Bác sĩ chuyên khoa II Hà Hải Nam - Phó Trưởng khoa Ngoại 1, Bệnh viện K (Hà Nội) đã tư vấn rất kỹ cho bệnh nhân phẫu thuật cắt u, nối đại tràng và hóa trị tiêu diệt tế bào ung thư còn sót. Người bệnh hoàn toàn có cơ hội chữa khỏi.
Ngày phẫu thuật, ê-kíp đã sẵn sàng, bệnh nhân lên bàn mổ, chờ gây mê. Gia đình bất ngờ gọi yêu cầu đưa người bệnh về, không mổ vì “động dao kéo di căn nhanh hơn”. Người bệnh rời khỏi khu mổ trong sự ngỡ ngàng, tiếc nuối của các y bác sĩ.
“Tôi đã giải thích cơ hội điều trị, y học phát triển và mổ nội soi giúp bệnh nhân nhanh bình phục. Có người bị ung thư giai đoạn 4 vẫn sống trên 5 năm sau mổ. Nhưng bệnh nhân vẫn mau chóng xin ra viện, về nhà uống thuốc nam”, bác sĩ Nam kể lại.
Ra khỏi phòng mổ, bác sĩ Nam cảm thấy tiếc nuối và nghĩ tới viễn cảnh 2-3 tháng tới, khối u to, xâm lấn di căn, bệnh nhân không còn cơ hội phẫu thuật.
Trường hợp khác, người đàn ông 75 tuổi bị ung thư dạ dày tái phát, vào Bệnh viện K khám lại. Bác sĩ Nam điều trị trực tiếp và có chỉ định mổ. Bệnh nhân cho biết: “Tôi là trưởng họ, xin bác sĩ một tuần về nhà suy nghĩ và nghe ý kiến người thân”.
Cận ngày phẫu thuật, bệnh nhân không vào nhập viện, chỉ nhắn tin với nội dung: “Tôi đã họp tất cả anh em gia tộc, họ đều nói mổ sẽ chẳng sống được bao lâu. Tôi quyết định không mổ nữa”.
Bác sĩ Nam gọi lại cho người đàn ông, hỏi: “Ông quên ca mổ cách đây hơn 2 năm giúp ông sống thêm, tiếp tục chèo lái dòng họ. Ông không muốn có nhiều năm nữa với gia đình, con cháu, dòng tộc sao?”. Dù vậy, người bệnh vẫn kiên quyết: “Thầy bói bảo tôi nếu mổ sẽ chỉ sống vài tháng. Người ta mách về dùng thuốc nam”.
Bác sĩ Nam cố gắng giải thích về các phương pháp điều trị hiện đại đã được chứng minh trên thế giới, mang lại sự sống cho hàng triệu trường hợp mắc ung thư mỗi năm. Tuy nhiên, người bệnh vẫn từ chối.
Gần đây nhất, một người đàn ông trung niên vào đặt phiếu khám với triệu chứng nuốt nghẹn, đau ở ngực, đầy bụng, buồn nôn, kèm rối loạn tiêu hóa, táo bón. Bác sĩ Nam chỉ định nội soi tiêu hóa, siêu âm ổ bụng sàng lọc ung thư. Hai tiếng sau, gia đình vào phòng khám “cầu cứu” vì người bệnh rời khỏi phòng nội soi.
Người nhà kể lại: “Chú tôi gàn lắm, ông bảo khả năng bệnh thật. Nội soi biết mình mắc ung thư chỉ nằm chờ chết, chữa gì nữa… Không khám về nhà ăn ngon, ngủ kỹ tốt hơn”.
Bác sĩ "đứng hình" vài giây và đề nghị người nhà nên gọi bệnh nhân quay về viện, tìm ra bệnh, biết giai đoạn, chữa sớm có cơ hội khỏi. Người bệnh suy nghĩ "không khám là không có bệnh" tới lúc trở nặng sẽ không còn cơ hội chữa. Nhưng nam bệnh nhân đã bỏ lên xe khách về quê.
Một người đàn ông khác vào cấp cứu vì xuất huyết do ung thư dạ dày. Mặc dù bác sĩ dùng thuốc cầm máu cho ông nhưng máu vẫn chảy từ ổ loét. Bác sĩ giải thích phải mổ gấp, nếu bệnh nhân về nhà chỉ 1-2 ngày sẽ không trụ được. Tuy nhiên, người bệnh và thân nhân một mực xin truyền máu xong rồi về. "Ở nhà tôi đã có thầy chờ sẵn", bệnh nhân nói.
Theo tổ chức GLOBOCAN năm 2021, Việt Nam ở vị trí thứ 90/185 quốc gia về tỷ lệ mắc mới ung thư. Mỗi năm, nước ta có hơn 182.000 ca mắc mới và hơn 122.000 ca tử vong do ung thư. Bình quân cứ 100.000 người Việt có 159 ca được chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 trường hợp tử vong.
Hiện, Việt Nam chưa có thống kê bệnh nhân bỏ điều trị, song tỷ lệ người lựa chọn uống thuốc nam, ăn thực dưỡng thay vì điều trị theo chỉ định ngày càng tăng.
“Đứng trước những bệnh nhân từ chối điều trị, tôi đều tự hỏi vì sao bác sĩ không thể lấy được niềm tin của người bệnh? Họ tin thầy lang, thầy bói. Tôi không biết thầy đang chờ bệnh nhân về là ai nhưng chắc chắn các phương pháp điều trị khoa học, chính thống chỉ có ở bệnh viện”, bác sĩ Nam chia sẻ.