Ứng dụng chuyển giao công nghệ cho vùng dân tộc thiểu số

Hội nghị tổng kết Chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia giai đoạn 2016-2020 và Chương trình phối hợp hoạt động giữa Bộ KH&CN và UBDT giai đoạn 2012-2020 vừa diễn ra tại Hà Nội vào ngày 14/7.

Sau 6 năm thu nhiều kết quả quan trọng

Theo báo cáo tại Hội nghị, Chương trình CTDT/16-20 bắt đầu triển khai từ năm 2015 với mục tiêu: Cung cấp luận cứ khoa học nhằm giải quyết các vấn đề cơ bản mang tính chiến lược và thực tiễn cấp bách liên quan đến dân tộc thiểu số, từ đó thực hiện đổi mới chính sách dân tộc đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, góp phần thực hiện thành công Chiến lược Công tác dân tộc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Tính đến nay, đã có tổng số 51 nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia được triển khai thực hiện. Tổng kinh phí triển khai thực hiện Chương trình KH&CN cấp quốc gia CTDT/16-20 là 176,1 tỷ đồng.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình và Lãnh đạo UBDT, Bộ KH&CN đồng chủ trì Hội nghị

Giai đoạn 2016-2020, Chương trình đã xây dựng được 2.324 mô hình ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH&CN có hiệu quả, quy mô phù hợp với điều kiện sinh thái cho 34 tỉnh/thành phố vùng dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó: thực hiện được 30 mô hình sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị; 14 mô hình ứng dụng công nghệ thông tin; 27 mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất hỗ trợ tạo việc làm cho trên 2.000 lao động thường xuyên và 5.000 lao động thời vụ, tạo sinh kế cho đồng bào; đã chuyển giao được 1.106 lượt công nghệ mới, tiên tiến phù hợp với từng vùng miền, thúc đẩy phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ đào tạo trên 1.000 cán bộ quản lý KH&CN, 2.484 cán bộ kỹ thuật, kỹ thuật viên cơ sở; tập huấn cho 45.328 lượt nông dân các địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Có tổng số 205 bài báo khoa học được công bố trên tạp chí khoa học có uy tín của quốc gia; 72 bài báo khoa học được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế, trong đó có 23 bài báo khoa học nằm trong danh mục ISI, SCOPUS; xuất bản hơn 50 đầu sách; hỗ trợ đào tạo cho trên 80 nghiên cứu sinh và 150 thạc sỹ.

Nhìn chung các hoạt động nghiên cứu ứng dụng chuyển giao công nghệ cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi khá đa dạng về loại hình, cấp độ; tăng trưởng về quy mô kinh phí và địa bàn thực hiện không ngừng được mở rộng; tạo ra hiệu quả và tác động tích cực đến sự phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong phạm vi cả nước.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh cho biết sau gần 6 năm triển khai thực hiện, Chương trình CTDT/16-20 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Chương trình đã tập trung giải quyết tốt một số mục tiêu cụ thể như: Cung cấp đầy đủ các luận cứ để nhận diện các vấn đề cơ bản mang tính chiến lược và thực tiễn cấp bách liên quan đến các dân tộc thiểu số và chính sách dân tộc đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; Công tác tổ chức quản lý được thực hiện chặt chẽ, bài bản, đúng mục đích và đáp ứng tốt các quy định của pháp luật; Cơ bản hoàn thành việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân tộc thiểu số và các chính sách dân tộc phục vụ cho việc hoạch định và thực hiện chính sách giai đoạn tiếp theo; Thu hút sự quan tâm và tham gia của các tổ chức, cá nhân, nhà nghiên cứu, nhà khoa học, các chuyên gia…

