Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi các bộ, cơ quan ngang bộ và UBND các tỉnh, TP về ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành liên quan đến việc thực hiện cơ chế đặc thù về chỉ định thầu đối với các gói thầu thuộc Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH; Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông (2021-2025).
Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền, người quyết định đầu tư, chủ đầu tư có trách nhiệm thực hiện việc chỉ định thầu theo đúng quy định của pháp luật; đảm bảo nhà thầu được lựa chọn có đủ năng lực, kinh nghiệm, giải pháp kỹ thuật khả thi đáp ứng yêu cầu về chất lượng, tiến độ, hiệu quả, tuyệt đối không để xảy ra thất thoát, lãng phí trong quá trình thực hiện.
Phó Thủ tướng cũng giao Bộ GTVT rà soát, trình Thủ tướng, Chính phủ xem xét sửa đổi Nghị quyết số 18 ngày 11/2/2022 của Chính phủ về thẩm quyền chỉ định thầu của Thủ tướng, nội dung về công bố giá, chỉ số giá vật liệu xây dựng.
Bộ KH-ĐT có trách nhiệm hướng dẫn các bộ, cơ quan, địa phương trong việc triển khai thực hiện cơ chế đặc thù về chỉ định thầu theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ khi các bộ, ngành, địa phương có vướng mắc.
Trước đó, báo cáo Thủ tướng về việc thực hiện cơ chế đặc thù chỉ định thầu đối với các gói thầu thuộc Chương trình phục hồi, phát triển KT-XH và dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam (2021-2025), Bộ KH-ĐT cho biết, theo nghị quyết 43/2022, Quốc hội cho phép Thủ tướng, người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc chỉ định thầu trong 2 năm 2022 và 2023 đối với một số gói thầu về hạ tầng giao thông và y tế thuộc Chương trình.
Theo Nghị quyết 44 của Quốc hội, các dự án thành phần thuộc dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông (2021-2025) được thực hiện theo trình tự, thủ tục, thẩm quyền tương tự dự án nhóm A theo quy định pháp luật về đầu tư công. Việc triển khai dự án được áp dụng các cơ chế đặc thù tại Nghị quyết 43/2022.
Tuy nhiên, Luật Đấu thầu quy định, Thủ tướng quyết định đầu tư các dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Người đứng đầu các bộ, cơ quan Trung ương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định đầu tư đối với dự án nhóm A.
Căn cứ cơ sở nêu trên và các quy định liên quan khác, Bộ KH-ĐT cho rằng, việc giao Thủ tướng quyết định việc áp dụng hình thức chỉ định thầu với gói thầu xây lắp đối với các dự án thành phần (tương tự nhóm A) là chưa phù hợp về thẩm quyền.
Trách nhiệm quyết định chỉ định thầu trong trường hợp này thuộc Bộ trưởng Bộ GTVT và Chủ tịch UBND các địa phương có liên quan.
Để đảm bảo xác định đầy đủ trách nhiệm được giao của Thủ tướng theo Nghị quyết số 43, phân định rõ trách nhiệm của Thủ tướng và người có thẩm quyền, tạo cơ sở để các bộ, ngành, địa phương chủ động triển khai, Bộ KH-ĐT đề xuất Thủ tướng chỉ chấp thuận về nguyên tắc việc áp dụng chỉ định thầu đối với các gói thầu, dự án về hạ tầng giao thông và y tế thuộc Chương trình phục hồi phát triển KT-XH và dự án cao tốc Bắc - Nam (2021-2025).
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ (với vai trò là người phê duyệt quyết định đầu tư) là người có thẩm quyền xem xét, quyết định việc chỉ định thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu.