“Thế giới của chúng ta đang gặp nguy hiểm và tê liệt", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh trong bài phát biểu khai mạc hội nghị cấp cao thường niên của Đại hội đồng LHQ ngày 20/9.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres phát biểu khai mạc hội nghị cấp cao thường niên của Đại hội đồng LHQ ở New York, Mỹ ngày 20/9. Ảnh: AP

Theo AP, các phát biểu của ông Guterres phản ánh một thế giới đầy căng thẳng và lo lắng. Tổng thư ký LHQ đề cập đến chiến sự Nga - Ukraine và các cuộc xung đột gia tăng trên khắp thế giới, tình trạng khẩn cấp về khí hậu, tình hình tài chính tồi tệ của các nước đang phát triển và những trở ngại đối với các mục tiêu của Liên Hợp Quốc cho năm 2030, bao gồm cả chấm dứt tình trạng nghèo cùng cực và đảm bảo giáo dục chất lượng cho mọi trẻ em.

Ông cũng cảnh báo “một rừng cờ đỏ” xung quanh các công nghệ mới, bất chấp những tiến bộ đầy hứa hẹn về việc chữa lành bệnh tật và kết nối mọi người. Lãnh đạo LHQ tin, các nền tảng truyền thông xã hội dựa trên mô hình “kiếm tiền từ sự phẫn nộ, tức giận và tiêu cực”. Ông nói, trí tuệ nhân tạo “đang làm tổn hại đến tính toàn vẹn của hệ thống thông tin, phương tiện truyền thông và cả nền dân chủ”.

Ông Guterres đánh giá, thế giới thậm chí còn thiếu sự khởi đầu của “một kiến trúc toàn cầu” để đối phó với những ảnh hưởng tiêu cực do các công nghệ mới này gây ra vì “căng thẳng địa chính trị”.

Dẫu vậy, ông Guterres trấn an rằng vẫn còn hy vọng. Ông cho chiếu một đoạn video về con tàu đầu tiên được Liên Hợp Quốc ủy thác theo thỏa thuận giữa Ukraine và Nga, có LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, chở ngũ cốc từ Ukraine đến vùng Sừng châu Phi, nơi hàng triệu người đang bên bờ vực của nạn đói. Ông Guterres gọi đây là ví dụ về lời hứa và hy vọng "trong một thế giới đầy hỗn loạn".

Ông Guterres khẳng định, hợp tác cũng như đối thoại là con đường duy nhất để tiến về phía trước và đó cũng là hai nguyên tắc cơ bản của LHQ kể từ khi tổ chức lớn nhất hành tinh này được thành lập sau Thế chiến hai. Ông khuyến cáo "không cường quốc hoặc một nhóm nào có thể chỉ huy".

"Chúng ta hãy hành động như một khối thống nhất, một liên minh của thế giới, với tư cách là các quốc gia đoàn kết”, ông Guterres kêu gọi các nhà lãnh đạo đang tụ họp trong hội trường rộng lớn của Đại hội đồng tại New York, Mỹ. Song, lãnh đạo LHQ cũng thừa nhận, sự chia rẽ địa chính trị đang làm xói mòn công việc của Hội đồng Bảo an LHQ, luật pháp quốc tế, lòng tin của người dân vào các thể chế dân chủ và hầu hết các hình thức hợp tác quốc tế.

Tổng thư ký LHQ nhận định: “Sự phân hóa giữa các nước phát triển và đang phát triển, giữa Bắc và Nam, giữa những nước đặc quyền và phần còn lại, ngày càng trở nên nguy hiểm hơn. Đó là gốc rễ của những căng thẳng địa chính trị và sự thiếu tin tưởng đã đầu độc mọi lĩnh vực hợp tác toàn cầu, từ vắc-xin đến các biện pháp trừng phạt và thương mại".

Trước khi phiên họp Đại hội đồng LHQ khai mạc, gần 150 nhà lãnh đạo và bộ trưởng đeo khẩu trang để tránh sự kiện siêu lây nhiễm Covid-19 đã đi đây đó trong hội trường, trò chuyện cá nhân và theo nhóm. Theo AP, đó là dấu hiệu cho thấy, bất chấp tình trạng thế giới bị chia cắt, LHQ vẫn là nơi tập hợp trọng yếu của các tổng thống, thủ tướng, quốc vương và bộ trưởng.

Sau năm 2020 họp hoàn toàn trực tuyến và năm 2021 kết hợp cả hình thức trực tuyến và trực tiếp vì đại dịch, năm nay hội nghị được tổ chức trực tiếp và chỉ những đại biểu có mặt mới có thể phát biểu, ngoại trừ một trường hợp được đặc cách là Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. 

Tuấn Anh