các sai phạm của quân Nga trong xung đột, …

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra một loạt điều kiện tiên quyết cho các cuộc hòa đàm với Ukraine, bắt đầu bằng việc Kiev phải công nhận chủ quyền của Moscow đối với Crưm và 4 vùng mới sáp nhập vào Nga hồi tháng 10/2022 (gồm Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhia), Ukraine phải giảm quy mô quân đội cũng như rút lại kế hoạch gia nhập NATO để trở thành một quốc gia trung lập.