Huyện Hòa An nằm ở trung tâm tỉnh Cao Bằng, còn nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều chính sách hỗ trợ giảm nghèo hiệu quả đã từng bước giúp các hộ nghèo có nhà ở, ổn định cuộc sống, tập trung lao động sản xuất, vươn lên thoát nghèo.
Xác định việc làm nhà, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong công tác giảm nghèo, cần tập trung tối đa các nguồn lực trong xã hội cùng chung tay, những năm gần đây, Hoà An đẩy mạnh chăm lo chiều thiếu hụt về nhà ở cho người dân nghèo bằng Chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát.
Thống kê về nhu cầu hỗ trợ nhà ở giai đoạn 2024 - 2025 trên địa bàn huyện Hòa An cho thấy đến hết quý I/2024, toàn huyện có 1.342 nhà tạm, nhà dột nát, trong đó, 656 nhà đã xây dựng, sửa chữa xong. Trong số 686 nhà chưa xây dựng, sửa chữa có 7 nhà lắp ghép, 467 nhà làm mới, 212 nhà cần sửa chữa từ 1 đến 3 tiêu chí cứng.
Trước đó, trong 3 năm 2021-2023, toàn huyện đã xóa được 832 nhà tạm, nhà dột nát. Riêng năm 2023, số hộ đã xây dựng, sửa chữa nhà ở xong trong năm là 335 nhà, trong đó có 277 nhà làm mới, 58 nhà sửa. Tổng kinh phí đã phân bổ hỗ trợ cho các hộ trong năm 2023 là hơn 16,5 tỷ đồng. Trong số đó, ngân sách nhà nước chiếm chủ yếu (12 tỷ đồng), số còn lại là nguồn xã hội hóa từ các quỹ, các tổ chức, cá nhân (hơn 4,7 tỷ đồng).
Là địa phương còn nhiều khó khăn, tại Hoà An, nhu cầu nhà ở kiên cố cho người nghèo rất lớn. Hiện nay, huyện còn thiếu 28 tỷ đồng để hỗ trợ cho 754 nhà, bao gồm 240 còn nợ và 514 nhà chưa làm nhưng có nhu cầu hỗ trợ. Trong khi nguồn ngân sách Nhà nước thông qua các chương trình mục tiêu không thể đủ để hỗ trợ toàn bộ nhu cầu sửa chữa, xây mới nhà ở của người nghèo, Hoà An tích cực vận động nguồn xã hội hoá.
Năm 2024, huyện Hòa An dự kiến bố trí gần 9 tỷ đồng cho công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát, trong đó gần 7,6 tỷ đồng nguồn xã hội hóa từ Mặt trận Tổ quốc tỉnh cấp, tương đương 229 căn nhà; nguồn xã hội hóa cấp huyện 748 triệu đồng, tương đương 17 ngôi nhà và nguồn xã hội hóa cấp xã, thị trấn 660 triệu, tương đương 15 ngôi nhà.
Cuối tháng 8, đại diện lãnh đạo Viện KSND huyện Hòa An phối hợp với các cơ quan Tòa án, Chi cục Thi hành án dân sự, Hạt Kiểm lâm huyện Hòa An đã trao tặng kinh phí hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát với số tiền là 44 triệu đồng cho gia đình ông Mông Văn Thắng, trú tại xóm Nà Danh, xã Nguyễn Huệ, huyện Hòa An. Được trao tặng quà, ông Thắng rất xúc động, hứa sẽ tiếp tục chấp hành tốt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế, thoát khỏi đói nghèo, góp phần xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Lãnh đạo UBND huyện Hoà An nhìn nhận, dù Chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát cho người dân, đặc biệt ưu tiên các hộ nghèo, có hiệu quả rõ rệt, nhưng vẫn còn đó nhiều khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai tại cơ sở.
Theo đó, UBND các xã, thị trấn chưa kịp thời cập nhật tình hình thực hiện công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, số liệu báo cáo có phát sinh thêm số hộ, vì thế gây nhiều khó khăn cho lãnh đạo huyện trong công tác chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời. Cùng đó, nhiều hộ dân vẫn còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của Nhà nước, không muốn thoát nghèo để được hưởng các chế độ chính sách, có tâm lý "sợ làm xong nhà khi chấm điểm sẽ thoát nghèo".
Năm 2024, UBND huyện Hòa An đặt mục tiêu huy động, bố trí kinh phí khoảng 8 tỷ đồng để trả nợ 240 nhà đã xây dựng, sửa chữa xong mà chưa có kinh phí để hỗ trợ. Đồng thời, huyện tiếp tục vận động người dân thực hiện xây dựng, sửa chữa mới khoảng 150 nhà.
Trên toàn tỉnh Cao Bằng, chăm lo nhà ở cho người nghèo, tỉnh đã hỗ trợ gần 7.500 hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình chính sách với tổng số tiền trên 285 tỷ đồng. Trong số này, nguồn kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững chiếm đa số (hơn 164 tỷ đồng). Sau khi hoàn thành, nhà ở có diện tích từ 40 - 120m2, đảm bảo “3 cứng” (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng); tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên, trị giá 50 - 150 triệu đồng/nhà.
Để thực hiện tốt chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, đặc biệt cho người nghèo, cận nghèo, tỉnh Cao Bằng kiến nghị Trung ương tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện bố trí kinh phí ngân sách và giúp đỡ, hỗ trợ tỉnh xã hội hóa kinh phí để thực hiện hoàn thành mục tiêu chăm lo nhà ở cho đối tượng này.
Về phía tỉnh, Cao Bằng tiếp tục huy động các nguồn lực, vận động các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhà hảo tâm quan tâm ủng hộ chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát; vận động sự tham gia trực tiếp của lực lượng vũ trang, các đoàn viên, hội viên của các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, hộ gia đình được thụ hưởng; vận động người dân đẩy mạnh phát triển kinh tế, tích lũy để xây dựng nhà ở, từng bước tự xóa bỏ nhà tạm, nhà dột nát để ổn định cuộc sống lâu dài.