Vị tướng nào thời Hậu Lê bị buộc phải tự vẫn vì tội 'mê tín'?

Lê Ngân (?-1437) là danh tướng của nhà Hậu Lê. Ông là một trong những công thần bị tru diệt trong cuộc thanh trừng quyền lực dưới thời Lê Thái Tông. Ông bị vu oan cùng với Trần Nguyên Hãn và nhiều công thần khác, dù từng có công lớn với triều đình.

Theo Đại Việt sử ký toàn thư, mùa đông năm Đinh Tỵ (1437), có người tố giác nhà Lê Ngân thường thờ phật Quan âm cốt để cầu cho con gái được vua yêu hơn. Vua sai người lục soát nhà Lê Ngân và bắt được tượng Phật cùng nhiều vàng bạc, tơ lụa. Sau đó, Lê Ngân bị buộc tự vẫn tại nhà.

Mặc dù Lê Ngân tâu rằng hai vợ lẽ và một gia nô cùng nhau thêu dệt, dựng chuyện báo hại mình rồi van xin được về quê sống nốt chút tuổi tàn, nhà vua không đổi ý, giao cho hình quan xét xử. Ông bị buộc phải tự vẫn tại nhà, con gái Huệ phi cũng bị giáng làm Tu dung (thấp nhất trong hàng ngũ vợ vua), tất cả gia sản bị tịch thu.

Theo sách "Lam Sơn thực lục", Lê Ngân là người Đàm Di (nay thuộc xã Xuân Thiên, huyện Thọ Xuân), tỉnh Thanh Hóa.

Có nhiều công lao trong cuộc khởi nghĩa, năm 1429, khi Lê Lợi định công ban thưởng và khắc biển ghi tên các bậc khai quốc công thần, Lê Ngân được xếp hàng thứ tư, tước Á thượng hầu (tước này chỉ ban cho Lê Ngân). Năm 1437, khi Lê Sát bị bãi chức, ông được phong tể tướng, rồi nhập nội Đại đô đốc, Phiêu kỵ thượng tướng quân, Đặc tiến Khai phủ Nghi Đồng Tam Ty, Thượng trụ quốc, tước Thượng hầu.

Con gái Lê Ngân là Lê Nhật Lệ lấy vua Lê Thái Tông, được sắc phong Huệ phi. Xét về thứ bậc gia đình, ông là bố vợ của vua. Tuy nhiên, đang ở đỉnh cao quyền lực, ông gặp họa lớn.

Phải tới 16 năm sau khi Lê Ngân qua đời, nhân kỳ đại xá, vua Lê Nhân Tông mới đại xá, cấp trả cho con ông 100 mẫu ruộng. Đến năm 1484, vua Lê Thánh Tông truy tặng ông là Thái phó hoằng quốc công.

Mãi đến năm 1453, vua Lê Nhân Tông xem xét lại các án cũ, thấy Lê Ngân bị oan nên truy tặng chức Thái phó, Hoằng quốc công, sai cấp cho con ông 100 mẫu ruộng để lo hương hỏa. Đến năm Hồng Đức thứ 15 (1484) vua Lê Thánh Tông truy tặng ông hàm Thái Bảo, tước Hoằng Quốc Công và cháu là Lê Thế An được ấm phong gia hành đại phu.

Mặc dù không còn nhiều dấu tích về Lê Ngân tại quê hương, nhưng tên của ông vẫn được đặt cho một số con đường ở các thành phố lớn như một sự ghi nhận và tôn vinh những đóng góp của ông cho đất nước, như đường Lê Ngân ở quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng và đường Lê Ngân, quận Tân Bình, TPHCM.