Chả mực Hạ Long
Nhắc đến đặc sản Quảng Ninh không thể không kể đến món chả mực Hạ Long nổi tiếng, được ví như tinh hoa ẩm thực của vùng đất này.
Chả mực được chế biến từ những con mực tươi ngon bắt về từ vùng biển Hạ Long, đem sơ chế sạch rồi xay ra, nặn thành từng miếng vừa lòng bàn tay. Chả mực rán lên vàng ruộm, thơm phức, phần chả mềm, đậm đà xen lẫn những miếng mực nhỏ giòn “sần sật” bên trong.
Chả mực thường xuất hiện trên những mâm cỗ cưới hỏi, dịp lễ Tết hay mâm cơm đãi khách của các gia đình ở Quảng Ninh. Đặc sản này có giá từ 350.000 - 450.000 đồng/kg, được cả người dân địa phương và thực khách gần xa yêu thích.
Bún cù kỳ
Tại Việt Nam, cù kỳ thường sống ở những vùng biển nước ấm như Khánh Hòa, Hải Phòng,... nhưng cù kỳ Quảng Ninh được đánh giá là thơm ngon, nổi tiếng hơn cả.
Cù kỳ cũng là nguyên liệu chế biến nên món bún nức tiếng ở Hạ Long. Thân cù kỳ được xay nhỏ rồi lọc bã, lấy nước cốt để nấu nước dùng. Phần gạch cù kỳ được lấy từ mai, đem phi thơm với hành khô, nêm nếm gia vị để làm thành riêu, giống như riêu cua.
Càng cù kỳ có màu sắc bắt mắt nên một số quán thường để lại ít vỏ kẹp cho sinh động, hấp dẫn. Sau đó, càng được đem xào sơ qua với hành tỏi, nêm nếm chút gia vị cho đậm đà.
Sam biển
Con sam là sinh vật sống ở biển, nơi có thủy triều cao và được tìm thấy nhiều ở các vùng biển Quảng Ninh, Hải Phòng như vùng biển Cát Bà, Hạ Long hay Quảng Yên…
Theo những ngư dân có kinh nghiệm, mùa sam kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9 dương lịch hàng năm. Lúc này, sam cái cũng có nhiều trứng và thịt béo, chắc. Ở Quảng Ninh, sam biển có quanh năm nhưng nhiều và ngon nhất là từ tháng 10 đến tháng 2 âm lịch.
Thịt sam tuy ngon nhưng quá trình chế biến rất kỳ công, phải những đầu bếp giàu kinh nghiệm mới thực hiện được. Nếu sơ chế sam biển không cẩn thận có thể gây ngộ độc cho người ăn (Ảnh: Quốc Đạt, Võ Linh).
Sam sau khi sơ chế sạch sẽ có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như: sụn sam nướng, thịt sam xào miến, sam xào sả ớt, chân sam xào chua ngọt, lẩu sam,... Nhưng ngon và phổ biến nhất, "được lòng" thực khách chính là món nộm thịt sam và chân sam xào chua ngọt.
Sá sùng
Sá sùng là một loại hải sản quý hiếm, thường được tìm thấy ở vùng biển Quan Lạn, Quảng Ninh. Không chỉ là nguyên liệu làm nên nhiều món ăn ngon, sá sùng còn có công dụng chữa một số chứng bệnh và tăng cường sức khỏe.
Sá sùng có thể chế biến thành các món với hương vị đặc trưng như sá sùng khô rang, sá sùng nướng, sá sùng xào sả ớt, cháo sá sùng,…
Loài hải sản này còn có vị ngọt thanh đặc biệt nên thường được sấy khô, sử dụng như một loại gia vị tạo độ ngọt cho các món phở, bún ở Quảng Ninh (Ảnh: Vũ Huyền, Phong DT).
Theo người dân địa phương, để thu được 1kg sá sùng khô phải sử dụng đến 10 - 11kg sá sùng tươi. Bởi vậy, đặc sản này có giá thành rất cao, dao động từ 4-5 triệu đồng/kg.
Cháo ngán
Nhắc đến các loài hải sản nổi tiếng ở đất mỏ Quảng Ninh, người ta phải nghĩ ngay đến ngán - sinh vật có bề ngoài giống ngao nhưng to hơn và được cho là rất bổ dưỡng.
Ngán ở vùng biển Quảng Ninh có vị thơm và ngọt đặc trưng (Ảnh: Cháo Xíu, Tam Anh).
Ngán được người dân Quảng Ninh chế biến thành đủ các món khác nhau như ngán hấp, ngán nướng, gỏi ngán, miến xào ngán, canh ngán,… nhưng phổ biến và được ưa chuộng hơn cả là cháo ngán.
Trong quá trình nấu, ngán tiết ra các chất dinh dưỡng, giúp món cháo thơm ngon, đậm đà và có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Được biết, tronh thịt ngán có đầy đủ các chất protid, glucid, lipid, nhiều vitamin và những chất khoáng cần thiết cho cơ thể.
Ngoài các món ăn trên, du khách có thể mua một số đặc sản Quảng Ninh về làm quà cho người thân, bạn bè như bánh gật gù, gà đồi Tiên Yên, chả rươi Đông Triều, măng trúc Yên Tử,…