Từ ngày 19-29/4/2022, đoàn kỹ thuật gồm các chuyên gia, các nhà khoa học do Viện Vật lý địa cầu (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Bộ Khoa học & Công nghệ) thành lập đã tổ chức khảo sát thực địa, đánh giá hoạt động động đất tại huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) và lân cận. Đây là khu vực từng xảy ra trận động đất mạnh M=4,5 xảy ra vào ngày 18/4/2022.
Kết quả kiểm tra, khảo sát, đánh giá vừa được công bố mới đây cho thấy, các trận động đất xảy ra từ tháng 3/2021 đến tháng 4/2022 trên địa bàn này có độ lớn M = 1,6 – 4,5. Các trận động đất này gây chấn động lớn nhất là cấp V theo thang MSK-64. Cường độ chấn động như vậy là chưa đến mức độ nghiêm trọng.
Theo Viện Vật lý Địa cầu, nhận định bước đầu cho thấy, các trận động đất tại khu vực huyện Kon Plông (Kon Tum) là động đất kích thích gây ra do hồ chứa. Tuy nhiên, để khẳng định nguyên nhân phát sinh động đất và có cơ sở dự báo xu thế hoạt động và cường độ động đất trong tương lai, cần có những khảo sát, quan trắc và nghiên cứu chi tiết về địa chất kiến tạo và chế độ địa chấn trong khu vực Kon Tum và lân cận.
Các nhà khoa học của Viện Vật lý Địa cầu cho biết, các kết quả nghiên cứu trước đây về chế độ kiến tạo và hoạt động động đất tại khu vực Kon Tum và lân cận chưa đủ độ chi tiết để có thể đánh giá về nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của động đất đối với các công trình dân sinh và thuỷ điện. Đồng thời, chưa có những nghiên cứu chi tiết về động đất kích thích trong khu vực.
Vì vậy, theo các chuyên gia, cần có nghiên cứu chi tiết để phục vụ xác định nguyên nhân, mức độ nguy hiểm động đất và đề xuất các giải pháp ứng phó phù hợp. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành, địa phương và các đơn vị quản lý khai thác thuỷ điện trên địa bàn.
Viện Vật lý Địa cầu kiến nghị các bên liên quan thiết lập nhanh mạng lưới trạm quan sát động đất địa phương (dự kiến gồm 8 trạm, trong đó có 3 trạm đã triển khai từ tháng 5/2021) tại khu vực huyện Kon Plông và lân cận để phục vụ công tác báo tin động đất kịp thời.
Trên cơ sở khảo sát thực địa, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Văn Thành tại công văn số 2502/VPCP-NN ngày 21/4/2022 về việc xử lý động đất tại khu vực huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum đang đề xuất với Bộ KH&CN về việc xây dựng nhiệm vụ “”Nghiên cứu đánh giá hoạt động động đất khu vực tỉnh Kon Tum và lân cận, phục vụ công tác phòng tránh giảm nhẹ thiên tai do động đất gây ra”.
Các nội dung chính trong nghiên cứu này là làm rõ nguyên nhân phát sinh chuỗi động đất xảy ra tại huyện Kon Plông và lân cận, tìm hiểu mối liên hệ giữa hoạt động động đất và tích nước hồ chứa. Đồng thời, dự báo xu thế hoạt động động đất, đánh giá độ nguy hiểm và xây dựng các kịch bản ứng phó có thể xảy ra cho khu vực huyện Kon Plông và lân cận.
Trọng Đạt