Ngày 21/4, trao đổi với VietNamNet, bác sĩ Nguyễn Thành Đô, khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn, cho biết thời gian gần đây, từ cuối tháng 3, cơ sở y tế này tiếp nhận nhiều trường hợp rất hi hữu bị rắn độc cắn.
"Một bệnh nhân là cụ bà 78 tuổi, khi ra vườn nhà, thò tay vào vết nứt lạ, liền bị rắn hổ mang bành cắn vào ngón 4 bàn tay phải. Vị trí vết cắn bị hoại tử, bầm tím, sưng tấy lan rộng cẳng, cánh tay", bác sĩ Đô cho biết.
Trường hợp khác là một nữ sinh 18 tuổi đang đi bộ về nhà sau buổi đến trường cũng bị rắn lục xanh đuôi đỏ cắn vào gót chân, phải vào viện cấp cứu.
Gần đây nhất, các bác sĩ đã tiếp nhận một nam bệnh nhân (30 tuổi) nhập viện trong tình trạng tình trạng rối loạn đông máu nặng, phải truyền máu cấp cứu sau khi bị rắn lục đuôi đỏ cắn.
Bệnh nhân chia sẻ khi chuẩn bị lên giường đi ngủ, anh đặt chân lên thảm liền cảm thấy mềm, nhói đau gót chân trái. Ngay sau đó, người đàn ông này phát hiện một con rắn lục xanh đuôi đỏ nằm dưới tấm thảm. Hôm nay là ngày thứ 3 bệnh nhân điều trị tại khoa, tình trạng bệnh có cải thiện.
Theo đánh giá của bác sĩ, hầu hết bệnh nhân có triệu chứng bầm tím, sưng nề vùng da bị rắn cắn, vết cắn có 1 hoặc 2 móc độc…, một số gặp biến chứng nặng.
Ông cũng cho biết thêm thời tiết nồm, ẩm là điều kiện lý tưởng để rắn sinh sôi, phát triển, đặc biệt là rắn độc. "Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc từng tiếp nhận các bệnh nhân cầm cả con rắn, đầu rắn hoặc hình ảnh con rắn đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra, kiểm chứng xác định rắn có độc hay không", bác sĩ Đô nói.
Mỗi loại rắn cắn có đặc điểm khác nhau, rắn độc thường cắn người rồi nhả ra ngay. Nọc rắn gây tử vong giai đoạn đầu do gây liệt cơ hô hấp, cơ hầu họng, loạn nhịp tim, tụt huyết áp; giai đoạn sau do rối loạn đông máu nặng, hoại tử, tiêu cơ, suy thận cấp...
Nếu không được cấp cứu kịp thời, nhiều trường hợp có di chứng nặng nề như nhiễm trùng, viêm cơ xương khớp kéo dài gây biến dạng, suy thận, suy thần kinh, thậm chí tử vong…
Khi bị rắn cắn, cần thực hiện ngay các bước sau:
- Di chuyển nạn nhân xa ra khỏi tầm hoạt động của con rắn.
- Trấn an người bị rắn cắn, giữ tâm lý bình tĩnh, hạn chế cử động, bất động chi bị cắn bằng nẹp, để làm chậm sự lây lan của nọc độc.
- Tháo bỏ đồ trang sức và nới lỏng quần áo nhằm tránh gây chèn ép và làm sưng vết thương.
- Làm sạch vết thương bằng xà phòng và nước muối sinh lý, hoặc bằng nước sạch.
- Dùng một miếng gạc khô và sạch để băng kín vùng bị cắn.
- Điều chỉnh tư thế cho vùng bị rắn cắn nằm thấp hơn tim, khẩn trương đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất (có thể cầm theo xác con rắn hay chụp lại hình ảnh rắn cắn, mô tả loại rắn cắn).
Những việc tuyệt đối không làm khi bị rắn cắn
- Không tự ý garo, sơ cứu bởi nếu không đúng cách có thể dẫn tới hoại tử.
- Không nên tự ý chích rạch vết cắn, không hút nọc bằng miệng hay cố tình bôi các loại hóa chất như xăng, dầu, nước tẩy.
- Không bôi hay đắp thuốc lá làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Không cố đợi có triệu chứng mới đến viện, làm chậm thời gian cấp cứu kịp thời.
Đề phòng rắn cắn, cần lưu ý dọn dẹp xung quanh nhà, cắt ngắn cỏ, phát quang bụi rậm, kiểm tra kỹ các kẽ nứt, khe hở ở tường xung quanh nhà; nhất là trong thời điểm sau các cơn mưa, mùa nồm ẩm.
Nếu ra vườn, ruộng, đi rừng, nên đi ủng, giày cao cổ, đội mũ rộng vàng và mặc quần áo dài, trang bị đầy đủ đồ bảo hộ. Khi gặp rắn, không đe dọa rắn, không bắt rắn, đuổi hoặc dồn ép rắn trong khu vực khép kín.
Không nằm ngủ trực tiếp trên nền đất, mắc võng ngủ ngoài vườn. Cần hướng dẫn để ý đến trẻ em, không để trẻ chơi gần nơi rắn thích cư trú như đống gạch vụn, đống đổ nát, đống rác, chuồng trại nuôi gia súc, gia cầm của gia đình.