Nữ sĩ Hồ Xuân Hương là con gái cụ đồ Hồ Phi Diễn, thuộc dòng họ Hồ Phi (xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu) có truyền thống khoa bảng. Quê hương xứ Nghệ, quê hương làng Quỳnh đã góp phần hun đúc nên một Hồ Xuân Hương vừa lãng mạn, tài hoa, vừa mạnh mẽ, khí phách.
Hồ Xuân Hương là nhà thơ nữ kiệt xuất của Việt Nam cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19, được tôn vinh “bà chúa thơ Nôm”. Bà để lại khoảng 150 bài thơ, bao gồm tập “Lưu Hương ký” (với 24 bài thơ chữ Hán, 28 bài chữ Nôm) cùng 100 bài thơ khác theo phong cách dân gian, phóng túng, thể hiện sự đặc sắc, phong phú của tiếng Việt. Thơ Hồ Xuân Hương được dịch ra nhiều thứ tiếng.
Ngày 23/11/2021, nghị quyết 41C/15 của Đại hội đồng UNESCO thống nhất cùng vinh danh và tham gia kỷ niệm 250 năm năm sinh của nữ sĩ Hồ Xuân Hương (1772 - 2022).
UNESCO đánh giá Hồ Xuân Hương có tư tưởng nhân văn mang tính nhân loại sâu sắc với hạt nhân là đấu tranh đòi quyền sống cho con người.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Christian Manhart - Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam cho biết, nữ sĩ Hồ Xuân Hương là một trong những nữ nhà thơ tiêu biểu của châu Á. Lúc sinh thời, bà đã thể hiện tư tưởng vượt qua thời đại, một nhà hoạt động vì bình đẳng giới từ những ngày đầu.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Hồ Xuân Hương là bậc nữ sĩ kỳ tài, là một hiện tượng đặc sắc của nền văn học trung đại Việt Nam. Có thể nói tiếng nói vang dội nhất trong thơ Hồ Xuân Hương là tiếng nói đấu tranh đòi nữ quyền: quyền bình đẳng, quyền được yêu thương, hạnh phúc, quyền được công khai hiện diện trong cuộc sống với tất cả những gì mà tạo hóa ban cho người phụ nữ và cho con người.
"Hôm nay, về lại quê của nữ sĩ Hồ Xuân Hương, quê hương của Bác Hồ kính yêu, chúng ta nhận thấy sự đổi thay, phát triển vượt bậc về kinh tế, xã hội của tỉnh nhà.
Kết quả đó là sự minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhà, mở ra một thời kỳ phát triển đầy triển vọng, xây dựng quê hương Nghệ An không chỉ là tỉnh khá, mà là tỉnh tốt của cả nước; là trung tâm về tài chính, thương mại, du lịch, giáo dục đào tạo, KHCN, y tế, văn hoá… của vùng Bắc Trung Bộ", Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Quốc Huy - Trần Tuyên