Anh Đặng Văn Trường, sinh năm 1996, ở thị trấn Phố Lu (Bảo Thắng) là người thích du lịch, khám phá. Tranh thủ dịp cuối tuần, anh rủ nhóm bạn đi “phượt” trên cung đường Bảo Thắng - Mường Khương - Si Ma Cai. Khi đi qua địa phận xã Tả Ngài Chồ (Mường Khương), thấy một nhà bia tưởng niệm liệt sĩ được xây dựng khang trang ngay cạnh Quốc lộ 4D, cả nhóm dừng lại chụp ảnh lưu niệm.
Ngoài thông tin ngắn gọn trên bia ghi công, anh Trường muốn có nhiều thông tin hơn nữa. Khu vực này dân cư thưa, vắng người qua lại. Khi đang loay hoay thì nhóm phát hiện cạnh nhà bia có một trụ nhỏ, trên mặt trụ có mã QR.
Anh cùng các bạn quét mã QR và có được chi tiết về di tích lịch sử này. Nhà bia được xây dựng để tưởng niệm 49 cán bộ, chiến sĩ thuộc Trung đoàn 148 đã anh dũng hy sinh vào tháng 11/1950 tại xã Tả Ngài Chồ trong cuộc chiến đấu tiễu phỉ trên mảnh đất biên cương.
Đọc đến đây, anh Trường hiểu thêm về những hy sinh, mất mát của thế hệ đi trước. Cả nhóm xếp thành hàng, kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các anh hùng liệt sĩ. Anh Trường còn phát trực tiếp trên mạng xã hội, giới thiệu cho mọi người về di tích lịch sử này.
Công trình thanh niên “Số hóa di tích Nhà bia tưởng niệm xã Tả Ngài Chồ” được khánh thành tại Lễ ra quân Tháng thanh niên do Tỉnh đoàn tổ chức cuối tháng 2/2023, đây là điểm di tích đầu tiên trên địa bàn tỉnh được số hóa.
Đến nay, Huyện đoàn Mường Khương đã thực hiện thêm 3 công trình nữa, đó là Văn bia trấn ải tại Đồn Biên phòng Pha Long, xã Pha Long; cột cờ Tổ quốc trên đỉnh núi Cô Tiên và đền Mẫu Sảng Chải tại thị trấn Mường Khương.
Chị Long Thị Thu Hà, Bí thư Huyện đoàn Mường Khương cho biết: Để số hóa di tích, Huyện đoàn phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc chuẩn hóa thông tin các địa điểm và tạo mã QR. Mặc dù là mô hình mới nhưng Huyện đoàn đã nhận được phản hồi tích cực từ người dân, du khách.
Sau lễ ra quân Tháng thanh niên, hoạt động số hóa các di tích được các cấp bộ đoàn trên địa bàn tỉnh triển khai ngày càng mạnh. Từ đó đến nay, toàn tỉnh đã số hóa 16 danh lam, thắng cảnh, di tích.
Các đơn vị lựa chọn, hướng tới nhiều địa điểm danh lam, thắng cảnh, di tích mà du khách thập phương không phải ai cũng biết tới như Khu Di tích lịch sử Soi Giá - Soi Cờ (Bảo Thắng), đồn Phố Ràng (Bảo Yên), cây nghiến 1.000 tuổi (Cốc Ly, Bắc Hà), đền Cô Ba (Phú Nhuận, Bảo Thắng)...
Theo anh Nguyễn Hải Đăng, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, việc xây dựng công trình thanh niên “Số hóa thông tin di tích lịch sử, danh lam, thắng cảnh” là điểm nhấn trong việc triển khai các công trình, phần việc thanh niên năm 2023. Cách làm này không chỉ tiết kiệm diện tích mà còn cung cấp chính xác dữ liệu, tài liệu liên quan đến từng địa điểm.
Thời gian qua, các cấp bộ đoàn đã tích cực kêu gọi, vận động, huy động xã hội hóa được gần 80 triệu đồng để xây lắp các trụ, giá gắn mã QR có khả năng chống ẩm, mốc, không bị phai màu và đặt ở những vị trí phù hợp để mọi người dễ quét mã, tìm kiếm thông tin.
Ban đầu, việc mã hóa danh lam, thắng cảnh, di tích mới dừng lại ở thông tin, thể hiện bằng chữ. Sau này, các đơn vị nghiên cứu để cung cấp thông tin đa chiều, thông qua việc truyền tải bằng âm thanh, hình ảnh, chỉ dẫn địa điểm.
Phó Bí thư Tỉnh đoàn Nguyễn Hải Đăng cho biết thêm: Công trình thanh niên mã hóa QR đang được các cấp bộ đoàn triển khai không chỉ cung cấp thông tin, hình ảnh, tài liệu về danh lam, thắng cảnh, di tích, mà còn phát huy tinh thần xung kích, sức sáng tạo của tuổi trẻ trong tuyên truyền, quảng bá các giá trị văn hóa, giáo dục truyền thống lịch sử của quê hương và thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, du lịch.
Trong thời gian tới, Tỉnh đoàn chỉ đạo các cấp bộ đoàn tiếp tục nghiên cứu, đổi mới việc số hóa di tích, có thể áp dụng công nghệ hỗ trợ tìm kiếm thông tin, giọng đọc nhân tạo và hỏi đáp trực tuyến để người dân, du khách có thể tiếp cận danh lam, thắng cảnh, di tích lịch sử theo hướng đa dạng, cung cấp thông tin trực quan, sinh động và dễ hiểu hơn; tăng cường chia sẻ thông tin, cung cấp mã QR trên fanpage đoàn thanh niên các cấp để đoàn viên, thanh niên và người dân, du khách ngày càng biết đến các danh lam, di tích tại địa phương.