Các quy định siết chặt trợ cấp xe điện của chính phủ Mỹ xoay quanh Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) vừa được công bố vào ngày 1/12 vừa qua đã gây ra không ít các tranh cãi. Đặc biệt, chính phủ Trung Quốc, bên được xếp vào danh mục FEOC – “Thực thể nước ngoài cần quan tâm” bên cạnh 3 quốc gia khác là Nga, Iran và Triều Tiên, vừa có các phản ứng đầu tiên.
Về cơ bản, sự điều chỉnh quy định mới xoay quanh IRA của chính phủ Washington nhắm tới việc loại trừ hoàn toàn các loại xe điện có sử dụng pin, linh kiện và các nguyên vật liệu chế tạo pin có nguồn gốc sản xuất hay khai thác tại các quốc gia FEOC, bất chấp tỉ lệ % của các linh kiện, nguyên vật liệu này chiếm bao nhiêu đi chăng nữa.
Trước thông tin trên, hãng Reuters cho biết, phía Trung Quốc đã phản bác và cho rằng, các chính sách mới của Mỹ đang đi ngược lại với quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Chính quyền Bắc Kinh đánh giá rằng Đạo luật IRA bổ sung mới là chính sách phi thị trường, có tính loại trừ nhắm vào Trung Quốc, có thể cản trở và phá vỡ nghiêm trọng các hoạt động thương mại và đầu tư quốc tế.
Reuters cũng cho biết, chính phủ Trung Quốc khẳng định một số thành viên WTO đang bày tỏ sự quan ngại của mình với chính sách mới của Mỹ và đồng ý rằng các quy định siết chặt mới này đang vi phạm các nguyên tắc cơ bản của WTO.
Tờ Insideev đánh giá, các điều kiện mới của IRA sẽ làm hạ nhiệt đối với thị trường tiêu thụ xe điện Mỹ khi một số mẫu xe hiện đang bán chạy có thể sẽ bị loại trừ một phần hoặc toàn bộ khỏi chính sách tín dụng thuế kể từ năm 2024 do không thể đáp ứng được các yêu cầu.
Hiện nay, nhiều mẫu xe điện tại Mỹ và trên thế giới đều đang sử dụng hàm lượng đáng kể linh kiện, thậm chí là bộ pin do Trung Quốc sản xuất. Để đáp ứng được quy định mới của Mỹ, các nhà sản xuất xe điện sẽ khó có thể thay đổi ngay nguồn linh kiện sản xuất xe trong một thời gian ngắn. Thậm chí, nhiều hãng sẽ phải chịu thiệt hại nặng và phải thay đổi rất nhiều những chính sách ngắn hạn của mình.
Trước mắt, tại Mỹ, từ năm 2024, mẫu xe điện Tesla Model 3 sẽ bị giảm khoản hỗ trợ tín dụng thuế xuống còn 3.750 USD, mẫu Mustang Mach -E không còn đủ điều kiện để nhận khoản tín dụng này.
Theo quy định hiện nay của Bộ Tài chính Mỹ, các mẫu xe điện sản xuất tại Bắc Mỹ có trên 50% tổng giá trị các loại linh kiện trong bộ pin được chế tạo hoặc lắp ráp tại Bắc Mỹ và trên 40% tổng giá trị các loại nguyên liệu chế tạo pin được khai thác, chế biến hoặc tái chế tại Bắc Mỹ, các nước ký FTA với Mỹ (kèm nhiều điều kiện khác) sẽ nhận được đầy đủ khoản tín dụng 7.500 USD .
Song, từ 1/1/2024, các mẫu xe điện có bộ phận pin được sản xuất hoặc lắp ráp tại các nước thuộc nhóm FEOC sẽ chỉ nhận được khoản tín dụng 3.750 USD. Từ năm 2025, tất cả các mẫu xe điện vẫn sử dụng các loại linh kiện có nguồn gốc từ FEOC đều sẽ bị loại bỏ hoàn toàn khỏi chương trình ưu đãi tín dụng thuế.
Hùng Dũng (theo Insideev)