Các nhà khoa học cho rằng câu trả lời về bí quyết sống lâu khỏe mạnh là một công thức phức tạp bao gồm kết nối xã hội, thói quen ngủ, mức độ hạnh phúc, môi trường và ý thức về mục đích của chúng ta. Tuy nhiên, có lẽ thành phần quan trọng nhất là thức ăn và đồ uống dùng mỗi ngày. 

Dan Buettner, nhà báo người Mỹ, nhà sản xuất phim tài liệu từng đoạt giải thưởng, đã nêu bật mẫu số chung về tuổi thọ liên quan đến chế độ ăn uống. Buettner được ghi nhận là người đầu tiên xác định các Vùng Xanh của Trái đất. Đó là 5 khu vực con người sống lâu nhất, khỏe mạnh nhất, thường đến hoặc hơn 100 tuổi và không mắc bệnh mạn tính.

Năm 2008, ông đã công bố những phát hiện của mình trong cuốn sách Vùng Xanh: 9 bài học để sống lâu hơn từ những người đã sống lâu nhất.

Dan Buettner (phải) trên đảo Ikaria của Hy Lạp với một linh mục 93 tuổi. Ảnh: Dan Buettner

Những vùng đất trường thọ bao gồm đảo Sardinia (Italy), đảo Okinawa (Nhật Bản), đảo Ikaria (Hy Lạp), bán đảo Nicoya (Costa Rica) và thành phố Loma Linda (Mỹ).

“Nếu bạn là một người bình thường sống ở các nước phát triển, có lẽ bạn đang giảm khoảng 14 năm tuổi thọ phần lớn do ăn thực phẩm nhiều thịt, phô mai, chế biến quá mức. Chúng ta không có lựa chọn nào khác - đó là tất cả những thứ xung quanh chúng ta”, Buettner giải thích. 

Theo Buettner, bí quyết là học hỏi công thức nấu ăn dựa trên thực vật của những người sống ở Vùng Xanh. Nguồn thực phẩm có giá rẻ và cách chế biến chỉ trong vòng nửa giờ. 

Thực phẩm chủ yếu là thực vật

Bạn hãy thử lựa chọn 95% thực phẩm là thực vật hoặc sản phẩm từ thực vật. Ưu tiên các loại đậu, rau xanh - đặc biệt là rau chân vịt và cải xoăn - khoai lang, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.

Người Vùng Xanh ăn nhiều rau củ quả, hạn chế thịt, sữa. Ảnh minh họa: Conversation

Từ bỏ thịt

Người dân ở 4 trong số 5 Vùng Xanh ăn thịt, nhưng rất ít, như một món phụ. Họ ăn thịt không quá hai lần một tuần, ưu tiên thịt từ nguồn nuôi thả, tránh thịt chế biến sẵn như thịt xông khói và xúc xích.

Ăn cá hằng ngày

Theo SCMP, mỗi ngày, người Vùng Xanh ăn khoảng 85g cá như cá hồi, cá mú, cá mòi và cá cơm để tránh hàm lượng thủy ngân cao. Họ cũng tránh các loài bị đánh bắt quá mức hoặc cá nuôi. 

Cá hồi là lựa chọn yêu thích của người dân đảo Okinawa (Nhật). Ảnh: MM

Bỏ sữa

Sữa bò không phải là yếu tố nổi bật trong bất kỳ chế độ ăn kiêng nào của các Vùng Xanh. Nghiên cứu cho thấy hệ tiêu hóa của con người không được tối ưu hóa cho các sản phẩm từ sữa bò. Chúng ta có thể nhận được lượng canxi tương đương từ đậu phụ. 

Tuy nhiên, những người sống trăm tuổi ở Ikaria và Sardinia thích sữa dê và sữa cừu lên men. 

Thỉnh thoảng ăn trứng 

Cư dân Vùng Xanh thường ăn không quá 3 quả trứng từ gà nuôi thả mỗi tuần. Cũng như thịt, trứng được tiêu thụ như một món ăn phụ, cùng với ngũ cốc nguyên hạt hoặc thực vật.

Ăn đậu thường xuyên

Bạn hãy ăn các loại đậu mỗi ngày, bất kể loại nào. Đậu là nền tảng cơ bản của mọi chế độ ăn uống trong Vùng Xanh trên hành tinh, từ đậu đen ở Nicoya, đến đậu lăng, đậu xanh, đậu trắng ở Địa Trung Hải và đậu nành ở Okinawa.

Tính trung bình, người dân Vùng Xanh ăn lượng đậu gấp 4 lần so với người dân ở hầu hết các nước phát triển.

Cắt giảm đường 

Những người trăm tuổi ở Vùng Xanh chỉ ăn bánh kẹo trong lễ kỷ niệm. Họ hạn chế các món ăn vặt ở mức 100 calo, chẳng hạn như một vài miếng chocolate đen hoặc một nắm trái cây sấy khô.

Nhấm nháp các loại hạt

Bạn hãy đặt mục tiêu ăn hai nắm hạt mỗi ngày, đây là mức trung bình trong chế độ ăn của Vùng Xanh. Hạnh nhân phổ biến ở Ikaria và Sardinia, hạt dẻ cười ở Nicoya, và người Loma Linda ăn tất cả các loại hạt.

Một nghiên cứu của Harvard chứng minh, những người ăn hạt có tỷ lệ tử vong thấp hơn 20% so với những người không ăn hạt.

Người sống lâu thường ăn bánh mì nguyên cám hoặc sourdough. Ảnh minh họa: Cuisinefiend

Bánh mì nguyên cám hoặc sourdough

Hầu hết các loại bánh mì đều được làm từ bột mì đã tẩy trắng, chuyển hóa nhanh chóng thành đường, tạo ra lượng calo rỗng.

Bánh mì ở các Vùng Xanh thường được làm bằng ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, lúa mạch đen, từ men tự nhiên, tạo ra các sản phẩm có ít gluten hơn và thời hạn sử dụng lâu hơn.

Ưu tiên thực phẩm toàn phần

Hầu hết người sống trăm tuổi trên hành tinh đều ăn thực phẩm toàn phần - không qua chế biến hoặc chế biến ở mức tối thiểu (chẳng hạn như đậu phụ từ đậu nành). 

Trong các công thức nấu ăn của Vùng Xanh, nguyên liệu được trộn đơn giản với nhau hoặc đã được lên men, muối chua. Họ hiếm khi ăn phải chất bảo quản nhân tạo.