Sáng 27/2, tại hội thảo “80 năm Đề cương về Văn hóa Việt Nam - Khởi nguồn và động lực phát triển”, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng có bài tham luận về "Vai trò và xu hướng chuyển đổi số trong phát triển văn hóa – con người Việt Nam".
Số hóa các di sản, các bảo tàng để lưu trữ được lâu dài
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, "dân tộc hóa, khoa học hóa và đại chúng hóa" là cách tiếp cận phổ quát để phát triển nhiều lĩnh vực hiện nay. Kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị cũng cần cách tiếp cận này. Chuyển đổi số Việt Nam cũng dựa trên 3 nguyên tắc này.
Theo Bộ trưởng, chuyển đổi số Việt Nam cũng cần có lý luận Việt Nam về chuyển đổi số. Lý luận về chuyển đổi số Việt Nam đang được hình thành, đó là toàn dân và toàn diện; lấy người dân làm trung tâm; giải quyết những bài toán lớn quốc gia về chuyển đổi số; không ai bị bỏ lại phía sau; dựa trên nền tảng Make in VietNam, là công nghệ cao; giải những bài toán nhỏ nhưng thiết thực của người dân; là chuyển đổi số từng lĩnh vực, từng ngành.
Chuyển đổi số là phương thức phát triển mới, là cơ hội để Việt Nam phát triển bứt phá vươn lên thay đổi thứ hạng quốc gia.
Chuyển đổi số Việt Nam muốn thành công thì phải đi qua đường Việt Nam, dựa trên ngữ cảnh Việt Nam, dựa trên đặc điểm và sức mạnh cốt lõi Việt Nam. Chuyển đổi số thì phải dựa trên KHCN, phải sử dụng những công nghệ mới của cách mạng công nghiệp 4.0, những thành tựu mới của nhân loại.
Ông nhấn mạnh: "Chuyển đổi số thì phải toàn dân và toàn diện, tức là đại chúng hóa bằng cách công nghệ thì cao, giá thì rẻ, dùng thì dễ, càng dùng nhiều càng rẻ, càng dùng nhiều thì sản phẩm càng tốt lên, để đưa các sản phẩm công nghệ số hiện đại tới được mọi người dân, mang lại lợi ích cho từng người dân".
Nêu quan điểm về văn hóa trong thời đại số, Bộ trưởng TT&TT cho rằng văn hóa thì cần bảo tồn, bảo tồn trong thế giới thực là cần thiết nhưng tốn kém và di sản cũng dần bị mai một.
Ông cho rằng, "chưa bao giờ chúng ta có cơ hội lưu trữ lâu dài và rẻ như bây giờ", số hóa các di sản, các bảo tàng thì lưu trữ được lâu dài, không bị mai một, chi phí thấp, có các phiên bản 3D với độ chính xác cao và khi cần có thể dựng lại.
Văn hóa thì cần phổ cập đến đại chúng, đưa văn hóa lên môi trường số rồi thể hiện nó trên đa nền tảng, có phiên bản trên trang web của Bộ VHTT&DL, web của địa phương, báo điện tử, đài truyền hình, có phiên bản youtube, facebook, zalo, tiktok.
"Đa nền tảng như vậy thì văn hóa sẽ đến được toàn dân, đến được mọi tầng lớp. Chưa bao giờ chúng ta có cơ hội đại chúng hóa văn hóa và thu hẹp khoảng cách tiếp cận, hưởng thụ văn hóa như bây giờ", Bộ trưởng phân tích.
Ngành TT&TT đồng hành với ngành Văn hóa trong xây dựng nền tảng số văn hóa
Dẫn chứng về sách, Bộ trưởng cho hay, trong thời chuyển đổi số thì một quyển sách ra đời là phải nghĩ ngay đến các phiên bản trên youtube, facebook, tiktok, zalo, phiên bản để google tìm kiếm và phiên bản để ChatGPT đưa vào hệ tri thức, phiên bản tóm tắt, phiên bản điện tử đầy đủ, phiên bản hoạt hình, phiên bản âm thanh…
Quyển sách thì vẫn là quyển sách nhưng "vô vàn hình tướng". Bộ trưởng lý giải, khi đa nền tảng thì sẽ đến được hàng triệu người và giá trị của nó cũng tăng lên.
Để làm được vậy, theo người đứng đầu ngành TT&TT thì chỉ có công nghệ, công nghệ trí tuệ nhân tạo mới có thể giúp được.
Bộ trưởng đề xuất phải xây dựng được một trợ lý ảo, dạng như ChatGPT - chỉ chuyên về văn hóa Việt Nam, để mọi người có thể vào đó đối thoại, để hỏi, để nói chuyện, để mang hiểu biết mọi lúc, mọi nơi 24/7. Theo ông đây là cách truyền bá văn hóa Việt Nam tốt nhất.
Ông cho rằng, ChatGPT là về mọi lĩnh vực, cho mọi quốc gia nên rất khó đạt đến mức xuất sắc nhưng nếu xây dựng chat Văn hóa Việt Nam với dữ liệu phải xử lý giảm đi hàng ngàn lần thì nó sẽ đạt được mức xuất sắc.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng, văn hóa có phát triển thì cần một ngành công nghiệp văn hóa, thị trường văn hóa.
Chuyển đổi số tạo ra một môi trường sống mới, môi trường số bên cạnh môi trường thực. Môi trường mới cũng cần văn hóa mới, con người mới, đó là văn hóa số, con người số.
"Trước đây trong môi trường thực, một người nói mới chỉ chục người nghe, bây giờ trong môi trường một người nói có cả triệu người nghe thấy, giống như tờ báo vậy thì ứng xử cũng phải khác, trách nhiệm cũng phải khác", Bộ trưởng nêu quan điểm.
Phát biểu tại Hội nghị văn hóa toàn quốc tháng 11/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh, "Xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số, làm cho văn hóa thích nghi, điều tiết sự phát triển bền vững của đất nước trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4".
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, cách mạng văn hóa muốn thành công, muốn hoàn thành thì phải do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Muốn vậy thì các nền tảng số của văn hóa Việt Nam phải do Đảng lãnh đạo, xây dựng. Đầu tư của Nhà nước để tạo thành các nền tảng số cơ bản của văn hóa Việt Nam là cần thiết.
Theo Bộ trưởng, để chuyển đổi số ngành Văn hóa thì Bộ TT&TT, ngành TT&TT có thể giúp, còn nội dung thì chỉ có ngành Văn hóa mới đưa lên được.
Bộ trưởng cũng cho rằng, ngành Văn hóa cần có nhân lực số để làm chuyển đổi số văn hóa, có thể sử dụng lực lượng công nghệ số đang rất dồi dào của ngành TT&TT, sự kết hợp này sẽ thúc đẩy nhanh chuyển đổi số trong phát triển văn hóa, con người Việt Nam.
Bộ TT&TT đồng hành với ngành Văn hóa trong việc xây dựng các nền tảng số của văn hóa Việt Nam.
.svg){kind=icon}