Tại Hội nghị, các đại biểu đồng tình cao với báo cáo tổng kết và đánh giá Chương trình CTDT/16-20 đã đạt được những dấu ấn nổi bật trong công tác đổi mới tư duy, lý luận, nhận thức về dân tộc thiểu số và chính sách dân tộc; tạo được nguồn tư liệu phong phú về ông tác dân tộc; có nhiều đóng góp trong công tác đào tạo cán bộ, tạo được sự gắn kết giữa cơ quan trung ương và địa phương với đội ngũ nhà khoa học có uy tín…

Sẵn sàng cho giai đoạn 2021-2025

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của UBDT, Bộ KH&CN và các cơ quan liên quan trong công tác quản lý cũng như sự tâm huyết và đầy trách nhiệm của các tổ chức, nhà khoa học tham gia chủ trì thực hiện các nhiệm vụ khoa học của Chương trình. Thành tích này sẽ là cơ sở, là tiền đề để hướng đến thực hiện Chương trình thành công hơn nữa trong giai đoạn 2021-2025.

Để Chương trình KH&CN giai đoạn 2021-2025 thực sự có hiệu quả, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề nghị: Chương trình cần phải bám sát và triển khai có hiệu quả các nội dung có liên quan tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, nội dung về Công tác KH&CN, Công tác dân tộc, Kết luận số 65KL/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 88/2019/QH14 và 120/2020/QH14 của Quốc hội…;

Chương trình cần tập trung vào một số nội dung chủ yếu, thiết thực; thực hiện cơ chế vừa chuyển giao kết quả cho các ban, bộ, ngành và các cơ quan liên quan, để kịp thời cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện và tổ chức thực hiện thành công chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Công tác dân tộc; cần tiếp tục nâng cao hơn nữa trách nhiệm của UBDT, Bộ KH&CN, các ban, bộ ngành liên quan và các tổ chức, cá nhân nhà khoa học trong tổ chức thực hiện Chương trình, đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật.

Lễ ký kết Chương trình phối hợp giai đoạn 2021-2030 giữa UBDT và Bộ KH&CN

Tại sự kiện, UBDT và Bộ KH&CN đã tổ chức ký kết Chương trình phối hợp giai đoạn 2021-2030 với mục tiêu chủ yếu là tham mưu có hiệu quả cho Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ các giải pháp, biện pháp về KH&CN để góp phần triển khai tổ chức thực hiện thành công chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước (Kết luận số 65KL/TW của Bộ Chính trị; Đề án Tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030).

Trước đó, hội thảo Định hướng nghiên cứu Chương trình khoa học và công nghệ (KH&CN) cấp quốc gia phục vụ phát triển kinh tế-xã hội  vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 đã được tổ chức vào ngày 8/9/2020 tại trụ sở Ủy ban Dân tộc với sự chủ trì của TS. Lê Sơn Hải, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT.

Trên cơ sở đánh giá các kết quả đạt được của giai đoạn I, mục tiêu của Chương trình KH&CN cấp quốc gia phục vụ phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 nhằm nghiên cứu, cung cấp luận cứ, giải pháp khoa học, ứng dụng chuyển giao tiến bộ KH&CN trên nền tảng văn hóa, tri thức cộng đồng phục vụ phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số và miền núi; góp phần thực hiện thành công Kết luận số 65-KL/TƯ; Nghị quyết số 88/2019/QH14; Chiến lược Công tác dân tộc đến năm 2030 và Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Chương trình KH&CN sẽ tập trung vào một số nội dung như: Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn đang đặt ra cần giải quyết trong phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025; Cung cấp luận cứ, cơ sở khoa học để phục vụ xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, giải pháp tổ chức thực hiện áp dụng cho Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số và miền núi; Đánh giá kết quả, hiệu quả tác động gắn với công tác theo dõi, giám sát việc tổ chức thực hiện Chương trình MTQG; Xây dựng mô hình ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, giải pháp KH&CN dựa trên nền tảng văn hóa, tri thức truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số; Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và nâng cao nhận thức, trình độ ứng dụng KH&CN cho tổ chức, cá nhân. 

Vân Anh
Ảnh: Đàm An