Vụ hỏa hoạn xảy ra lúc rạng sáng ngày 21/4, tại căn nhà cạnh khu tập thể B9 Kim Liên (ngõ 65 Phạm Ngọc Thạch, Đống Đa, Hà Nội), ghi nhận ban đầu, nhà có 2 tầng, 1 tum, tổng diện tích khoảng 65m2, có lối thoát hiểm trên tum (tầng 1 diện tích khoảng 33m2, tầng 2 diện tích khoảng 20m2, tầng 3 khoảng 10m2).
Theo UBND quận Đống Đa, mặc dù đám cháy không lớn, lực lượng chữa cháy có mặt kịp thời và dập tắt sớm, nhưng do căn nhà dạng ống nhỏ, không có đường thoát nhiệt khiến nhiệt độ cao và khói bốc nhanh.
Thực tế, đã có nhiều vụ cháy xảy ra tại những căn nhà phố, nhà ống. Cách đây khoảng 1 năm trước, cũng trên địa bàn quận Đống Đa đã xảy ra vụ cháy ở số nhà 311 Tôn Đức Thắng là ngôi nhà hình ống, cao 3 tầng, 1 tum, có mái lợp tôn hàn sắt, diện tích mặt sàn mỗi tầng khoảng 60m2, mặt tiền rộng khoảng 3,2m, nhà có lối ra vào duy nhất là cửa chính. Ngôi nhà được gia đình sử dụng để kinh doanh đồ sơ sinh (bỉm, sữa...). Các mặt hàng xếp trên các kệ tủ hàng đặt ở tầng 1. Các tầng 2, tầng 3 và tầng tum cũng chứa hàng và là nơi sinh hoạt của gia đình.
Nêu vấn đề về việc thoát hiểm trong nhà ống, chuyên gia xây dựng cho rằng, nhà ống hạn chế thoát nạn thì đúng nhưng nếu đầu tư đúng mức có hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động thì nhà ống vẫn đảm bảo an toàn.
Ghi nhận tại khu tập thể B9 Kim Liên xảy ra vụ cháy nghiêm trọng rạng sáng nay, gần như toàn bộ các hộ dân tại đây đều cơi nới thêm diện tích để sử dụng, chằng chịt “chuồng cọp”. Có những "chuồng cọp" đua ra nhiều mét, gây mất an toàn khi xảy ra cháy, nổ.
Nhìn nhận từ thực tế hiện nay, không chỉ ở khu tập thể B9 Kim Liên, tại nhiều chung cư cũ đến nhà ở riêng lẻ nhiều gia đình cơi nới, xây dựng “chuồng cọp” như vậy coi như tự nhốt mình trong sự nguy hiểm trong lồng sắt bít kín. Trong khi đó, theo chuyên gia về nguyên tắc người thiết kế không bao giờ thiết kế như vậy nhưng người sử dụng lại tự biến đổi.
Theo KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cần nhìn nhận khách quan. Không thể cứ đổ lỗi cho thiết kế nhà ống. Về thiết kế nhà ống, đô thị cũ phải chấp nhận nhưng vấn đề ở đây là phải thích ứng, ứng phó với thực tế. Đặc biệt ban công không làm chuồng cọp vừa vi phạm trật tự xây dựng, mất mỹ quan đô thị vừa mất an toàn.
Trong vụ cháy căn nhà cạnh khu tập thể B9 Kim Liên, ông Tùng cho rằng, cần làm rõ căn hộ bị cháy có tình trạng xây dựng trái phép hay không?
Bên cạnh đó, vị Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam nêu lên thực trạng những phần đất lưu không giáp với các khu tập thể cũ xảy ra tình trạng bị người dân lấn chiếm, xây dựng trái phép. Đây là thực trạng tồn tại ở rất nhiều khu chung cư cũ ở Hà Nội.
“Để xảy ra tình trạng như vậy, trách nhiệm thuộc các cơ quan quản lý từ cấp phường, quận, sở, thành phố... buông lỏng quản lý. Cần làm rõ căn hộ bị cháy có tình trạng xây dựng trái phép hay không? Nếu có phải làm rõ trách nhiệm của cán bộ quản lý địa bàn về mặt xây dựng để xử lý nghiêm” – ông Tùng nói.
Tình trạng mất an toàn ở những khu tập thể đã được xây dựng từ thế kỷ trước không phải đến bây giờ mới được nhắc đến. Đi kèm với tình trạng xuống cấp về kết cấu là các vấn đề về cơi nới, làm chuồng cọp được nhắc đến với tình trạng "nhà đeo ba lô, chống lạng", mất an toàn về cháy nổ... nhất là về thực tế đang tồn tại rất phổ biến là cơi nới "chuồng cọp".
KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội cho biết, theo thiết kế ban đầu của nhà tập thể tại Hà Nội đều đã tính toán đến yếu tố an toàn thoát hiểm. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, vấn đề an toàn, thoát hiểm khi có sự cố không được quan tâm đúng mức. Đồng thời, ý thức giữ gìn an toàn cháy nổ của một bộ phận người dân chưa cao nên từng xảy ra không ý vụ việc đáng tiếc.
Cũng theo KTS Đào Ngọc Nghiêm, trong nhiều năm qua, vấn đề cải tạo xây dựng lại nhà chung cư cũ được đặt ra nhưng đến nay thực hiện chưa được nhiều. Nguyên nhân thì có nhiều như thiếu nguồn lực, cơ chế thoả thuận hỗ trợ đền bù di dời, quy hoạch... Vài năm qua, Bộ Xây dựng, TP Hà Nội và nhiều cơ quan ban ngành đang tích cực đẩy mạnh cải tạo nhà chung cư cũ ở Hà Nội. Tuy nhiên, vẫn còn không ít vướng mắc cần tháo gỡ, nhất là vấn đề đền bù di dời.
"Vụ cháy khiến 5 người tử vong ở nhà tập thể B9 Kim Liên là thêm 1 hồi chuông cảnh báo về an toàn công trình nhà ở cũ, xuống cấp trong nội đô nói chung, nhà tập thể nói riêng", ông Nghiêm nói.
Theo KTS Phạm Thanh Tùng, cần phải làm mạnh tay quyết liệt với vấn đề cơi nới xây dựng chuồng cọp. Để tránh tình trạng này luật pháp phải nghiêm, vi phạm là phải phá dỡ. Cơi nới như vậy không cháy thì cũng mất an toàn sập đổ.
"Những người dân đang sinh sống ở nhà chung cư cũ trước hết cần tự rà soát lại căn hộ của mình, chủ động loại bỏ các nguy cơ mất an toàn, lưu ý đến các vấn đề về phòng chống an toàn cháy nổ, tạo đường thoát hiểm khi có sự cố. Cần chủ động phương án, kỹ năng thoát hiểm để bảo vệ bản thân và gia đình" - ông Tùng nói.
Thuận Phong
.svg){kind=icon}
