Nhóm chuyên gia kinh doanh toàn cầu tại Đại học RMIT Việt Nam mới đây đã thực hiện dự án nghiên cứu với 112 CEO, giám đốc và quản lý các cấp khác nhau của doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ thuộc 9 lĩnh vực trọng điểm.
Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu thực tế các doanh nghiệp đang chuẩn bị cho tổ chức của mình như thế nào trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số, phản ứng của người trong cuộc ra sao và đội ngũ lãnh đạo cần triển khai những chiến lược gì để chuyển đổi thành công?
Chia sẻ một phần kết quả, Tiến sĩ Vũ Thị Kim Oanh, Trưởng nhóm dự án cho biết, nghiên cứu cho thấy doanh nghiệp đã có được điều kiện cần cho sự phát triển, đó là nhận thức rõ nét về cơ hội mà chuyển đổi số tạo ra. Tuy nhiên, việc thực thi chuyển đổi như thế nào đòi hỏi một chùm những điều kiện đủ, có thể quyết định tốc độ phát triển và thành công hay thất bại của doanh nghiệp.
Trong đó, điều kiện đủ đầu tiên là sự chuẩn bị của doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi tập hợp các nguồn lực dựa trên hiểu biết về chuyển đổi số gồm: công cụ công nghệ phù hợp, nhân lực có khả năng thực thi và năng lực “đóng gói” được các kế hoạch triển khai cốt lõi. Trong đó, 82,5% các nhà quản lý muốn dành ưu tiên cho đào tạo, tiếp theo là truyền thông, xây dựng chính sách và tuyển dụng.
Để từng bước thích nghi với chuyển đổi số, bên cạnh sự hỗ trợ từ các yếu tố bên ngoài như chính sách của Chính phủ, bài học thành công từ những người đi trước, đầu ra của các ngành nghề liên quan, khoảng 86,2% các nhà quản lý cho rằng hỗ trợ nội bộ là rất quan trọng.
“Doanh nghiệp đặc biệt cần sự chủ động từ đội ngũ nhân viên, thể hiện qua tinh thần sẵn sàng học hỏi, nỗ lực đồng hành vượt qua thay đổi khi đưa công nghệ vào vận hành, và can đảm đối mặt với nguy cơ thất bại”, Tiến sĩ Oanh giải thích thêm.
Theo đồng tác giả nghiên cứu, Tiến sĩ Abel Duarte Alonso, điều kiện đủ thứ hai là nhận diện kịp thời phản ứng của hệ thống, cụ thể là phản ứng của đội ngũ nhân viên.
Kết quả nghiên cứu chỉ ra 3 nhóm phản ứng chính từ nhân viên: thích nghi tích cực (45,5%), chưa thực sự sẵn sàng (38,2%) và thích nghi tiêu cực (16,3%). Phần lớn những nhân viên tích cực thuộc Gen Z (sinh năm 1997 - 2012). Họ chủ động và tiếp nhận công nghệ một cách nhanh nhạy, yêu thích khám phá, đặc biệt khi trải nghiệm được kết quả vượt trội mà công nghệ mang lại.
Tuy nhiên, vẫn có một bộ phận không nhỏ nhân viên thể hiện sự hoài nghi hoặc thiếu tự tin trước môi trường công nghệ mới, khiến họ chần chừ và chưa tích cực phối hợp hành động cùng tổ chức. Ngoài việc thiếu kiến thức bài bản về công nghệ và sợ mắc lỗi, họ ngại đối đầu với khối lượng công việc mới phát sinh trong giai đoạn đầu chuyển đổi.
“Nhiều người trong số họ phàn nàn về những tính năng phức tạp của ứng dụng mới và thậm chí quan ngại rằng họ có thể mất việc làm vì công nghệ mới. Ở cấp độ tiêu cực nhất, nhân viên tìm cách trì hoãn việc ứng dụng công nghệ và tệ hơn nữa là quyết định rời bỏ tổ chức”, Tiến sĩ Alonso cho hay.
Đánh giá của nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc đưa ra các chiến lược phù hợp để quản trị quá trình chuyển đổi số là điều kiện đủ thứ ba. Đứng trước thách thức từ việc bộ máy nhân sự chưa sẵn sàng và có phản ứng tiêu cực như đã đề cập ở trên, 66,2% người đứng đầu doanh nghiệp cho biết họ cần phải thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết vai trò lãnh đạo của mình.
“Họ cần xây dựng niềm tin trong nhân viên, đồng thời cần dẫn dắt, truyền cảm hứng cũng như hỗ trợ nhân viên trong toàn bộ quá trình chuyển đổi thông qua các hoạt động định hướng, truyền thông nội bộ kịp thời, đào tạo giúp nâng cao nhận thức và trình độ cho nhân viên...”, đại diện nhóm nghiên cứu chia sẻ.
Ngoài ra, 41,2% ý kiến cho thấy lãnh đạo doanh nghiệp phải thể hiện quyết tâm thực thi kế hoạch hành động đã đề ra. Họ hiểu mình cần thể hiện quan điểm cứng rắn rằng nhân viên phải ứng dụng công nghệ hằng ngày và lợi ích của việc này là không thể phủ nhận.
Bên cạnh đó, 40% ý kiến phản ánh rằng việc lắng nghe phản hồi của nhân viên là cần thiết để doanh nghiệp đưa ra quyết định đầu tư chất lượng cũng như chọn ra công cụ công nghệ sát với thực tế vận hành, được “may đo” để thực sự hữu ích cho người trực tiếp sử dụng công nghệ.
Cuối cùng, theo nhóm nghiên cứu, hợp tác trải nghiệm của khách hàng và phương án phòng ngừa rủi ro là một số chiến lược cần thiết khác góp phần làm nên thành công của quá trình chuyển đổi số doanh nghiệp, góp phần quan trọng trong việc phát triển, nâng cao năng suất cũng như chất lượng sản phẩm...
.svg){kind=icon}
