'Trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ cần giữ vững cốt cách như tùng, như bách'

Sáng 16/2, tại trụ sở Trung ương Đảng, lãnh đạo Đảng, Nhà nước tổ chức gặp mặt đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ Xuân Quý Mão 2023.

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng chủ trì hội nghị. Dự cuộc gặp mặt có 330 đại biểu, trong đó có 210 đại biểu đại diện cho giới trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ có nhiều thành tích trong công tác.

Với tình cảm chân thành, tinh thần trách nhiệm cao, các đại biểu nêu nhiều ý kiến mong muốn Đảng, Nhà nước tiếp tục quan tâm, động viên, xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ không ngừng lớn mạnh, đóng góp nhiều hơn cho đất nước trong tình hình mới.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều kiến nghị cần có sự đầu tư cho các nhà văn: "Không phải đầu tư về tiền, điều kiện sống, mà điều quan trọng là đầu tư lòng tin của Đảng, Nhà nước vào các nhà văn". Theo ông, sự đầu tư đó sẽ tạo ra cảm hứng và sự thấu hiểu lớn nhất về các nhà văn, bởi "khi chúng ta đặt lòng tin thì họ sẽ mở lòng tất cả, bày tỏ tất cả và dấn thân".

Ông Thiều cho rằng, cần đầu tư thêm không gian sáng tạo, đồng thời khẳng định, "chưa bao giờ các nghệ sĩ được quyền sáng tạo, được quyền bày tỏ, được quyền phản biện như bây giờ".

Tại Hội nghị văn hoá toàn quốc năm 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đặt tin tưởng rất lớn vào đội ngũ văn nghệ sĩ.

Tuy nhiên, theo ông Thiều, những năm gần đây, các nhà văn chưa có những tác phẩm xứng tầm với dân tộc, thời đại, trong khi đây không chỉ là đòi hỏi của cá nhân mà còn là đòi hỏi của nhân dân, dân tộc, thời đại.

Còn GS.TS Nguyễn Quốc Sỹ - nhà khoa học Vật lý và Công nghệ Plasma, kiều bào tại Nga nói về việc thu hút, tập hợp lực lượng trí thức cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Ông góp ý, cần lấy lực lượng trí thức là trung tâm, chủ thể để quyết định thành công hay thất bại sự nghiệp này.

Đặc điểm của trí thức là khả năng tư duy độc lập, có phương pháp khoa học, phản biện khách quan, chấp nhận những khó khăn để phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, đất nước. Do vậy, ông kiến nghị cần tạo môi trường làm việc sống và cống hiến cho trí thức; chính quyền các cấp và toàn xã hội nên cầu thị, lắng nghe trí thức. Đồng thời đánh giá khách quan, khen thưởng kịp thời, có chế độ đãi ngộ hợp lý cho trí thức, có như vậy, họ mới sẵn sàng làm việc, cống hiến, đem sức mình phục vụ nhân dân, đất nước.

Ông cũng nhấn mạnh những "thủ lĩnh trí thức phải là người có tâm, có tầm, có trí thức, văn hóa và tuyệt đối trung thành với quyền lợi của quốc gia, dân tộc".

Nguyên khí của quốc gia, vốn quý của dân tộc

Phát biểu tại gặp mặt, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng vui mừng gặp mặt trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ, cuộc gặp càng thêm ý nghĩa khi chuẩn bị kỷ niệm 80 năm ra đời đề cương văn hóa Việt Nam. Ông nhận định các ý kiến phát biểu đều tâm huyết, sâu sắc, giàu cảm xúc: “Mỗi lần gặp các bác, các anh, các chị thì chúng tôi học thêm được cách sử dụng từ ngữ, được nuôi dưỡng cảm xúc, truyền thêm cảm hứng, thôi thúc sự dấn thân… để cống hiến nhiều hơn”.

Qua các ý kiến từ nhiều lĩnh vực, Thường trực Ban Bí thư nhận thấy các ý kiến đều bày tỏ niềm vui trước những dấu ấn của đất nước đạt được trong thời gian qua, cùng những đề xuất thiết thực, có ý nghĩa cho năm tới. 

Năm 2022, tình hình thế giới, khu vực, trong nước bên cạnh thuận lợi, thời cơ còn có những khó khăn, thách thức, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng đã điểm lại một số nét chính về thành tựu của đất nước. 

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ông Võ Văn Thưởng hoan nghênh, biểu dương những đóng góp quan trọng của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ vào thành tựu chung của đất nước những năm vừa qua.

Hiền tài là nguyên khí quốc gia - nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay khi nước nhà gặp khó khăn, Bác Hồ đã đặc biệt quan tâm đến thu hút nhân tài cho cuộc kháng chiến cứu quốc. Thường trực Ban Bí thư dẫn lại câu nói của Bác Hồ: “Nước nhà cần phải kiến thiết. Kiến thiết cần phải có nhân tài”.

Ngày nay với dân số gần 100 triệu người và hơn 5 triệu đồng bào ở nước ngoài, ông Võ Văn Thưởng cho rằng, người có tài, có đức sẽ nhiều hơn rất nhiều. “Đội ngũ các nhà khoa học, trí thức, văn nghệ sĩ chính là nguyên khí quốc gia, là vốn quý của dân tộc”, Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh.

Hiện nay Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã tập hợp khoảng 2,2 triệu trí thức, nhà khoa học; còn Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tập hợp hơn 40.000 văn nghệ sĩ. Ngoài ra, còn lực lượng hùng hậu các nhà khoa học, trí thức, văn nghệ sĩ hoạt động ở nhiều lĩnh vực đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài. 

Đảng, Nhà nước luôn chăm lo, tạo mọi điều kiện có thể để thúc đẩy, giải phóng năng lượng nghiên cứu, sáng tạo, tìm tòi của đội ngũ nhà khoa học, trí thức, văn nghệ sĩ trên tinh thần cùng chia sẻ và nhân lên niềm cảm hứng, khát vọng và quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam.

Để tiếp tục xây dựng, phát triển, phát huy sứ mệnh, vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Thường trực Ban Bí thư cho rằng, các cấp tiếp tục quán triệt nhận thức về vị trí, tầm quan trọng của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ.

Tập trung hoàn thiện hệ thống thể chế theo hướng "tạo động lực để đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ phát triển năng lực, tạo cơ hội, điều kiện cần thiết để cống hiến". Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng, đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân tài trong và ngoài nước. Ngoài ra cũng cần "tôn trọng và có cơ chế phù hợp để nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện của chuyên gia đối với những vấn đề của đất nước".

Từng làm công tác tuyên giáo, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng cho biết, các trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ tại mỗi cuộc gặp, trao đổi đều có những ý kiến thẳng thắn, chân thành; với những kiến nghị, đề xuất hợp lý ông đều đồng tình, ủng hộ. Ở cương vị Thường trực Ban Bí thư, ông Võ Văn Thưởng khẳng định sẽ vẫn luôn luôn lắng nghe các ý kiến, góp ý.

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng cho biết, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ nước nhà có vai trò quan trọng, có ý nghĩa then chốt với vận mệnh và tương lai của dân tộc.

Ông đề nghị các nhà khoa học, trí thức, văn nghệ sĩ trong và ngoài nước tiếp tục tận tâm, tận hiến với quốc gia dân tộc, “giữ vững cốt cách tinh thần như tùng, như bách”; không ngừng phát huy tài năng, trí tuệ; tăng cường đoàn kết, hợp tác; chú trọng đào tạo, dìu dắt thế hệ kế cận; sẵn sàng gánh vác trọng trách.

Thường trực Ban Bí thư tin tưởng đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ sẽ vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thách thức để có thêm những thành tựu mới, đóng góp vào sự vững mạnh của dân tộc, tiếp tục bồi đắp và làm rạng rỡ trí tuệ, bản lĩnh Việt Nam.