Bán dẫn là các linh kiện nhỏ bé, không thể thiếu trong hàng loạt sản phẩm như tủ lạnh, xe hơi, smartphone... Đại dịch Covid-19 gây gián đoạn nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng và sản xuất chip do người tiêu dùng làm việc, học tập từ xa, cần mua sắm máy tính, điện thoại.

Điều này giúp kích cầu bán dẫn như memory chip của Samsung, SK Hynix, Micron. Ngoài ra, nhu cầu đối với chip kém hiện đại hơn dùng trong các quy trình như quản lý năng lượng cũng tăng.

Thiếu hụt bán dẫn gây thiếu hụt sản phẩm điện tử, thậm chí linh kiện trong máy giặt. Tình trạng này kéo dài đến nửa đầu năm 2022. Ngoài ra, còn thiếu chip cho xe hơi, khiến sản lượng của các hãng ô tô lớn bị giảm sút.

Cho tới nay, cung – cầu của một một số loại chip trở nên cân bằng hơn, song với vài loại khác, thiếu hụt trở nên dư thừa.

Dư cung memory chip

Hai loại chip dư cung hiện nay là NAND và DRAM, dùng trong laptop hay máy chủ trong trung tâm dữ liệu. Tình trạng dư thừa xảy ra sau khi các công ty bắt đầu tích trữ chip để tăng lượng hàng tồn kho.

Thế giới đi từ thiếu hụt đến dư thừa bán dẫn. (Ảnh: tetrainspection)

Tuy nhiên, khi kinh tế tăng chậm lại, nhu cầu với các sản phẩm như smartphone, laptop sụt giảm mạnh, đặc biệt do nhiều người đã mua thiết bị trong đại dịch. Vì thế, nhà sản xuất ngừng đặt hàng chip, thay vào đó tập trung bán hết số hàng tồn kho, theo Peter Hanbury, đối tác chuyên về viễn thông, truyền thông và công nghệ tại hãng Bain & Company. Ông nhận xét, nó dẫn đến hiệu ứng “đuôi bò” đối với các nhà sản xuất bán dẫn khi nhu cầu cao vút bỗng nhiên cạn kiệt.

Dù vậy, không phải loại bán dẫn nào cũng dư cung. Nhu cầu với chip trên xe hơi vẫn mạnh. Ông Hanbury cho biết các con chip phục vụ mục đích cụ thể không dễ thay thế, do đó thời gian sản xuất và giá duy trì ở mức cao.

Từ tăng lợi nhuận đến giảm doanh thu

Khủng hoảng bán dẫn trong đại dịch giúp lợi nhuận của các nhà sản xuất chip tăng mạnh cùng với giá sản phẩm. Trong số này có Samsung, nhà sản xuất memory chip lớn nhất thế giới. Song, năm nay, Samsung và đối thủ SK Hynix, Micron đều trải qua thời gian khó khăn.

Ngày 27/7, Samsung cho biết lợi nhuận hoạt động quý II/2023 giảm 95% so với một năm trước. Trong khi đó, SK Hynix bị lỗ thay vì lãi như năm ngoái. TSMC, xưởng đúc chip số một toàn cầu, cũng ghi nhận thu nhập ròng giảm 23,3% trong cùng kỳ. Đây là lần đầu tiên trong bốn năm, công ty của Đài Loan (Trung Quốc) bị giảm lợi nhuận quý.

Nhìn về phía trước, thị trường máy tính tiếp tục yếu kém, nhiều khả năng ảnh hưởng đến Samsung, SK Hynix và Micron. Với TSMC, thị trường smartphone, động lực tăng trưởng lớn nhất, đang gặp áp lực.

Nhằm tăng giá chip và giảm nguồn cung, các doanh nghiệp memory chip lớn đã thông báo cắt giảm sản lượng. Samsung dự đoán nhu cầu toàn cầu sẽ phục hồi trong nửa sau năm nay. Song, TSMC lại tin rằng khách hàng sẽ tiếp tục điều chỉnh hàng tồn kho.

Theo nhà phân tích Sze Ho Ng của hãng chứng khoán China Renaissance Securities, sau đợt điều chỉnh năm nay, TSMC có thể tăng trưởng nhưng mạnh hay yếu còn phụ thuộc vào môi trường vĩ mô, nhu cầu của người dùng với các sản phẩm như điện tử.

(Theo CNBC)