Doraemon (tên phiên bản cũ tại Việt Nam là Đôrêmon) là một nhân vật thuộc loại robot phỏng hình mèo trong bộ truyện và phim hoạt hình cùng tên rất được lòng độc giả Việt Nam từ khi ra mắt tới nay. Chú sinh ngày 3/9/2112 và mỗi năm đều được fan tổ chức các buổi sinh nhật ấm cúng tình yêu thương. Cho dù năm nay cậu mới có... -98 tuổi!
Tên Doraemon gồm dora xuất phát từ nora neko (chú mèo bị lạc) trong tiếng Nhật, không phải từ tên bánh dorayaki trong tiếng Nhật, và -emon thường gặp trong các tên truyền thống ở Nhật Bản, ví dụ: Ishikawa Goemon. Trong tập phim năm 2007, nhân ngày sinh nhật của Doraemon, chủ nhà máy nơi sản xuất cậu ta gọi cậu là 'MS-903'. Ở nhiều nước nói tiếng Anh, Doraemon được gọi theo cách ký âm rōmaji, đây cũng là cách gọi mới trong lần tái bản bộ truyện tranh cùng tên gần đây của NXB Kim Đồng. Trong truyện, cậu ta thường bị gọi lầm là chồn. Trong phiên bản truyện tranh tại Việt Nam, cậu còn được gọi bằng tên thân mật "Mèo Ú".
Trong các tập truyện, Doraemon đều được vẽ với hình dáng tròn ủng như trái banh và bàn tay của chú cũng vậy (Nobita đã lợi dụng điểm yếu này để chú thường bị thua ở trò oẳn tù tì do chỉ ra được nắm đấm). Cả người chú có màu xanh lam, riêng phần trước ngực, nơi đeo túi thần kỳ thì có màu trắng. Ở vài tập truyện đầu tiên, hình dáng Doraemon được vẽ với đầu nhỏ nhưng thân hình lại to. Nhưng sau đó thì Doraemon trở nên cân đối hơn. Doraemon có một cái mồm rộng đến nỗi có thể nuốt vừa một cái chậu lớn.
Doraemon là một chú mèo máy vui tính, khá nhanh trí nhưng đôi lúc lại lẩm cẩm. Cậu ta mắc chứng ám ảnh sợ chuột, đặc biệt là chuột nhắt. Đó là do khi ở thế kỉ XXII, khi ngủ quên, chú đã bị một con chuột gặm cụt mất đôi tai. Mỗi khi gặp chuột nhắt, chú đều chạy trốn rất nhanh, nhiều khi sợ quá và bất tỉnh. Đặc điểm này của Doraemon đã gây ra nhiều điều rắc rối cho mọi người và Nobita cũng lợi dụng điều này để vòi vĩnh những bảo bối trong chiếc túi thần kỳ.
Tuy tên của Doraemon không xuất phát từ bánh dorayaki nhưng loạt truyện đã dựa trên sự giống nhau phát âm (dora-), thứ bánh này (các bản dịch tiếng Việt gọi là bánh rán) đã trở thành thức ăn mà Doraemon thích nhất. Đây là thứ bánh truyền thống của Nhật Bản. Doraemon từng nói rằng nếu không có bánh rán thì chú sẽ không sống nổi. Chính vì thích bánh rán nên chú thường được mời ăn khi Nobita muốn mượn bảo bối nào đó. Trong các tập truyện tranh Doraemon, ban đầu cậu thường từ chối Nobitakhi cậu mượn bảo bối.
Nhưng sau đó cậu đều đồng tình và cho mượn. Có điều là các bảo bối đều được Nobita sử dụng không đúng mục đích và thường có những cảnh như khoe Shizuka hay bị Jaian, Suneo tịch thu, sau đó gây ra các tình huống trớ trêu khiến cho truyện Doraemon trở nên hấp dẫn. Trong những cuộc phiêu lưu, Doraemon luôn là vị cứu tinh của chúng bạn nhờ chiếc túi thần kì chứa đủ các bảo bối của thế kỉ 22 nhưng hơn cả đó là cậu có một tấm lòng nhân hậu, dũng cảm, luôn giúp đỡ bạn bè khi khó khăn.
Doraemon còn có một cô bạn gái (mèo thật) là Mimi, chú đã từng vất vả để chinh phục cô nàng đỏng đảnh này. Bên cạnh đó cậu cũng làm quen với nhiều mèo khác và có cả nhóm mèo bạn thân của Doraemon. Thỉnh thoảng ta thấy cô và Doraemon cùng đi picnic (các tập truyện ngắn), Nobita rất bực mình vì đôi khi Doraemon đi chơi với Mimi mà không cho cậu mượn bảo bối. Cuộc sống thực sự của Doraemon thường không được phản ánh đầy đủ mà chủ yếu là qua những tình huống liên quan đến Nobita.
Doraemon là nhân vật hoạt hình duy nhất trong số 22 nhân vật nổi bật của châu Á (Asian Heroes) trong một bài báo có tựa đề The Cuddliest Hero in Asia (Anh hùng đáng yêu nhất ở châu Á) do tạp chí TIME bầu chọn. Tháng 3 năm 2008, chính phủ Nhật Bản đã chọn Doraemon là Đại sứ hoạt hình chính thức của Nhật Bản trong một buổi lễ do đích thân Ngoại trưởng Nhật Bản Komura Masahiko chủ trì. Với những bảo bối của mình, Doraemon theo một cuộc bầu chọn năm 2007 trên trang tin tức Oricon thậm chí đã được xếp thứ hai trong "danh sách các nhân vật manga quyền năng nhất", chỉ sau Son Goku của Bảy viên ngọc rồng.
Theo Tiin